Małgorzata Musierowicz. Z "Jeżycjadą" przez epoki

79 lat temu, 9 stycznia 1945 roku, urodziła się pisarka Małgorzata Musierowicz. Jest autorką słynnego cyklu "Jeżycjada" rozgrywającego się w poznańskiej dzielnicy Jeżyce.

Małgorzata Musierowicz na Targach Książki w Krakowie, 2000 r.

Foto: PAP/Jacek Bednarczyk

Małgorzata Musierowicz z wykształcenia jest grafikiem - ukończyła Wydział Malarstwa i Grafiki w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Pisać zaczęła w 1975 roku i od razu samodzielnie ilustrowała swoje książki. W 1977 roku rozpoczęła cykl "Jeżycjada" (nazwa ukuta przez słynnego teatrologa i czytelnika Musierowicz, Zbigniewa Raszewskiego) powieścią "Szósta klepka". Dwa lata wcześniej wydała jeszcze "Małomównego i rodzinę" i choć formalnie nie wlicza się go do serii, to zapowiada on ją swoim ciepłym stylem i rodzinną atmosferą.

Borejkowie z Poznania

Powieści Musierowicz stanowią zwarty cykl, choć każdą część można czytać niezależnie. Bohaterowie to postaci fikcyjne, przede wszystkim rodzina Borejków - Mila i Ignacy oraz ich cztery córki. Poruszają się w prawdziwej topografii miasta oraz są świadkami rzeczywistych wydarzeń historycznych, niekiedy bardzo dramatycznych.

- Dużą sztuką jest przełożenie na język literatury tego, co się dzieje - opowiadała Małgorzata Musierowicz w audycji Anny Stempniak w Polskim Radiu. - Tak było na przykład ze stanem wojennym w "Opium w rosole". Zajęło mi prawie pięć lat dokonanie takiej syntezy - wspominała autorka.

Posłuchaj

23:34 spotkanie z kobietami zajmującymi się pisaniem___21715_tr_1-1_11333247488bf785[00].mp3 "Spotkanie z kobietami zajmującymi się pisaniem". Audycja Anny Stempniak. (PR, 19.05.1993)

 

Obserwatorka młodzieży

Wydarzenia historyczne stanowią jednak nienachalne tło dla akcji koncentrującej się na życiu rodzinnym, a przede wszystkim uczuciowym bohaterów, którymi są w przeważającej części nastoletnie dziewczęta.

- Mam mnóstwo kontaktów z młodzieżą bardzo ciekawych i obserwuję, jak ta młodzież się zmienia - opowiadała Małgorzata Musierowicz w audycji Anny Stempniak w Polskim Radiu. - Daje się zaobserwować takie pęknięcie - brak porozumienia między pokoleniem rodziców a pokoleniem dzieci na zupełnie innej zasadzie. To tak, jakby rodzice nie potrafili wytłumaczyć młodemu pokoleniu, co oni właściwie przeżyli przez te 40 lat, tego się nie da opowiedzieć - mówiła pisarka.

Bohaterowie Musierowicz nie są typowymi bohaterami powieści młodzieżowych, nie są wyobcowaną młodzieżą skupioną wyłącznie na swoim życiu prywatnym. Mają ciepłe relacje z rodziną, szerokie zainteresowania, horyzonty intelektualne. Musierowicz umiejętnie pokazuje problemy młodych ludzi, które z jednej strony są bardzo indywidualne, a z drugiej - uniwersalne - dlatego pewnie jej książki cieszą się tak wielką popularnością od lat.

Ta mnogość barwnych charakterów powieściowych żyjących ze sobą w zgodzie, rozmawiających przy herbacie w kuchni, otoczonych ze wszystkich stron regałami pełnymi książek, tworzy niezwykłą atmosferę domowego ciepła, tak rzadko spotykaną we współczesnej literaturze.

Rozmowy w kuchni

Być może dlatego właśnie tak bardzo dużą rolę w powieściach Musierowicz odgrywa jedzenie - bohaterowie ciągle coś gotują i ciągle coś jedzą. Pisarka wydała wręcz osobne książki z przepisami kucharskimi wymienianymi w powieściach.

- Często posiłki stają się ważnym elementem akcji - nie ma chyba lepszego przykładu niż "Opium w rosole" - mówiła Małgorzata Minta w audycji Łukasza Modelskiego w Polskim Radiu. - Przez to, co jadają bohaterowie, przez to, co się pojawiało na stołach, widać, jak zmieniają się czasy - opowiadała.

Posłuchaj

23:36 droga przez mąkę jeżycjada ok.mp3 "Kuchnia w Jeżycjadzie - tanio, mącznie, pomysłowo". Audycja Łukasza Modelskiego z cyklu "Droga przez mąkę". (PR, 8.10.2016)

 

Do dziś ukazały się aż 22 tomy cyklu "Jeżycjada".

Małgorzata Musierowicz jest także autorką książek i opowiadań dla dzieci, felietonów publikowanych w "Tygodniku Powszechnym", tłumaczką Beatrix Potter i ilustratorką. Prywatnie to starsza siostra zmarłego wybitnego poety Stanisława Barańczaka.

az