Historia

Bronisław Onufry Kopczyński, kompozytor, dyrygent, poeta, przyjaciel Baczyńskiego

Ostatnia aktualizacja: 05.04.2023 05:35
5 kwietnia 1943 roku Bronisław Onufry Kopczyński zmarł w niemieckim obozie na Majdanku, gdzie trafił po aresztowaniu przez Gestapo. W okresie II wojny światowej działał w konspiracyjnej organizacji polityczno-wojskowej Konfederacja Narodu, w której kierował pionem kulturowym. 
Bronisław Onufry Kopczyński
Bronisław Onufry KopczyńskiFoto: Forum/IPN

Przedwojenny nacjonalizm 

Przed II wojną światową Bronisław Onufry Kopczyński był związany z Ruchem Narodowo-Radykalnym "Falanga". Był redaktorem czasopisma "Ruch Kulturalny", kierownikiem POAK (Polska Organizacja Akcji Kulturalnej). Było to stowarzyszenie zajmujące się propagowaniem polskiej kultury wśród szerokich mas społeczeństwa, postulujące oczyszczenie tejże kultury z wpływów obcych, zwłaszcza żydowskich.

Hanna Zofia Etemadi, dokumentalistka, autorka filmów poświęconych Stroińskiemu i Gajcemu, a także innemu poecie "Sztuki i Narodu" Andrzejowi Trzebińskiemu, wyjaśnia, że pismo "Sztuka i Naród" było przez pewien czas organem organizacji Konfederacja Narodu, będącej częścią "Falangi". - Pismo miało charakter nieco nacjonalistyczny - mówi w radiowej Dwójce. Zaznacza, że to nie był nacjonalizm w takim złym znaczeniu, jak obecnie jest odbierany. - Wtedy to był patriotyzm - podkreśla.


Posłuchaj
04:14 przyjaciele, poeci, powstańcy.mp3 Hanna Zofia Etemadi o piśmie "Sztuka i Naród" w audycji "Przyjaciele, poeci, powstańcy" autorstwa Doroty Gacek z cyklu "Notatnik Dwójki (PR2, 21.08.2014)

 

Bronisław Onufry Kopczyński i grono wybitnych twórców

"Sztukę i Naród" tworzyli wybitni twórcy, którzy w tragicznie krótkim czasie wojennej młodości zdołali osiągnąć niezwykłą dojrzałość intelektualną, moralną i artystyczną: Bronisław Onufry Kopczyński, Wacław Bojarski, Andrzej Trzebiński oraz Tadeusz Gajcy. Nieco później do grupy tej dołączył Krzysztof Kamil Baczyński.

Krzysztof Kamil Baczyński. Zobacz serwis specjalny

Literaturoznwca Eligiusz Szymanis zaznaczył, że Baczyński nie był w ścisłym gronie "Sztuki i Narodu". - Oni się przyjaźnili, jako studenci tajnych kompletów, ale "Siła i Naród" była skierowana bardziej na prawo ideowo - mówił.


Posłuchaj
01:14 poeci, którzy polegli w powstaniu warszawskim-krótka.mp3 Eligiusz Szymanis w audycji Andrzeja Matula "Poeci, którzy polegli w Powstaniu Warszawskim" z cyklu "Rozdroża kultury" (PR, 3.08.2009)

 

Redaktorów "Siły i Narodu" przypominała wystawa w Muzeum Literatury w Warszawie w 2009 roku, która prezentowała redaktorów wydawanego w latach 1942-1944 konspiracyjnego pisma "Sztuka i Naród". Na wystawie były wystawione dokumenty Tadeusza Gajcego, archiwa Zdzisława Stroińskiego i Wojciecha Mencla. Maria Dorota Pieńkowska, autorka wystawy, podkreśla, że było to najpoważniejsze pismo wydawane w konspiracyjnej Warszawie.

- Wszyscy redaktorzy "Sztuki i Narodu" zginęli. Byli to wyrafinowani intelektualiści, jeśli można powiedzieć tak o chłopcach 20-24-letnich - opowiada w Dwójce.   


Posłuchaj
05:45 Dwojka Wybieram Dwojke sztuka 04.08.2014 kopczyński-1.mp3 Maria Dorota Pieńkowska w audycji Aldony Łaniewskiej-Wołk z cyklu "Wybieram dwójkę" (PR2, 4.08.2014)

                                                                                                                                                                                                                                                                

Bronisław Onufry Kopczyński bardziej znany jako kompozytor

Bronisław Onufry Kopczyński zdecydowanie bardziej był muzykiem, kompozytorem, dyrygentem, a dopiero potem poetą czy krytykiem. Po maturze w 1934 r. poszedł do Konserwatorium Warszawskiego (dziś Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina), które ukończył. Używał dwóch imion. Niektórzy autorzy i krytycy piszą te imiona w innej kolejności – Onufry Bronisław. Drugie imię, Onufry, otrzymał na cześć Onufrego Kopczyńskiego, XVIII-wiecznego pijara, autora pierwszej w dziejach "Gramatyki języka polskiego". Pierwsze zaś, Bronisław, odziedziczył po ojcu, znanym malarzu.

Używał konspiracyjnych pseudonimów Adam lub Stefan Barwiński, a także muzycznych – Sławomir Bronicz, Lech Kobroń. Był najstarszym z grona twórców, którzy stworzyli miesięcznik "Sztuka i Naród". Aresztowany przez niemieckie Gestapo w nocy z 8 na 9 stycznia 1943 roku, został osadzony na warszawskim Pawiaku, a następnie wywieziony do obozu koncentracyjnego na Majdanku w Lublinie, gdzie w następstwie bardzo ciężkich warunków zmarł na tyfus plamisty. W chwili śmierci miał niespełna 27 lat.

Jako kompozytor Bronisław Onufry Kopczyński był autorem kilkudziesięciu piosenek i kantat. Najbardziej znanym dziełem muzycznym Kopczyńskiego jest pieśń Uderzeniowych Batalionów Kadrowych: "Wymarsz Uderzenia" (znany też pod tytułem "A jeśli będzie wiosna"). Słowa napisał Andrzej Trzebiński.

ag


Czytaj także

Seweryna Szmaglewska: "brakuje słów, by opisać niewyobrażalne"

Ostatnia aktualizacja: 07.07.2024 05:40
- Nie ja kształtowałam te książki, tylko życie. "Dymy nad Birkenau" i "Niewinni w Norymberdze" to obrazy życia, które ja jedynie w pośpiechu spisałam i zaniosłam do wydawnictwa – mówiła pisarka na antenie Polskiego Radia.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Krzysztof Kamil Baczyński. Poeta z karabinem

Ostatnia aktualizacja: 22.01.2023 05:35
22 stycznia mija 99 lat od dnia urodzin poety, powstańca warszawskiego, którego wybitna twórczość spleciona z tragicznym życiorysem dała początek jednej z najbardziej poruszających legend polskiej kultury.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Papier, trumna, magnetofon. Pisarze o powstaniu warszawskim

Ostatnia aktualizacja: 01.08.2024 05:45
Poezje i prozy na temat powstania warszawskiego zaczęły powstawać jeszcze w czasie walk w okupowanej stolicy, potem w obozach jenieckich, wreszcie w wyzwolonej Polsce i w cieniu komunistycznej cenzury. Autorzy utrwalali swoje dzieła na tym, co mieli pod ręką.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Na imię mi było Krzysztof". 103 lata temu urodził się poeta Krzysztof Kamil Baczyński

Ostatnia aktualizacja: 22.01.2024 05:50
22 stycznia 1921 roku urodził się w Warszawie jeden z najwybitniejszych poetów pokolenia Kolumbów Krzysztof Kamil Baczyński. Jego twórczość, spleciona z tragicznym życiorysem, dała początek jednej z najbardziej poruszających legend polskiej kultury. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Lesław Bartelski. Przyjaciel poetów walczącej Warszawy

Ostatnia aktualizacja: 27.03.2024 05:52
– Było moim wielkim szczęściem w życiu, że zetknąłem się z Tadeuszem Gajcym, Zdzisławem Stroińskim, Andrzejem Trzebińskim, a także z Krzysztofem Kamilem Baczyńskim –  podkreślał w radiowym nagraniu Lesław Bartelski. 27 marca mija 18 lat od śmierci tego poety i kronikarza pokolenia literatów czasu wojny.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zdzisław Stroiński. Młody poeta Warszawy mierzy się z "krwawą legendą"

Ostatnia aktualizacja: 29.11.2023 05:45
Miał 23 lata, kiedy zginął w powstaniu warszawskim. Jego skromna - w porównaniu choćby z jego przyjacielem Tadeuszem Gajcym - twórczość jest wciąż niedoceniona, a z pewnością warta przypomnienia. Tak jak i jego intensywne życie. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jerzy Olgierd Iłłakowicz. "Miał smykałkę do zakładania tajnych organizacji"

Ostatnia aktualizacja: 07.12.2021 21:43
"Kombatant w Ameryce" - tak napisano w Nowym Jorku w 1984 roku we wspomnieniu pośmiertnym o majorze Jerzym Olgierdzie Iłłakowiczu ps. Jerzy Zawisza, Michał Zawisza. W jaki sposób został kombatantem za oceanem? Dlaczego należał do tajnych struktur Obozu Narodowo-Radykalnego i Narodowych Sił Zbrojnych? Czym zasłużył się dla Polski?
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Pochłonie nas historia". Andrzej Trzebiński, wojenna młodość i straszna śmierć

Ostatnia aktualizacja: 12.11.2023 05:50
- Jak na tak młodego twórcę zostawił on po sobie sporo skarbów - podkreślał w Polskim Radiu prof. Maciej Urbanowski. Dziś mija 80. rocznica śmierci Andrzeja Trzebińskiego - poety pokolenia Kolumbów, wojennego publicysty, autora przejmującego pamiętnika.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Sto lat temu powstał Związek Akademicki Młodzież Wszechpolska

Ostatnia aktualizacja: 15.03.2022 19:30
Między 25 a 26 marca 1922 roku powstał Związek Akademicki Młodzież Wszechpolska. Do 1934 roku była to najliczniejsza w II Rzeczypospolitej organizacja akademicka. Władze sanacyjne zwalczały ruch narodowy, który w reakcji bardzo się zradykalizował.
rozwiń zwiń