Pierwsze radiowe sprawozdanie sportowe w historii

123 lata temu, w środowe popołudnie 20 lipca 1898 roku, Guglielmo Marconi przekazał drogą radiową pierwszą relację z wydarzenia sportowego, którym były regaty w Kingston. I niech nikogo nie zdziwi, że w czasie tej relacji nie wypowiedziano ani jednego słowa głosem ludzkim - językiem przekazu był alfabet Morse’a.

Obraz artystki malarki Kazimiery Dąbrowskiej przedstawiający portret Guglielmo Marconiego. Miniatura namalowana w 1937 roku w Rzymie.

Foto: NAC

Słynny włoski fizyk i jeden z pionierów radia w ten właśnie sposób zademonstrował użycie nowego urządzenia do przekazywania informacji. Wtedy jeszcze bez transmisji głosowej.

Marconi, zapalony żeglarz, wszedł na pokład holownika skąd relacjonował odbywające się regaty jachtowe w Kingston. Relacja odbywała się drogą radiową, a nadawane morsem zdania odbierano w stacji nadbrzeżnej i już telefonicznie przekazywano do redakcji gazety "Dublin Express". Wszyscy byli zachwyceni, a szczególnie dowódcy wojskowi, którzy widzieli w tych radiowych przekazach świetny sposób na komunikację między pływającymi jednostkami. Dość powiedzieć, że już w 1899 roku Royal Navy wyposażyło trzy okręty w sprzęt Marconiego i przy jego pomocy przekazywano sobie meldunki nawet na odległość 74 mil, czyli prawie 137 kilometrów.

Za swoje wynalazki telegrafii bezprzewodowej Marconi otrzymał w 1909 roku Nagrodę Nobla. O ile wielu "bawiło się"" w wynalazki przekaźników i odbiorników fal radiowych, tych na odległość, bo byli wśród nich Oliver Lodge czy Aleksander Popow, to Marconi najlepiej zadawał się rozumieć możliwości rozwoju tych technologii i jakie mogą osiągnąć znaczenie. Jego prace też były najbardziej zaawansowane technicznie. Stąd on pierwszy w 1897 roku otrzymał brytyjski patent 12 039, "Improvements in transmitting electrical impulses and signals and in apparatus there-for" ("Ulepszenia w przesyłaniu impulsów i sygnałów elektrycznych oraz aparatury do nich"). Już w 1895 roku przekazał sygnał na 2,5 kilometrową odległość, by w 1897 odległość tę zwiększyć do 15 kilometrów, a transmisja odbywała się przez Kanał Bristolski.

Jak podaje Encyklopedia PWN dalsze losy odkryć Marconiego nie wszystkim trafiały do wyobraźni: "Następnym krokiem było nawiązanie łączności przez Kanał La Manche, a 1901 postanowiono przekonać się doświadczalnie, czy uda się przesłać sygnał radiowy przez Atlantyk. Powszechnie zadawano sobie sprawę, że wynik tego eksperymentu przesądzi o skali doniosłości wynalazku radia. 12 grudnia 1901 ekipie Marconiego znajdującej się na Nowej Fundlandii w pobliżu Saint John’s udało się, za pomocą anteny uniesionej przez latawiec na wysokość 120 m, odebrać sygnał nadawany w równych odstępach czasu z Poldhu w Kornwalii. Nie wszyscy byli wówczas skłonni uwierzyć w ten sukces (np. Thomas Alva Edison sądził, że eksperymentatorzy padli ofiarą złudzenia)".

W następnych latach, szczególnie w okresie I wojny światowej, Marconi coraz częściej eksperymentował z falami krótkimi, coraz krótszymi, zauważając dalszy zasięg łączności, lepszą jakość sygnałów, ulegającą mniejszej liczbie zakłóceń. Te odkrycia jak żywo prowadziły do wykorzystywania radia jako medium, przy którym gromadziłyby się miliony słuchaczy na dużych obszarach globu. Taka wizja przekazu była wielkim marzeniem Marconiego... i tu docieramy do pierwszej prawdziwej transmisji radiowej - na żywo! - z wydarzenia sportowego. Przed tą sportową były już nadawane audycje radiowe jak choćby pierwsza transmisja radiowa z Metropolitan Opera w 1910 roku, a śpiewał sam Enrico Caruso, nazywany "Królem Tenorów".

Portal "Historia Sportu" tak relacjonuje fakt pierwszej transmisji radiowej: "W sobotę 2 lipca 1921 roku, w specjalnie zbudowanej i mogącej pomieścić ponad 80 tysięcy kibiców Boyle’s Thirty Acres w Jersey City, naprzeciwko sobie stanęli Jack Dempsey i Georges Carpentier. To byli dwaj zupełnie inni bokserzy. Dwa światy. Dwie różne wagi (mistrz Dempsey walczył w kategorii ciężkiej, a pretendent Carpentier w lekkiej). Wydarzenie to było ringowym zderzeniem Ameryki z Europą. Starciem wartym miliony dolarów. Francuz nie bał się wymian z cięższymi i silniejszymi pięściarzami. Promotorzy postanowili to wykorzystać i zorganizowali akcję marketingową, która przyciągnęła na trybuny 81 145 widzów. Ale prawdziwe rekordy padły w domach, salach teatralnych, kinowych i na publicznych placach, gdzie ustawiono radioodbiorniki. To tam gromadziły się tłumy kibiców, którym może i nie było dane na własne oczy obejrzeć walki w Jersey City, ale dzięki radiowej relacji »na żywo«, którą przeprowadził dziennikarz sportowy Andrew White, mogli poddać się towarzyszącym jej emocjom".

W Polsce natomiast, jak już informowaliśmy, "11 sierpnia 1929 roku na falach poznańskiej rozgłośni zrelacjonowano przebieg towarzyskiego spotkania Warty z holenderskim Philipsem Eindhoven. Poznaniacy wygrali 5:2, a mecz komentował Ludomir Budziński, student medycyny, później czołowy polski sprawozdawca".

PP