Niewolnik czy pracownik? Robotnicze realia starożytnej Mezopotamii W Mezopotamii, kolebce starożytnych cywilizacji Babilonu i Asyrii, roboty publiczne były jednym z fundamentów budowy państwa. Ale mitem jest, że do wznoszenia murów miejskich, świątyń czy budowy kanałów irygacyjnych zatrudniano niewolników. Prace te wykonywali wolni ludzie, powoływani do… "brygad robotniczych". Zobacz więcej na temat: starożytność archeologia praca
"De Revolutionibus..." najdroższą książką świata? Rekordowa aukcja dzieła Mikołaja Kopernika Za rekordową sumę (2,5 mln dolarów) został wystawiony na aukcji w Kopenhadze starodruk "De Revolutionibus..." Mikołaja Kopernika pochodzący z pierwszego, norymberskiego wydania z 1543 r. Zobacz więcej na temat: Mikołaj Kopernik Toruń wystawa astronomia
Antyczne dzieła literatury erudycyjnej w przekładzie Bartosza Kołoczka Gościem audycji "Skarbiec nauki polskiej" był dr Bartosz Kołoczek - adiunkt w Zakładzie Historii Starożytnej i Bizancjum Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, laureat Programu START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Zobacz więcej na temat: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej tłumacz starożytność Dwójka
Odnaleziono głowy krokodyli w grobowcach sprzed 4000 lat. Dokonali tego polscy badacze W starożytnym Egipcie każdy przedmiot, który był składany ze zmarłym do grobu, miał znaczenie. Ułatwiał duszy wędrówkę w zaświatach i chronił ją przed niebezpieczeństwami. Czy taką rolę spełniały również głowy krokodyli odnalezione przez polskich badaczy w grobowcach sprzed 4000 lat? Zobacz więcej na temat: archeologia Egipt
Muzeum Azji i Pacyfiku świętuje swoje pięćdziesięciolecie W 1973 roku powstało Muzeum Archipelagu Nusantary, prezentujące indonezyjską kolekcję Andrzeja Wawrzyniaka - dyplomaty i podróżnika, który przekazał swoje prywatne zbiory państwu. Trzy lata później ekspozycja poszerzyła się o obiekty z innych regionów Azji i została przemianowana na Muzeum Azji i Pacyfiku. Kim był założyciel tej placówki? Zobacz więcej na temat: Azja Wschodnia Azja Centralna Indonezja Muzeum Azji i Pacyfiku Andrzej Wawrzyniak Karolina Krzywicka
Heroiczna obrona Masady. Wspomnienie o żydowskich Termopilach Podczas prac wykopaliskowych na terenie twierdzy Masada w Izraelu badacze odkryli dowód wypłaty żołdu dla rzymskiego legionisty. Żołnierz ten zapewne uczestniczył w tłumieniu żydowskiego powstania, bowiem dokument datowany jest na rok 72 n.e. To znalezisko przypomniało, że już wkrótce minie 1950. rocznica heroicznej obrony Masady. Zobacz więcej na temat: Masada Izrael
Pusty grób. Jaka jest jego symbolika w różnych kulturach? Chrześcijanie wierzą, że pusty grobowiec - czczony dziś w murach bazyliki Grobu Świętego w Jerozolimie - to dowód na zmartwychwstanie Jezusa. To z pewnością najsłynniejszy grób, ale nie jedyny. W różnych kulturach i różnych czasach historycznych spotykamy groby, które nigdy nie zawierały ludzkich szczątków. Zobacz więcej na temat: Grób Nieznanego Żołnierza Jerozolima Jezus Chrystus
Order Polonia Restituta - odznaczenie o wielotorowej historii Polonia Restituta to pierwszy order wprowadzony po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Ustanowiono go w 1921 roku jako drugie - po Orderze Orła Białego - najwyższe cywilne odznaczenie. Do 31 maja w Muzeum Łazienki Królewskie można zobaczyć 50 eksponatów obrazujących ponad 100-letnie dzieje tego orderu i zmiany, jakim ulegał. Zobacz więcej na temat: Order Odrodzenia Polski historia Polski
Aleksandra Piłsudska - działaczka niepodległościowa i strażniczka ogniska domowego Rok 2023 został ogłoszony Rokiem Aleksandry Piłsudskiej - drugiej żony Józefa Piłsudskiego, działaczki niepodległościowej, która zmarła w Londynie dokładnie 60 lat temu, 31 marca 1963 roku. Była kobietą niezwykłej odwagi, która na początku XX wieku brała udział w akcjach zbrojnych PPS-u, a po wybuchu I wojny światowej służyła w Legionach Polskich jako komendantka kurierek legionowych. Zobacz więcej na temat: Józef Piłsudski Aleksandra Piłsudska Historia - ludzie
Asyryjski bibliofil. O niezwykłym księgozbiorze króla Aszurbanipala Dla wielu osób najsłynniejszą biblioteką starożytności są zbiory w Aleksandrii. Ma ona jednak godną konkurentkę, starszą o niemal 400 lat. Świat dowiedział się o niej w połowie XIX wieku, kiedy brytyjski archeolog Austen H. Layard odkrył ruiny pałacu w Niniwie, a w nim pomieszczenia z setkami glinianych tabliczek zapisanych pismem klinowym. Liczą one sobie 2700 lat i stanowią jeden z najstarszych zbiorów bibliotecznych w historii. Zobacz więcej na temat: archeologia starożytność odkrycia i ciekawostki
"Miasto na sercu" w delcie Nilu. O niezwykłych odkryciach polskich archeologów Historyk Herodot nazywał Egipt "darem Nilu". Geografia tej rzeki stała się poniekąd podstawą wydzielenia pierwszych struktur państwowych tego regionu - Górnego i Dolnego Egiptu. Drugi z tych obszarów obejmował tereny delty Nilu. Powstały tu ważne ośrodki państwa faraonów: m.in. Sais, Bubastis, Awaris, Tanis, które od lat badane są przez specjalistów z różnych krajów, w tym Polski. Warto nadmienić, że odkrycia polskich archeologów stały się przełomem w badaniu pozostałości starożytnego państwa. Zobacz więcej na temat: archeologia Egipt starożytność
1,5% dla Fundacji na rzecz Nauki Polskiej Fundacja na rzecz Nauki Polskiej od kilkunastu lat ma status organizacji pożytku publicznego i jak co roku ubiega się o wsparcie podatników w postaci przekazania przez nich półtora procent swojego podatku. Fundusze w ten sposób pozyskane przeznacza w całości na dofinansowanie Programu START, który jest najstarszym programem stypendialnym dla młodych naukowców w Polsce. Zobacz więcej na temat: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej podatki 2023 Dwójka
Stara Dongola - sensacyjne odkrycia polskich archeologów w Sudanie - Znaleźliśmy coś, co daje nam asumpt do myślenia o tym, że być może historia Dongoli jest o tysiąc lat dłuższa niż przypuszczaliśmy - mówi dr hab. Artur Obłuski, dyrektor Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW, szef polskiej misji wykopaliskowej w Starej Dongoli na terenie Sudanu. Zobacz więcej na temat: archeologia Afryka
Tajemnica początków Warszawy. Kiedy powstała dzisiejsza stolica Polski? Wobec niezachowania się dokumentu lokacyjnego, początki Warszawy giną w mrokach dziejów. Prof. Tomasz Jasiński podjął się poszlakowego śledztwa, które doprowadziło go do odpowiedzi, kiedy powstała dzisiejsza stolica Polski. Zobacz więcej na temat: historia Polski Warszawa Toruń
Cud starożytnej architektury. Jakie tajemnice skrywa piramida Cheopsa? Kilka dni temu świat obiegła sensacyjnie brzmiąca informacja o odkryciu w piramidzie Cheopsa nieznanego dotąd korytarza, który został zlokalizowany tuż nad oryginalnym wejściem do piramidy. Egiptolodzy studzą jednak entuzjazm, uważając pustą przestrzeń za celowy zabieg konstrukcyjny, który miał zmniejszać nacisk wyżej położonych kamieni. Zobacz więcej na temat: piramidy starożytność archeologia Egipt
Prof. Wojciech Tygielski: pracownik naukowy nigdy nie jest "po robocie" - Jak jest się pracownikiem naukowym, to oznacza, że nigdy się nie jest "po robocie". I to, co mi rzeczywiście doskwiera, to jest ten brak podziału na sfery pracy i odpoczynku. Weźmy na przykład lektury - czy ja, czytając, pracuję, czy czytam dla przyjemności? Tutaj te podziały bywają bardzo nieostre - przyznał prof. Wojciech Tygielski, bohater audycji "Po drugiej stronie lustra". Zobacz więcej na temat: historia Polski Uniwersytet Warszawski Dwójka
Długa historia sznurków. Jakie materiały były wykorzystywane do ich tworzenia? Sznurek to z pewnością jeden z pierwszych wynalazków w historii ludzkości. Skręcany był z surowców organicznych, a te ulegają biodegradacji. Nie możemy zatem powiedzieć, kiedy "wymyślono" sznurek. O tym jednak, że był stosowany w bardzo zamierzchłej przeszłości, świadczą dowody pośrednie - tzn. otwory wiercone w kościach, muszlach i różnego rodzaju koralikach. Jeśli bowiem ktoś robił dziurkę, to z intencją, by później przez ten otwór "coś" przewlec. Zobacz więcej na temat: wynalazek NAUKA archeologia
"Średniowieczne lodowisko". Jak wyglądały łyżwy sprzed 1000 lat? Z czego były robione? Jak poruszano się po lodzie w celach transportowych, gdy stawy, jeziora i rzeki stawały się zamarzniętą taflą? Na te pytania odpowiada otwarta właśnie ekspozycja zorganizowana przez Rezerwat Archeologiczny "Genius Loci" w Poznaniu (oddział Muzeum Archeologicznego w Poznaniu). Zobacz więcej na temat: Poznań archeologia łyżwy Muzeum Archeologiczne w Poznaniu Ostrów Tumski