Historia

Zygmunt Freud. Obiad z rodziną też miał podteksty?

Ostatnia aktualizacja: 23.09.2023 05:35
"Szczególnie lubił włoskie karczochy, nigdy nie jadał kalafiorów i nie przepadał za drobiem" - wspominał syn Zygmunta Freuda, neurologa, który postanowił wniknąć w zakamarki ludzkiej psychiki.
Zygmunt Freud w 1929 roku. Jak zwykle w towarzystwie kobiet
Zygmunt Freud w 1929 roku. Jak zwykle w towarzystwie kobietFoto: East News

Sigmund_Freud_1200jpg.jpg
Sto sześćdziesiąt lat z Zygmuntem Freudem

23 września 1939 w Londynie zmarł Zygmunt Freud, austriacki neurolog i psychiatra, twórca psychoanalizy. Dorobek i postać badacza do dziś są przedmiotem sporów i kontrowersji, a popkultutrowa sława Freuda najczęściej idzie w parze z nieznajomością jego dzieł. Bez wątpienia o Freudzie słyszał każdy, choć z pewnością nie każdy to samo...

W 1997 roku sylwetkę Zygmunta Freuda przedstawił Sławomir Szof w audycji z cyklu "Postacie XX wieku". Przewodnikami słuchaczy po biografii neurologa byli prof. Zofia Rosińska, autorka dwóch książek na temat Freuda, oraz publicysta Piotr Szarota, który tłumaczył, dlaczego zaintrygowała go psychoanaliza. – Zainteresowała mnie jej żywotność i wpływ, jaki wywarła na kulturę XX wieku – powiedział.


Posłuchaj
27:44 Zygmunt Freud - aud. Sławomira szofa z cyklu Postacie.mp3 Prof. Zofia Rosińska i Piotr Szarota opowiadają o życiu i działalności Zygmunta Freuda. Audycja Sławomira Szofa (PR, 30.03.1997)

 

"To po prostu był genialny człowiek"

Przyszedł na świat w 6 maja 1856 roku we Freibergu (dzisiejszy Příbor w Czechach). Jego ojciec pochodził z Galicji i był handlarzem wełną. Narodzinom pierworodnego syna Zygmunta towarzyszyła podobno wróżba i zapowiedź wielkiej sławy i kariery. – Niezależnie od tego, czy była przepowiednia, czy nie, Freud musiał mieć jakieś talenty – stwierdziła prof. Zofia Rosińska. – To po prostu był genialny człowiek – dodała.

Wyróżniał się już w gimnazjum płynnością i pięknem języka. Od 1873 roku studiował medycynę. Od początku był raczej typem badacza, głównie interesował go układ nerwowy i anatomia mózgu człowieka. Został neurologiem i psychiatrą.

Freud_663_364.jpg
Co na śniadanie jadał Zygmunt Freud?

Kobiety, histeria, kariera

W jego gabinecie było coraz więcej pacjentów. Przeważały kobiety. – Czasem zarzuca się Freudowi, że opierał swą wizję człowieka na rozmowach z kobietami i to z określonej grupy społecznej, tzw. wysokiego mieszczaństwa. Rozmawiał głównie z takimi, które nie chciały dostosować się do panujących wówczas wzorców społecznych – słyszymy w komentarzu.

Kiedy Zygmunt Freud stał się znany w kręgu psychiatrów? Czy wtedy, gdy napisał "Studia nad histerią?" – Istotnie, praca napisana wspólnie z Josefem Breuerem wywołała pewien oddźwięk w tym środowisku – powiedział Piotr Szarota. – Natomiast trudno tutaj mówić o sławie. Nadal był tylko docentem, na stopień profesora czekał bardzo długo.

– Sława w przypadku Freuda przyszła bardzo późno. Nie jest prawdą, że to była zawrotna kariera genialnego naukowca – komentował publicysta, a prof. Zofia Rosińska dodała, że Freud "wizję człowieka tworzył przez całe swoje życie".

Psychoanaliza

Ten termin pojawił się w pismach Freuda w 1896 roku. Rok później sformułował teorię kompleksu Edypa. Jeśli chodzi o spojrzenie na kobiety, był tradycjonalistą. Postrzegał je przez pryzmat takich cech jak: bierność, poddanie, pasywność.


Posłuchaj
14:44 Psychopatologia życia codziennego Zygmunta Freuda.mp3 Rozmowa o jednej z najpopularniejszych publikacji Zygmunta Freuda "Psychopatologia życia codziennego. Marzenia senne". Audycja Teresy Cupryn z cyklu "Literatura nieśmiertelna" (PR,12.08.1988)

 

Freud_663_364.jpg
Psychoanaliza: wiedza, nauka czy mitologia?

– Idee Freuda rozpowszechniły się pod koniec I wojny światowej – mówił Piotr Szarota. – Stało się tak dlatego, że zwrócono uwagę na przypadki zaburzeń psychicznych wywołane stresem, jakim było długie przebywanie w okopach, na polach bitew – przypomniał.

– Psychoanaliza od dawna propagowana przez Zygmunta Freuda w leczeniu chorób umysłowych była niewątpliwie subtelną alternatywą w porównaniu z radykalnymi metodami: narkotykami, terroryzowaniem, fizycznym znęcaniem się, czy wstrząsami elektrycznymi. Aplikowano je powszechnie i w coraz większych dawkach w miarę, jak wojna się przedłużała – słyszymy w audycji.

Czy Zygmunt Freud był ojcem psychoterapii? Jak przed nim leczono ludzi nerwowo chorych? Dlaczego tak dużo miejsca w swej teorii poświęcał erotyce i marzeniom sennym? Między innymi o tym dyskutowali goście audycji Sławomira Szofa.

bs/mc

Czytaj także

Albert Einstein. Wielki uczony, ekscentryk, samotnik pogrążony w marzeniach

Ostatnia aktualizacja: 18.04.2023 05:40
- Gdziekolwiek się odwrócę, widzę swoją podobiznę. Czyżby cały świat zamienił się w lustro - dziwił się Albert Einstein. 18 kwietnia mija 68. rocznica śmierci genialnego fizyka.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Syndrom sztokholmski, czyli więź między ofiarą a przestępcą

Ostatnia aktualizacja: 23.08.2013 07:00
23 sierpnia 1973 roku w Sztokholmie dwóch mężczyzn napadło na jeden z oddziałów Kreditbanken. Przez sześć dni niepewny był los trójki zakładników.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Fiodor Dostojewski. Pisarz, psycholog, myśliciel

Ostatnia aktualizacja: 09.02.2024 05:40
- Nie Freud odkrył podświadomość. Podświadomość odkrył Dostojewski. Nazwał ją podziemiem ludzkiej psychiki - mówił o Fiodorze Dostojewskim ks. prof. Henryk Paprocki.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Julian Ochorowicz. "Niewiele mamy takich umysłów w naszej historii"

Ostatnia aktualizacja: 23.02.2024 05:40
Był zwany szalonym profesorem filozofii, twórcą wielu wynalazków. Dla Bolesława Prusa stał się inspiracją dla stworzenia postaci Ochockiego, nietuzinkowego fantasty z "Lalki".
rozwiń zwiń
Czytaj także

James Joyce. Irlandczyk, który chciał zabić wiek XIX

Ostatnia aktualizacja: 16.06.2021 05:35
"Ulisses" to szaleństwo w porównaniu z tym, co prezentowała i do czego przyzwyczaiła pisana w jednym tonie powieść XIX-wieczna. Joyce przesyca narrację sposobem myślenia bohaterów, ich dykcją i słownictwem.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Henry James. Pisarz, który wchodził do ludzkiej głowy

Ostatnia aktualizacja: 28.02.2024 05:45
108 lat temu zmarł jeden z najwybitniejszych anglojęzycznych prozaików przełomu XIX i XX wieku. Henry James był mistrzem portretów psychologicznych. Tworzył na pograniczu kultur amerykańskiej i europejskiej oraz na styku literackiego realizmu i modernizmu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Maria Kuncewiczowa. Wędrówki po krętych ścieżkach umysłu

Ostatnia aktualizacja: 15.07.2023 05:50
Znana jest przede wszystkim jako autorka doskonałej "Cudzoziemki", ale Maria Kuncewiczowa była nie tylko pisarką, lecz także tłumaczką, wykładowczynią na University of Chicago, szefową polskiego PEN Clubu na emigracji w Londynie oraz... śpiewaczką.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Irène Joliot-Curie. Chemia, polityka i ju-jitsu

Ostatnia aktualizacja: 12.09.2023 05:45
Była jeszcze dzieckiem, gdy jej rodzice dostali nagrodę Nobla z fizyki. Kilka lat później Noblem z chemii uhonorowano jej matkę. Po latach Irène Joliot-Curie podzieliła się takim samym wyróżnieniem z mężem. Żadna inna rodzina nie zdobyła tyle Nobli. Ale zainteresowania uczonych sięgały także poza ściany laboratorium. 
rozwiń zwiń