Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

Katarzyna Kobylecka

Iracki Kurdystan. Do czego dotarli polscy badacze?

Iracki Kurdystan otworzył się na badania archeologiczne dekadę temu. Od tego czasu pracowało tam kilkanaście misji, a wśród nich naukowcy z Polski, którzy dokumentowali ślady chrześcijańskiego budownictwa sakralnego na terenie doliny Nahla w Górach Kurdystanu. Chrześcijanie pojawili się tam już na pewno w IX w. i wybudowali kilkanaście kościołów. Podczas zakończonego właśnie sezonu polscy badacze dotarli do tych zabytkowych budowli opierając się na historycznych zapiskach, a także wykorzystując odtajnione amerykańskie zdjęcia satelitarne z lat 60. i 70. XX wieku. Zobacz więcej na temat:  Kurdystan

Plagi egipskie. Czy można się w nich dopatrywać zjawisk natury?

W Księdze Wyjścia czytamy o dziesięciu plagach, które sprowadził na Egipt bóg Jahwe. Chciał w ten sposób zmusić faraona, by ten zgodził się na opuszczenie kraju przez Izraelitów. Czy w biblijnym przekazie o dziesięciu plagach egipskich można dopatrywać się fenomenu zjawisk przyrody spowodowanych przez globalne ocieplenie i erupcję wulkaniczną? Zobacz więcej na temat:  Egipt egiptologia Biblia starożytny Egipt mitologia

Pole elekcyjne jako scena polityki realnej oraz symbolicznej

W 1572 roku umarł bezpotomnie ostatni król z dynastii Jagiellonów - Zygmunt August. Rzeczpospolita musiała zmierzyć się z problemem wyboru nowego władcy. Jak zorganizowana została pierwsza wolna elekcja? Dlaczego wybrano taką właśnie formułę spotkania na przedpolach Warszawy? Jakie miało to konsekwencje dla miasta? Jakie obowiązywały reguły i przepisy porządkowe? Zobacz więcej na temat:  historia Polski Wojciech Tygielski wolna elekcja Uniwersytet Warszawski społeczeństwo szlachta

Rekonstrukcja twarzy "Juanity". Jak odtworzono wygląd 500-letniej mumii?

Archeolodzy zrekonstruowali twarz jednej z najsłynniejszych inkaskich mumii, "Juanity". Licząca 500 lat mumia młodej kobiety została odkryta w 1995 r. na zboczach wulkanu Ampato w Peru na wysokości ponad 6 tys. metrów. Nad otworzeniem jej wyglądu pracował międzynarodowy zespół badaczy, w którym znalazła się Polka - dr Dagmara Socha, bioarcheolog z Centrum Badań Andyjskich Uniwersytetu Warszawskiego. Zobacz więcej na temat:  archeologia mumie Peru

Język medycyny. Jak komunikować się na linii pacjent-lekarz?

Bardzo wiele słów, wyrażeń, powiedzeń opisujących naszą rzeczywistość czerpie inspiracje z terminologii medycznej i nawiązuje do anatomii człowieka. Szczególne miejsce zajmuje serce, które jest źródłem chyba najliczniejszych metafor, bo to nie tylko niezwykle ważny organ, ale i "siedlisko" naszych emocji. "Coś leży nam na sercu", "serce podchodzi do gardła", "kamień z serca", "złamane serce"... Czy kardiolog odnajdzie w tych wyrażeniach echa prawdziwych schorzeń? Zobacz więcej na temat:  Jerzy Bralczyk Artur Mamcarz medycyna język polski Przemysław Urbańczyk językoznawstwo

Prof. Maria Lewicka - badania nad tożsamością i pamięcią miejsca

Niedawno poznaliśmy laureatów Nagród Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, uznawanych za najważniejsze wyróżnienie naukowe w naszym kraju. W 2023 roku Nagrodę FNP zdobyło czworo wybitnych uczonych – prof. Krzysztof Liberek, prof. Marcin Stępień, prof. Rafał Latała i prof. Maria Lewicka. Ta ostatnia była gościem audycji z cyklu "Skarbiec nauki polskiej". Zobacz więcej na temat:  Fundacja na rzecz Nauki Polskiej psychologia nauki humanistyczne Maria Lewicka Dwójka filozofia

Rzymianie na Kaukazie. Jak daleko sięgała władza antycznego imperium?

Jak daleko sięgały granice Imperium Romanum? Ich wyznacznikiem są twierdze legionowe stojące na straży rubieży cesarstwa. Najdalej na Wschód wzniesiona została fortyfikacja Apsaros. Regularne prace badawcze prowadzi tam misja archeologiczna z Uniwersytetu Warszawskiego, co roku dokładając cegiełkę do rekonstrukcji obrazu życia rzymskich legionistów w pierwszych wiekach naszej ery. Zobacz więcej na temat:  Ghazala starożytność Gruzja archeologia starożytny Rzym

Unifikacja Rzeczpospolitej. Z jakimi problemami mierzono się po odzyskaniu niepodległości?

Unifikacja Rzeczpospolitej stała się jednym z najpoważniejszych wyzwań po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w roku 1918. Po 123 latach zaborów każda z trzech części Rzeczpospolitej miała odmienny system finansowy, gospodarczy i infrastrukturalny. Inne były waluty, rozstawy szyn, zasady ruchu drogowego, zróżnicowany był system miar i wag, odrębne systemy prawne. Zobacz więcej na temat:  historia Polski odzyskanie niepodległości niepodległość rozbiory Polski