1,5% dla Fundacji na rzecz Nauki Polskiej Fundacja na rzecz Nauki Polskiej od kilkunastu lat ma status organizacji pożytku publicznego i jak co roku ubiega się o wsparcie podatników w postaci przekazania przez nich półtora procent swojego podatku. Fundusze w ten sposób pozyskane przeznacza w całości na dofinansowanie Programu START, który jest najstarszym programem stypendialnym dla młodych naukowców w Polsce. Zobacz więcej na temat: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej podatki 2023 Dwójka
Stara Dongola - sensacyjne odkrycia polskich archeologów w Sudanie - Znaleźliśmy coś, co daje nam asumpt do myślenia o tym, że być może historia Dongoli jest o tysiąc lat dłuższa niż przypuszczaliśmy - mówi dr hab. Artur Obłuski, dyrektor Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW, szef polskiej misji wykopaliskowej w Starej Dongoli na terenie Sudanu. Zobacz więcej na temat: archeologia Afryka
Tajemnica początków Warszawy. Kiedy powstała dzisiejsza stolica Polski? Wobec niezachowania się dokumentu lokacyjnego, początki Warszawy giną w mrokach dziejów. Prof. Tomasz Jasiński podjął się poszlakowego śledztwa, które doprowadziło go do odpowiedzi, kiedy powstała dzisiejsza stolica Polski. Zobacz więcej na temat: historia Polski Warszawa Toruń
Cud starożytnej architektury. Jakie tajemnice skrywa piramida Cheopsa? Kilka dni temu świat obiegła sensacyjnie brzmiąca informacja o odkryciu w piramidzie Cheopsa nieznanego dotąd korytarza, który został zlokalizowany tuż nad oryginalnym wejściem do piramidy. Egiptolodzy studzą jednak entuzjazm, uważając pustą przestrzeń za celowy zabieg konstrukcyjny, który miał zmniejszać nacisk wyżej położonych kamieni. Zobacz więcej na temat: piramidy starożytność archeologia Egipt
Prof. Wojciech Tygielski: pracownik naukowy nigdy nie jest "po robocie" - Jak jest się pracownikiem naukowym, to oznacza, że nigdy się nie jest "po robocie". I to, co mi rzeczywiście doskwiera, to jest ten brak podziału na sfery pracy i odpoczynku. Weźmy na przykład lektury - czy ja, czytając, pracuję, czy czytam dla przyjemności? Tutaj te podziały bywają bardzo nieostre - przyznał prof. Wojciech Tygielski, bohater audycji "Po drugiej stronie lustra". Zobacz więcej na temat: historia Polski Uniwersytet Warszawski Dwójka
Długa historia sznurków. Jakie materiały były wykorzystywane do ich tworzenia? Sznurek to z pewnością jeden z pierwszych wynalazków w historii ludzkości. Skręcany był z surowców organicznych, a te ulegają biodegradacji. Nie możemy zatem powiedzieć, kiedy "wymyślono" sznurek. O tym jednak, że był stosowany w bardzo zamierzchłej przeszłości, świadczą dowody pośrednie - tzn. otwory wiercone w kościach, muszlach i różnego rodzaju koralikach. Jeśli bowiem ktoś robił dziurkę, to z intencją, by później przez ten otwór "coś" przewlec. Zobacz więcej na temat: wynalazek NAUKA archeologia
"Średniowieczne lodowisko". Jak wyglądały łyżwy sprzed 1000 lat? Z czego były robione? Jak poruszano się po lodzie w celach transportowych, gdy stawy, jeziora i rzeki stawały się zamarzniętą taflą? Na te pytania odpowiada otwarta właśnie ekspozycja zorganizowana przez Rezerwat Archeologiczny "Genius Loci" w Poznaniu (oddział Muzeum Archeologicznego w Poznaniu). Zobacz więcej na temat: Poznań archeologia łyżwy Muzeum Archeologiczne w Poznaniu Ostrów Tumski
"Kopernik odkrywany". Nasza wiedza o wybitnym astronomie w świetle ostatnich badań 550. rocznica urodzin wielkiego astronoma jest okazją do naukowych podsumowań, które zostaną przedstawione podczas Światowego Kongresu Kopernikańskiego. W czasie czterech sesji, które zaplanowane są w różnych miastach Polski od lutego do września, omawiane będą zagadnienia związane z biografią Kopernika i jego dokonaniami w dziedzinie astronomii, ekonomii oraz medycyny. Zobacz więcej na temat: Mikołaj Kopernik astronomia łyżwy Toruń
Smok wawelski i lisowicja bojani. Niezwykła wystawa w Warszawie Dawne wyrobisko nieczynnej cegielni w Lisowicach na Śląsku okazało się prawdziwym paleontologicznym eldorado. Nieco ponad dekadę temu odkryto tam szczątki drapieżnego gada sprzed 210 mln lat i nazwano go smokiem wawelskim. Z kolei kilka lat temu światło dzienne ujrzały kości, pochodzącej z tego samego okresu, roślinożernej lisowicji bojani. Zobacz więcej na temat: paleontologia odkrycia i ciekawostki NAUKA dinozaury
Wilno - portret miasta w burzliwym wieku XVII To było spotkanie z autorem książki "Pod przysądem horodnictwa wileńskiego. O jurydyce i jej mieszkańcach w XVII wieku". Praca dr. Kamila Frejlicha ukazała się w cenionej serii Monografie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Zobacz więcej na temat: Wilno historia Polski Dwójka
Czy poznamy tożsamość Galla Anonima? Badania polskiego historyka Prof. Tomasz Jasiński od kilkunastu lat próbuje ustalić tożsamość kronikarza, który na dworze księcia Bolesława Krzywoustego napisał w latach 1113-1116 pierwszą polską kronikę. W 2006 r. historyk rozwinął i udokumentował hipotezę o weneckim rodowodzie kronikarza. Zobacz więcej na temat: kronika paleontologia odkrycia i ciekawostki NAUKA
Normańskie pochodzenie Piastów. Prawda czy mit? Wciąż próbujemy zgłębić zagadkę państwa Piastów i w dalszym ciągu zadajemy sobie pytanie, czy Mieszko I miał skandynawskie pochodzenie. - W Piastach nie ma nic skandynawskiego. Według mnie to są Słowianie - mówi w Programie 1 Polskiego Radia prof. Władysław Duczko, archeolog z Akademii im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku. Zobacz więcej na temat: Wikingowie historia Polski królowie Polski
Filip IV Piękny. "Król z żelaza" przeklęty przez templariuszy? Był jednym z najważniejszych władców średniowiecznej Francji. By zrealizować swoje ambitne plany budowy skonsolidowanego państwa, potrzebował jednak sporo pieniędzy. Nie wahał się zatem obłożyć duchowieństwo podatkami, a potem skonfiskować majątek zakonu templariuszy. Jakub de Molay - wielki mistrz zakonu - skazany w 1314 roku na spalenie na stosie, miał rzucić klątwę na króla i jego ród. Zobacz więcej na temat: Francja templariusze
Siła w różnorodności. Indonezja, czyli kraj 17 tysięcy wysp Inauguracji nowej wystawy stałej "Podróże na Wschód" w Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie towarzyszy dwudniowy Festiwal Indonezji. Wydarzenie odbywa się w weekend (28-29.01), a zwiedzający mogą zapoznać się z lalkami z teatru cieni, sztuką pisania na balijskich liściach palmowych oraz ikatami i batikami, czyli tradycyjnymi tkaninami Indonezji. Zobacz więcej na temat: Indonezja Azja
Jak podróżowano po Europie w XVI i XVII wieku? Pieszo, konno, powozem, a później nawet karetą - tak podróżowano po Europie XVI i XVII wieku. Jakie napotykano wówczas trudności? Gdzie nocowano? Jak się porozumiewano? Zobacz więcej na temat: Europa podróże historia Europy Wojciech Tygielski Sebastian Adamkiewicz Antoni Mączak
Sejmiki w XVII- i XVIII-wiecznej Rzeczpospolitej Dr Grzegorz Glabisz to historyk z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a Fundacja na rzecz Nauki Polskiej doceniła jego prace w zakresie badań nad sejmikami (głównie województw Wielkopolski) w XVII- i XVIII-wiecznej Rzeczpospolitej. Zobacz więcej na temat: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej historia Polski
Tell Brak - jedno z najważniejszych miast północnej Mezopotamii Tell Brak (starożytne Nagar) to rozległe stanowisko archeologiczne, które kryje pozostałości jednego z najważniejszych miast północnej Mezopotamii. Miejsce to zostało zasiedlone już 6 tys. lat p.n.e. Pierwsze wykopaliska w latach 30. XX wieku prowadził tam sir Max Mallowan - mąż Agathy Christie. Od kilkunastu lat w brytyjskiej ekipie kontynuującej prace jest polski bioarcheolog - prof. Arkadiusz Sołtysiak z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego Zobacz więcej na temat: archeologia starożytność odkrycia i ciekawostki
Miasto starsze, niż przypuszczano. O odkryciach archeologów w Gdańsku Odkrycia archeologiczne w piwnicach budynku dawnego magistratu miejskiego - dziś siedzibie Muzeum Gdańska, potwierdziły, że początki miasta sięgają roku 930. Już 25 lat temu na tę datę wskazywały pierwsze badania dendrochronologiczne prowadzone w innych pomieszczeniach podziemi. Jesienią 2022 roku odkryto kolejne, świetnie zachowane pozostałości wału drewnianego. Potwierdza to, że Gdańsk powstał 60 lat wcześniej, niż mówi o tym pierwsza wzmianka historyczna. Zobacz więcej na temat: Gdańsk archeologia