Aleksander Kamiński: moją bronią jest pióro

- Wszyscy ci, którzy skłonni są we mnie widzieć takiego faceta jak w westernach, albo jak to pokazują znakomite filmy polskie z okresu okupacji, mogą przeżyć zawód. Moje wyczyny nie były wyczynami, w których pistolet, granat działały. To był inny rodzaj walki - mówił na antenie RWE Aleksander Kamiński.

Aleksander Kamiński (Warszawa, 1957 r.). foto: PAP/CAF/Adam Mottl

28 stycznia 1903 roku urodził się Aleksander Kamiński (ps. Juliusz Górecki, Hubert, Kamyk), pisarz, pedagog i działacz harcerski, w czasie okupacji współorganizator Szarych Szeregów. Pokoleniom rodaków prof. Kamiński jest znany jako autor "Kamieni na szaniec", książki opisującej walkę młodych Polaków przeciwko niemieckiemu okupantowi.

Więcej archiwalnych dźwięków o Aleksandrze Kamińskim w serwisie - Radia Wolności >>>

Aleksander Kamiński był redaktorem najważniejszego i najdłużej ukazującego się pisma ZWZ, a potem Armii Krajowej - podziemnego Biuletynu Informacyjnego. Jak opowiada historyk dr Janusz Osica, dbał on o to, aby utrzymać w ryzach, naturalną w takich przypadkach, tendencję krzepienia serc wiadomościami zbyt optymistycznymi.

- Wśród nas Polaków jest wielki odsetek uczuciowców, dlatego też doniosłym obowiązkiem prasy podziemnej było miarkowanie uczuciowych ocen sytuacji. Biuletyn Informacyjny w ciągu swej służby, trwającej od listopada 1939 roku, starał się uporczywie patrzeć na świat bez różowych szkiełek - wspominał Aleksander Kamiński.

Posłuchaj

07:35 Aleksander Kamiński o Szarych Szeregach_popr.mp3 Rozmowa z Aleksandrem Kamińskim pedagogiem, działaczem harcerskim, współorganizatorem Szarych Szeregów m.in. o działalności harcerskiej (archiwalna audycja Rozgłośni Polskiej RWE)

 

Ta zasada czyniła biuletyn rzetelnym i wiarygodnym źródłem informacji, dziś materiałem bezcennym dla badacza okupacyjnych dziejów Polski.

Wychowawca kilku pokoleń

Zafascynowany ruchem harcerskim stał się jednym z twórców ruchu zuchowego, który stworzył podwaliny słynnych konspiracyjnych Szarych Szeregów.

- Był komendantem grupy "Wawer" w Szarych Szeregach, której działalność z jego inspiracji i pod jego kierownictwem polegała na słynnym małym sabotażu, skrzyżowanym z kształceniem charakterów. W niej to "Kamyk" osiągał, to co zawsze chciał osiągnąć w pracy z zuchami i harcerzami. Przez dzielną akcję, w tym wypadku przez akcję zawsze niebezpieczną, bo przeciw okupantowi, uczył, hartował, wychowywał chłopców - mówił na antenie Rozgłośni Polskiej RWE Tadeusz Chciuk-Celt.

Posłuchaj

12:43 Wspomnienie o Kamyku_popr.mp3 "Wspomnienie o Kamyku" - Aleksandra Kamińskiego wspomina redaktor Tadeusz Chciuk-Celt (RWE, 2.04.1978)

 

Jeszcze przed II wojną światową wydał kilka książek m.in.: zbiór opowiadań "Antek cwaniak", "Książkę wodza zuchów" czy biografię Andrzeja Małkowskiego.

Aleksander Kamiński po wojnie wrócił do swego świata harcerzy i przez kilka lat był wiceprzewodniczącym odrodzonego Związku Harcerstwa Polskiego (1945–1948). Od pracy z młodzieżą został odsunięty w okresie narastania fali stalinizmu, podjął wtedy pracę na Uniwersytecie Łódzkim, gdzie przez pewien czas kierował Katedrą Pedagogiki Społecznej.

Świat harcerstwa upomniał się o niego po październikowej odwilży w 1956 roku i przez kilka lat był przewodniczącym Naczelnej Rady Harcerskiej (1956–1958). Wtedy też wrócił do swej dawnej tematyki w książce o harcerskich batalionach "Zośka i Parasol" wydanej w 1957 roku.

Opublikował też wiele wartościowych prac będących plonem jego naukowych pasji, dotyczących związków młodzieży polskiej oraz pedagogiki społecznej. Zmarł 15 marca 1978 roku w Warszawie. Za działalność na rzecz ojczyzny został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta oraz Krzyżem Walecznych.

mk/im