Jak kształtował się wizerunek zakonu krzyżackiego? Zakon Szpitala NMP Domu Niemieckiego w Jerozolimie to jeden z trzech najważniejszych zakonów rycerskich epoki średniowiecza. Na przestrzeni dziejów stał się istotną częścią tradycji narodowych Polski, Litwy i Niemiec. Jego dzieje obrosły w szereg mitów, stereotypów, interpretacji i reinterpretacji. Próbę zmierzenia się z nimi podjęło Muzeum Zamkowe w Malborku na wystawie pt. "Nigra crux, mala crux. Czarna i biała legenda zakonu krzyżackiego". Zobacz więcej na temat: HISTORIA Malbork Krzyżacy
Tajemnicze wieże Ammonitów. Badania polskich archeologów na Khirbat Sara Wokół Ammanu - dzisiejszej stolicy Jordanii - zlokalizowane są kamienne wieże pochodzące z połowy I tys. p.n.e. Ich wzniesienie przypisuje się Ammonitom - znanemu ze Starego Testamentu semickiemu ludowi, który rywalizował z Izraelitami. Zobacz więcej na temat: archeologia Jordania Jerozolima wykopaliska Uniwersytet Warszawski Amman
Polscy archeolodzy wrócili do libijskiego Ptolemais po 13 latach przerwy Polscy archeolodzy wznowili - przerwane na 13 lat z powodu wojny domowej w Libii - wykopaliska w starożytnym mieście Ptolemais. Zobacz więcej na temat: Libia archeologia
Rafy koralowe umierają. Co to oznacza dla świata? Dzisiejsze środowiska raf koralowych są jednymi z najbardziej wrażliwych na zmianę warunków klimatycznych ekosystemów morskich. Modele zmian klimatu przewidują wymarcie do końca XXI wieku większości znanych dziś koralowców z powodu zakwaszania i podwyższenia temperatury wód powierzchniowych. Zobacz więcej na temat: rafa koralowa koralowce Jarosław Stolarski
Pałac Kazimierzowski. Jakie tajemnice skrywają jego piwnice? Pałac Kazimierzowski to budynek o długiej historii, a jego piwnice to unikatowa tkanka architektoniczna. Budynek powstał na początku XVII w. jako rezydencja królewska, a po 150 latach - decyzją króla Stanisława Augusta - został przeznaczony na siedzibę Szkoły Rycerskiej. - Najprawdopodobniej to najstarsze podziemia pałacowe w Warszawie - mówi prof. Ewa Wichrowska. Zobacz więcej na temat: archeologia Uniwersytet Warszawski Pałac Kazimierzowski
Mit Nessi. Dlaczego potwór z Loch Ness nie ma prawa istnieć? Pod koniec sierpnia nad szkockie jezioro Loch Ness ściągnęli wolontariusze z całego świata, by z użyciem nowoczesnej techniki przeprowadzić największe od 50 lat poszukiwania stwora rzekomo zamieszkującego głębiny tego akwenu. Zobacz więcej na temat: legendy Szkocja zwierzęta jezioro
Jak i dlaczego powstają slumsy? Dane szacunkowe ONZ wskazują, że obecnie ponad miliard ludzi na całym świecie zamieszkuje obszary zwane slumsami - czyli żyje w specyficznie izolowanych dzielnicach wielkich miast kojarzonych powszechnie z biedą i marginalizacją społeczno-kulturową. Porozmawialiśmy o tym w pierwszym po wakacjach wydaniu audycji "Skarbiec nauki polskiej". Zobacz więcej na temat: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej Dwójka wykluczenie społeczne
Mezopotamskie eposy a Biblia. O tym, jak Izraelici czerpali z bliskowschodnich tradycji Najbardziej znany opis potopu, który był karą za grzechy ludzkości, zawarto w Księdze Rodzaju. Ale nie jest to jedyna, a także nie najstarsza opowieść o tym wydarzeniu. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku powstania świata - elementy, które mogły później zostać przeniesione do Biblii, znajdziemy w babilońskim eposie "Enuma elisz". Zobacz więcej na temat: religia starożytność
Giovanni Battista Jacobelli, czyli dylematy włoskiego emigranta w Polsce 420 lat temu urodził się Giovanni Battista Jacobelli, który jako 22-letni utalentowany muzycznie młodzieniec trafił z Rzymu do Polski na dwór Zygmunta III Wazy. W jego historii, którą zrekonstruował historyk Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Wojciech Tygielski, pobrzmiewa ciągły dylemat: kontynuować atrakcyjną finansowo karierę w Polsce, czy powrócić w rodzinne strony? Zobacz więcej na temat: historia Polski Giovanni Battista Jacobelli
Jaćwingowie. W Puszczy Augustowskiej odnalezione ich najważniejsze cmentarzysko? Jaćwingowie byli jednym z plemion bałtyjskich, zamieszkującym w średniowieczu pogranicze Polski, Litwy i Białorusi. Zniknęli z areny dziejów pod koniec XIII wieku. Dlatego też naukową sensacją było zlokalizowanie w Puszczy Augustowskiej nekropolii, która może być największym i najważniejszym cmentarzyskiem społeczności jaćwieskiej. Zobacz więcej na temat: Europejskie Dni Dziedzictwa Suwalszczyzna
Europejskie Dni Dziedzictwa. Wielkie święto kultury Europejskie Dni Dziedzictwa (EDD) to wielkie święto kultury, które co roku gromadzi tysiące uczestników w 50 krajach Europy. To liczne atrakcje - wystawy, koncerty, warsztaty i konkursy, dzięki którym można poznać historię oraz tradycje swojego regionu. Wydarzenie odbywa się pod patronatem medialnym Polskiego Radia. Zobacz więcej na temat: Europejskie Dni Dziedzictwa UNESCO
Lekarz, etnograf, badacz Czarnego Lądu. Wspomnienie Wacława Korabiewicza Był lekarzem, etnografem i reportażystą zafascynowanym Afryką. To dzięki jego pasji w polskich muzeach znajdują się unikalne eksponaty – m.in. kolekcja krzyży etiopskich w MNW. W tym roku minęła 120 rocznica urodzin Wacława Korabiewicza, którego wojenne zawierucha rzuciła na Czarny Ląd. Zobacz więcej na temat: Afryka podróże kolekcjonowanie
Jak powstała Polska? Prof. Andrzej Buko o początkach naszego państwa Archeolog, mediewista, tegoroczny laureat Nagrody Lednickiego Orła Piastowskiego. Prof. Andrzej Buko jest cenionym uczonym, który swoje zainteresowania skupia wokół ceramologii archeologicznej, początków państwa polskiego i cywilizacji europejskiej. Dlaczego został archeologiem? Jakie były okoliczności powstania państwa polskiego? Zobacz więcej na temat: archeologia historia Polski Mieszko I
Wieluń - polska Guernica. Okrutne zbrodnie wojenne na mieszkańcach miasta II wojna światowa rozpoczęła się w piątek 1 września o godz. 4.45 atakiem na Westerplatte. Jednym z pierwszych celów niemieckiego uderzenia był także przygraniczny, 16-tysięczny Wieluń. Niektórzy historycy uważają nawet, że zrzucenie bomb na to nie mające znaczenia strategicznego miasto wyprzedzało o kilka minut ostrzelanie polskiego wybrzeża. Zobacz więcej na temat: historia Polski II wojna światowa 1939 Wieluń Westerplatte
Obiekty ze złota w grobowcu. Drogocenne ozdoby odkryte przez polskich badaczy w Armenii Pozostałości trzech złotych naszyjników odkryła misja polskich badaczy, która prowadziła wykopaliska na cmentarzysku w Metsamor w Armenii. W grobowcu sprzed 3,2 tys. lat znaleziono pochówek pary - kobiety i mężczyzny, którzy zapewne zmarli w tym samym czasie. Kim byli ludzie złożeni do grobu z tak drogocennymi ozdobami? Zobacz więcej na temat: archeologia Armenia
O historii psychologii i psychoanalizy W audycji spotkaliśmy się ze stypendystką programu START 2023 - dr Agnieszką Sobolewską z Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Fundacja na rzecz Nauki Polskiej doceniła dotychczasowy dorobek laureatki i przyznała jej jednorazowe stypendium w wysokości 38 tys. zł. Zobacz więcej na temat: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej Dwójka psychologia Zygmunt Freud
Figura Antychrysta w starożytnych tekstach W ubiegłym miesiącu na Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się uroczystość wręczenia dyplomów Programu "Start" Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. W tym roku o stypendia ubiegało się 660 kandydatów. Nagrodzono 100 młodych badaczy. W "Skarbcu nauki polskiej" rozmowa z jednym z nich. Zobacz więcej na temat: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej Dwójka chrześcijaństwo Biblia
"De revolutionibus" - rękopis Mikołaja Kopernika i jego tajemnice Ma 213 stron zapisanych odręcznym, starannym pismem po łacinie. Słynny astronom pisał to dzieło niemal 30 lat. - Rękopis jest zapisany ręką Mikołaja Kopernika i do końca życia był jego własnością - mówi Michał Kłosiński, kustosz i kierownik działu Dom Mikołaja Kopernika w Muzeum Okręgowym w Toruniu. Zobacz więcej na temat: Mikołaj Kopernik historia Polski astronomia