Polskie Radio
Section05

Katarzyna Kobylecka

Inskrypcje z Banganarti. Prof. Łajtar z Nagrodą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej

Poznaliśmy laureatów najbardziej prestiżowego wyróżnienia naukowego w Polsce - Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Wśród nich znalazł się prof. Adam Łajtar – papirolog i epigrafik z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego za odczytanie i interpretację niemal tysiąca inskrypcji z tzw. Górnego Kościoła w Banganarti (Sudan Północny). 
Zobacz więcej na temat:  starożytność Rzym Egipt archeologia badania Afryka Sudan Fundacja na rzecz Nauki Polskiej

Pół miliona lat temu Homo heidelbergensis mieszkał koło Ojcowa?

Takie wnioski płyną z analiz zabytków krzemiennych, odkrytych w jaskini Tunel Wielki koło Ojcowa. Liczą one sobie 500 tysięcy lat, a to oznacza, że wykonał je kuzyn człowieka współczesnego - Homo heidelbergensis, który znany jest z "produkcji" takich narzędzi w innych częściach Europy. O tych wyjątkowych ustaleniach opowiedziała w "Eurece" dr Małgorzata Kot z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Zobacz więcej na temat:  archeologia farmacja

Polski naukowiec zidentyfikował blisko tysiąc członków zakonu krzyżackiego

Norbert Delestowicz jest historykiem, dyrektorem Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, tegorocznym laureatem Programu START. Fundacja na rzecz Nauki Polskiej doceniła jego dotychczasowy dorobek naukowy, na który składa się m.in. praca nad stworzeniem katalogu sylwetek braci zakonu krzyżackiego z terenu Prus w latach 1310-1351.
Zobacz więcej na temat:  Krzyżacy Fundacja na rzecz Nauki Polskiej Dwójka

Nobel 2022 w dziedzinie chemii. "Osiągnięcia laureatów się zazębiają"

Tegoroczna Nagroda Nobla w dziedzinie chemii została przyznana. Komitet Noblowski nagrodził Carolyn Bertozzi i Barry'ego Sharplessa ze Stanów Zjednoczonych i Mortena Meldala z Danii. W uzasadnieniu doceniono naukowców za "rozwój chemii klik oraz chemii bioortagonalnej". Prof. Jacek Jemielity z Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego przyznaje, że ten obszar chemii zdecydowanie zasługuje na nagrodę.
Zobacz więcej na temat:  chemia Carolyn Bertozzi Barry Sharpless Morten Meldal Jacek Jemielity Sławomir Sęk

Wari. Co wiemy o jednym z najważniejszych imperiów przedinkaskiego Peru?

Kiedy w XVI wieku Hiszpanie przybyli do Ameryki Południowej, musieli skonfrontować się z Inkami: ostatnią wielką cywilizacją tego kontynentu. Przed Inkami istniały jednak inne imperia o panandyjskim zasięgu. Jedno z takich państw tworzył lud Wari, który na dziejowej arenie pojawił się w VII wieku naszej ery i przez kolejnych pięć wieków wyznaczał kulturowe wzorce. 
Zobacz więcej na temat:  archeologia Peru kultura Wari

"Radykalne działania". Niemcy podczas II wojny światowej uderzyli w polskie uczelnie

W II Rzeczypospolitej funkcjonowało kilka znaczących ośrodków akademickich: Warszawa, Lwów, Kraków, Poznań i Wilno. Te, które znalazły się w granicach Generalnej Guberni, dotknęły najostrzejsze represje. Między innymi w Warszawie zamknięto wszystkie wyższe uczelnie, natomiast profesorów z Krakowa wywieziono do niemieckiego obozu.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski Bez Przedawnienia II wojna światowa okupacja niemiecka Michał Piekarski Szymon Drej

Jakie straty, w wyniku II wojny światowej, poniósł polski przemysł?

Powojenne szacunki wskazywały, że zniszczeniu uległo 14 000 spośród 22 000 zakładów przemysłowych - czyli 64 proc. istniejących przed wojną. Do tego należy dodać 85 000 warsztatów rzemieślniczych. Sam przemysł metalowy utracił 60 proc. mocy produkcyjnych na skutek dewastacji oraz wywozu maszyn. W przypadku przemysłu węglowego sumaryczne straty obliczono na 3,2 mld przedwojennych złotych.
Zobacz więcej na temat:  Bez Przedawnienia Gdynia

Akcja #bezprzedawNIEnia. Straty w przemyśle

Powojenne szacunki wskazywały, że zniszczeniu uległo 14 tys. spośród 22 tys. zakładów przemysłowych, czyli 64 proc. istniejących przed wojną. Do tego należy dodać 85 tys. warsztatów rzemieślniczych. Sam przemysł metalowy utracił 60 proc. mocy produkcyjnych na skutek dewastacji oraz wywozu maszyn. W przypadku przemysłu węglowego sumaryczne straty obliczono na 3,2 mld przedwojennych złotych.
Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa historia Polski Bez Przedawnienia