Cenotes - święte studnie Majów. Jakie mają znaczenie? Cenotes - to naturalne zbiorniki wodne w kształcie owalnego szybu, powstałe w skale wapiennej i zasilane wodami gruntowymi. Są charakterystyczne dla Półwyspu Jukatan. Właśnie tam, w czasach cywilizacji Majów, pełniły one rytualną rolę jako miejsca składania ofiar ku czci boga deszczu - Chaca. Zobacz więcej na temat: Majowie Tadeusz Kościuszko Meksyk Półwysep Jukatan Uniwersytet Warszawski NAUKA ciekawostki
Odległe echa dramatu ery mezozoicznej. Wyjątkowe odkrycia na Lubelszczyźnie Sześćdziesiąt sześć milionów lat temu, globalna katastrofa doprowadziła do wyginięcia dinozaurów. To jedno z Wielkiej Piątki największych wymierań w dziejach życia na Ziemi. Odpowiedzialnym za śmiercionośne zmiany klimatyczne był meteoryt. Zobacz więcej na temat: dinozaury meteoryt Półwysep Jukatan
Magiczne zwierciadła chińskie. Tajemnica pewnego wizerunku Na świecie jest zaledwie kilka takich obiektów. Były wytapiane z polerowanego brązu. Z jednej strony miały wypolerowaną powierzchnię, w której można było się przejrzeć, a z drugiej – wypukły relief przedstawiający bogów albo znaki pisma. Te przedmioty są wciąż nierozwiązaną zagadką. Zobacz więcej na temat: Chiny buddyzm antropologia
Nobel 2022 w dziedzinie chemii. "Osiągnięcia laureatów się zazębiają" Tegoroczna Nagroda Nobla w dziedzinie chemii została przyznana. Komitet Noblowski nagrodził Carolyn Bertozzi i Barry'ego Sharplessa ze Stanów Zjednoczonych i Mortena Meldala z Danii. W uzasadnieniu doceniono naukowców za "rozwój chemii klik oraz chemii bioortagonalnej". Prof. Jacek Jemielity z Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego przyznaje, że ten obszar chemii zdecydowanie zasługuje na nagrodę. Zobacz więcej na temat: chemia Carolyn Bertozzi Barry Sharpless Morten Meldal Jacek Jemielity Sławomir Sęk
Wari. Co wiemy o jednym z najważniejszych imperiów przedinkaskiego Peru? Kiedy w XVI wieku Hiszpanie przybyli do Ameryki Południowej, musieli skonfrontować się z Inkami: ostatnią wielką cywilizacją tego kontynentu. Przed Inkami istniały jednak inne imperia o panandyjskim zasięgu. Jedno z takich państw tworzył lud Wari, który na dziejowej arenie pojawił się w VII wieku naszej ery i przez kolejnych pięć wieków wyznaczał kulturowe wzorce. Zobacz więcej na temat: archeologia Peru kultura Wari
Pasjonujący świat archeologii prof. Piotra Dyczka W czasach szkolnych chciał być astronomem. Niewiele brakowało, by został dziennikarzem radiowym, bo przez jakiś czas z powodzeniem prowadził audycje w Polskim Radiu. Ostatecznie, pasją jego życia została archeologia. Gościem audycji "Po drugiej stronie lustra", był prof. Piotr Dyczek z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Zobacz więcej na temat: archeologia Piotr Dyczek Bułgaria starożytność Rzym
Grunwald w nowoczesnej odsłonie. Muzeum dostępne dla zwiedzających Pod Grunwaldem, w roku 1410, rozegrała się jedna z najsłynniejszych bitew średniowiecznej Europy. Dziś, po czterech latach budowy, Muzeum Bitwy pod Grunwaldem może poszczycić się niezwykle nowoczesną siedzibą. To szansa na odbycie fascynującej podróży w czasie. Zobacz więcej na temat: bitwa pod grunwaldem Szymon Drej średniowiecze
"Radykalne działania". Niemcy podczas II wojny światowej uderzyli w polskie uczelnie W II Rzeczypospolitej funkcjonowało kilka znaczących ośrodków akademickich: Warszawa, Lwów, Kraków, Poznań i Wilno. Te, które znalazły się w granicach Generalnej Guberni, dotknęły najostrzejsze represje. Między innymi w Warszawie zamknięto wszystkie wyższe uczelnie, natomiast profesorów z Krakowa wywieziono do niemieckiego obozu. Zobacz więcej na temat: historia Polski Bez Przedawnienia II wojna światowa okupacja niemiecka Michał Piekarski Szymon Drej
Dwieście lat temu, przemówiły egipskie hieroglify Jean-François Champollion, 27 września 1822 roku, poinformował o odczytaniu hieroglifów egipskich znajdujących się na kamieniu z Rosetty. Ten dwujęzyczny egipsko-grecki napis okazał się kluczem do złamania szyfru pisma starożytnych Egipcjan. Zobacz więcej na temat: Egipt KULTURA
Jakie straty, w wyniku II wojny światowej, poniósł polski przemysł? Powojenne szacunki wskazywały, że zniszczeniu uległo 14 000 spośród 22 000 zakładów przemysłowych - czyli 64 proc. istniejących przed wojną. Do tego należy dodać 85 000 warsztatów rzemieślniczych. Sam przemysł metalowy utracił 60 proc. mocy produkcyjnych na skutek dewastacji oraz wywozu maszyn. W przypadku przemysłu węglowego sumaryczne straty obliczono na 3,2 mld przedwojennych złotych. Zobacz więcej na temat: Bez Przedawnienia Gdynia
Akcja #bezprzedawNIEnia. Straty w przemyśle Powojenne szacunki wskazywały, że zniszczeniu uległo 14 tys. spośród 22 tys. zakładów przemysłowych, czyli 64 proc. istniejących przed wojną. Do tego należy dodać 85 tys. warsztatów rzemieślniczych. Sam przemysł metalowy utracił 60 proc. mocy produkcyjnych na skutek dewastacji oraz wywozu maszyn. W przypadku przemysłu węglowego sumaryczne straty obliczono na 3,2 mld przedwojennych złotych. Zobacz więcej na temat: II wojna światowa historia Polski Bez Przedawnienia
Świat polityki w XVIII wieku 10 września Fundacja na rzecz Nauki Polskiej po raz trzydziesty wręczyła swoje prestiżowe stypendia najzdolniejszym młodym polskim naukowcom w ramach programu START. Zobacz więcej na temat: Dwójka Francja
Odkrycie Brazylii - przypadek czy kalkulacja? Na początku września Brazylijczycy świętowali 200. rocznicę uzyskania niepodległości. Stało się to po 322 latach zależności kolonialnej od Portugalii. Tymczasem do dziś nie znamy okoliczności, w jakich doszło do odkrycia Brazylii w 1500 roku. Zobacz więcej na temat: Historia - ludzie Portugalia Polska Akademia Nauk Brazylia odkrywcy Historia - ludzie Portugalia Polska Akademia Nauk
Straty polskiego rolnictwa w czasie II wojny światowej Wojna przyniosła katastrofalne skutki dla polskiego rolnictwa. Niemcy podczas okupacji odbierali chłopom znaczną część plonów i zwierząt. Wojenne działania doprowadziły również do zmniejszenia zbiorów. Zobacz więcej na temat: II wojna światowa Bez Przedawnienia rolnictwo okupacja niemiecka
Paleolityczne łowy. W Tatrach odnaleziono ślady prehistorycznych ludzi Od XIX wieku naukowcy bezskutecznie poszukiwali dowodu na obecność ludzi w tatrzańskich jaskiniach w okresie paleolitu. Współpraca polskich i słowackich badaczy doprowadziła jednak do przełomowego odkrycia w tej sprawie. Zobacz więcej na temat: archeologia prehistoria Tatry
Akcja #bezprzedawNIEnia. Straty w infrastrukturze podczas II wojny światowej W wyniku II wojny światowej miliony mieszkańców Polski straciło dach nad głową. Oblicza się, że zniszczonych zostało około 160 tysięcy budynków. Z miast najbardziej ucierpiała Warszawa - ponad 80 procent unicestwionej tkanki miejskiej, Poznań - 45 procent oraz Białystok - 45 procent. Szczególnie drastycznym przykładem jest niewielkie Jasło, które niemal w całości legło w gruzach. Zobacz więcej na temat: II wojna światowa historia Polski powstanie w getcie Powstanie Warszawskie 1939 Wieluń
Plemienne zwyczaje zaklęte w biżuterii. Wyjątkowa wystawa w Sopocie Okrągłe paciorki ze skorupy strusiego jaja, fajansowe, glazurowane paciorki, muszle, kamienie półszlachetne, złoto i srebro. Z takich materiałów wytwarzano biżuterię od czasów starożytnych na terenie współczesnego Sudanu. Przykłady takich precjozów można zobaczyć na wystawie w skansenie archeologicznym w Sopocie. Zobacz więcej na temat: archeologia Gdańsk Sopot
Aztecki skarb w Krakowie. Co dokładnie znajduje się na manuskrypcie? Manuskrypt Azteków o bezcennej wartości znajduje się... w Polsce. Został odnaleziony kilka lat temu w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie i jest jednym z najstarszych, jeśli nie najstarszym rękopisem w języku nahuatl. Zobacz więcej na temat: Aztekowie Meksyk Ameryka Południowa biblioteka archeologia Afryka Sudan