Mediewista prof. Tomasz Jasiński i zagadki średniowiecza Dzięki naukowej dociekliwości mediewisty prof. Tomasza Jasińskiego wiemy m.in. w którym domu w Toruniu mieszkał Mikołaj Kopernik i skąd pochodził Gall Anonim. Zobacz więcej na temat: średniowiecze Mikołaj Kopernik historia Polski
Tajemnice starożytnego Egiptu. Wybitny archeolog o wykopaliskach w Sakkarze Prof. Karol Myśliwiec od niemal 60 lat odkrywa z powodzeniem tajemnice starożytnego Egiptu. - Archeologia odpowiedziała na szereg moich zainteresowań, które dopiero połączone razem pozwoliły mi wybrać właściwy zawód - mówi w Programie 1 Polskiego Radia wybitny egiptolog. Do jakich odkryć doprowadziły jego wykopaliska w Sakkarze? Zobacz więcej na temat: Karol Myśliwiec starożytność Katarzyna Czapska starożytny Egipt
Dawne Jezioro Nidajno. Jakie artefakty z niego wydobyto? Dawne Jezioro Nidajno to dziś częściowo bagno, z którego wydobyto ponad 300 obiektów będących depozytami ofiarnymi. To militaria i elementy wyposażenia osobistego wojowników. Choć wykopaliska miały miejsce dekadę temu, odnalezione artefakty wciąż są przedmiotem licznych analiz. Zobacz więcej na temat: archeologia Mazowsze
Starożytne lodówki z Novae. Jak sobie radzono z przechowywaniem łatwo psującej się żywności? Polska misja archeologiczna w Novae w Bułgarii, badająca ruiny twierdzy legionowej z początków naszej ery, odkryła dwie antyczne "lodówki". Zobacz więcej na temat: archeologia NAUKA
Unikatowe malowidła - nowe odkrycie badaczy w Starej Dongoli Stara Dongola to stolica chrześcijańskiego królestwa Makurii, jednego z najznamienitszych państw afrykańskiego średniowiecza. Ekipa pracująca pod kierunkiem prof. Artura Obłuskiego odsłoniła tam m.in. pomieszczenie z cegły suszonej, którego wnętrze pokryte jest malowanymi scenami figuralnymi oraz inskrypcjami. Zobacz więcej na temat: archeologia Afryka
Tomasz Barański - archeologia i arabistyka Tomasz Barański jest jednym ze 100 wyróżnionych w tym roku młodych badaczy, którym w ramach programu "Start" Fundacja na rzecz Nauki Polskiej przyznała stypendia w wysokości 30 tys. zł. Zobacz więcej na temat: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej NAUKA archeologia Dwójka Egipt Liban Sudan
Zwierzęta w czasach dinozaurów. Na co chorowały? Zwierzęta żyjące w czasach dinozaurów wciąż stanowią dla naukowców fascynujący obiekt badań. O tym na co chorowały, mogą nam powiedzieć na przykład ich kości. - Trzeba wiedzieć co z nich odczytać. Zarówno jeśli chodzi o to jak to zwierzę funkcjonowało w środowisku, ale kości mogą mieć też informacje odnośnie schorzeń - tłumaczy dr Dawid Surmik. Zobacz więcej na temat: dinozaury choroby paleontologia
Prehistoryczne odkrycie w Zambii. Odnaleziono drewnianą konstrukcję sprzed pół miliona lat Przy wodospadach Kalambo w Zambii odnaleziono drewnianą konstrukcję sprzed pół miliona lat. Są to dwie skrzyżowane ze sobą metrowe kłody, na których powierzchni widać ślady użycia kamiennych narzędzi. Prehistorycznym "cieślą" nie był na pewno przedstawiciel naszego gatunku - homo sapiens, tylko ktoś inny… Zobacz więcej na temat: Zambia Paweł Valde-Nowak Afryka prehistoria Dawid Surmik
Jak kształtował się wizerunek zakonu krzyżackiego? Zakon Szpitala NMP Domu Niemieckiego w Jerozolimie to jeden z trzech najważniejszych zakonów rycerskich epoki średniowiecza. Na przestrzeni dziejów stał się istotną częścią tradycji narodowych Polski, Litwy i Niemiec. Jego dzieje obrosły w szereg mitów, stereotypów, interpretacji i reinterpretacji. Próbę zmierzenia się z nimi podjęło Muzeum Zamkowe w Malborku na wystawie pt. "Nigra crux, mala crux. Czarna i biała legenda zakonu krzyżackiego". Zobacz więcej na temat: HISTORIA Malbork Krzyżacy
Tajemnicze wieże Ammonitów. Badania polskich archeologów na Khirbat Sara Wokół Ammanu - dzisiejszej stolicy Jordanii - zlokalizowane są kamienne wieże pochodzące z połowy I tys. p.n.e. Ich wzniesienie przypisuje się Ammonitom - znanemu ze Starego Testamentu semickiemu ludowi, który rywalizował z Izraelitami. Zobacz więcej na temat: archeologia Jordania Jerozolima wykopaliska Uniwersytet Warszawski Amman
Polscy archeolodzy wrócili do libijskiego Ptolemais po 13 latach przerwy Polscy archeolodzy wznowili - przerwane na 13 lat z powodu wojny domowej w Libii - wykopaliska w starożytnym mieście Ptolemais. Zobacz więcej na temat: Libia archeologia
Rafy koralowe umierają. Co to oznacza dla świata? Dzisiejsze środowiska raf koralowych są jednymi z najbardziej wrażliwych na zmianę warunków klimatycznych ekosystemów morskich. Modele zmian klimatu przewidują wymarcie do końca XXI wieku większości znanych dziś koralowców z powodu zakwaszania i podwyższenia temperatury wód powierzchniowych. Zobacz więcej na temat: rafa koralowa koralowce Jarosław Stolarski
Pałac Kazimierzowski. Jakie tajemnice skrywają jego piwnice? Pałac Kazimierzowski to budynek o długiej historii, a jego piwnice to unikatowa tkanka architektoniczna. Budynek powstał na początku XVII w. jako rezydencja królewska, a po 150 latach - decyzją króla Stanisława Augusta - został przeznaczony na siedzibę Szkoły Rycerskiej. - Najprawdopodobniej to najstarsze podziemia pałacowe w Warszawie - mówi prof. Ewa Wichrowska. Zobacz więcej na temat: archeologia Uniwersytet Warszawski Pałac Kazimierzowski
Mit Nessi. Dlaczego potwór z Loch Ness nie ma prawa istnieć? Pod koniec sierpnia nad szkockie jezioro Loch Ness ściągnęli wolontariusze z całego świata, by z użyciem nowoczesnej techniki przeprowadzić największe od 50 lat poszukiwania stwora rzekomo zamieszkującego głębiny tego akwenu. Zobacz więcej na temat: legendy Szkocja zwierzęta jezioro
Jak i dlaczego powstają slumsy? Dane szacunkowe ONZ wskazują, że obecnie ponad miliard ludzi na całym świecie zamieszkuje obszary zwane slumsami - czyli żyje w specyficznie izolowanych dzielnicach wielkich miast kojarzonych powszechnie z biedą i marginalizacją społeczno-kulturową. Porozmawialiśmy o tym w pierwszym po wakacjach wydaniu audycji "Skarbiec nauki polskiej". Zobacz więcej na temat: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej Dwójka wykluczenie społeczne
Mezopotamskie eposy a Biblia. O tym, jak Izraelici czerpali z bliskowschodnich tradycji Najbardziej znany opis potopu, który był karą za grzechy ludzkości, zawarto w Księdze Rodzaju. Ale nie jest to jedyna, a także nie najstarsza opowieść o tym wydarzeniu. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku powstania świata - elementy, które mogły później zostać przeniesione do Biblii, znajdziemy w babilońskim eposie "Enuma elisz". Zobacz więcej na temat: religia starożytność
Giovanni Battista Jacobelli, czyli dylematy włoskiego emigranta w Polsce 420 lat temu urodził się Giovanni Battista Jacobelli, który jako 22-letni utalentowany muzycznie młodzieniec trafił z Rzymu do Polski na dwór Zygmunta III Wazy. W jego historii, którą zrekonstruował historyk Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Wojciech Tygielski, pobrzmiewa ciągły dylemat: kontynuować atrakcyjną finansowo karierę w Polsce, czy powrócić w rodzinne strony? Zobacz więcej na temat: historia Polski Giovanni Battista Jacobelli
Jaćwingowie. W Puszczy Augustowskiej odnalezione ich najważniejsze cmentarzysko? Jaćwingowie byli jednym z plemion bałtyjskich, zamieszkującym w średniowieczu pogranicze Polski, Litwy i Białorusi. Zniknęli z areny dziejów pod koniec XIII wieku. Dlatego też naukową sensacją było zlokalizowanie w Puszczy Augustowskiej nekropolii, która może być największym i najważniejszym cmentarzyskiem społeczności jaćwieskiej. Zobacz więcej na temat: Europejskie Dni Dziedzictwa Suwalszczyzna