Stany Zjednoczone Polski? Zaskakujący pomysł słynnego polityka Na początku 1917 roku Ignacy Jan Paderewski – za pośrednictwem płk. Edwarda M. House’a – przekazał prezydentowi USA Thomasowi Woodrowowi Wilsonowi dokument, w którym uzasadniał konieczności odbudowy niepodległego państwa polskiego. Państwo to miałoby przybrać formę Stanów Zjednoczonych Polski, składać się z czterech królestw, a na jego czele stałby prezydent-król. Zobacz więcej na temat: Ignacy Jan Paderewski I wojna światowa USA odzyskanie niepodległości prezydenci USA Stany Zjednoczone dyplomacja niepodległość Woodrow Wilson
Władysław Grabski i reforma monetarna. "Ocalił gospodarczą niepodległość kraju" Była to jedna z kluczowych reform gabinetu ekspertów, które uchroniły Polskę przed katastrofą gospodarczą i polityczną. 101 lat temu, 11 stycznia 1924 roku, Sejm uchwalił ustawę o naprawie Skarbu Państwa i reformie walutowej, zwanej reformą Grabskiego. Zobacz więcej na temat: ekonomia HISTORIA waluty Władysław Grabski
Pogrzeb Romana Dmowskiego. Wielka manifestacja narodowców i bojkot obozu sanacji Zdaniem organizatorów w uroczystościach udział wzięło 200 tysięcy ludzi, 1000 pocztów sztandarowych i 300 delegacji z wieńcami. W pogrzebie nie uczestniczył jednak żaden przedstawiciel obozu rządzącego. 86 lat temu, 7 stycznia 1939 roku, na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie pochowany został Roman Dmowski. Zobacz więcej na temat: HISTORIA historia Polski Roman Dmowski II RP Stronnictwo Narodowe Narodowa Demokracja Józef Piłsudski
Pucz Januszajtisa i Sapiehy. Pierwszy w historii II RP zamach stanu - Nastrój panował specyficzny i od razu wiedzieliśmy, że coś jest nie w porządku. Noc była taka, jakby wszystko było zalane smołą - wspominał na antenie Polskiego Radia red. Leopold Marszak. W takiej atmosferze przebiegał pierwszy w historii II RP zamach stanu. Jak do niego doszło? Zobacz więcej na temat: HISTORIA II RP Jędrzej Moraczewski Marian Januszajtis
Sprawa Rity Gorgonowej. Najgłośniejszy proces II RP 93 lata temu doszło do morderstwa córki architekta Henryka Zaremby. O dokonanie zbrodni oskarżono guwernantkę Ritę Gorgonową, którą sąd skazał na osiem lat więzienia. Był to jeden z najgłośniejszych procesów w II RP. Zobacz więcej na temat: II RP Dwudziestolecie międzywojenne II wojna światowa kara śmierci historia Polski śmierć HISTORIA
Eugeniusz Kwiatkowski. Przez całe życie chciał zmieniać Polskę - Nieraz myślałem sobie, czego to nie można by dokonać w Polsce z takimi zespołami ludzi, jakich spotkałem w Gdyni, Mościcach albo w Stalowej Woli - pisał Eugeniusz Kwiatkowski, wielki wizjoner II RP. Zobacz więcej na temat: Eugeniusz Kwiatkowski Gdynia HISTORIA PRL
W towarzystwie kochanki i… w eskorcie niszczyciela, czyli Piłsudski na Maderze Na swój najdłuższy w ciągu sprawowania funkcji publicznych urlop Marszałek wybrał się na atlantycką wyspę. Na Maderę przybył 21 grudnia 1930 roku. Odpoczywał tam w towarzystwie atrakcyjnej młodej lekarki. Ale sielanka nie trwała długo - Piłsudski wrócił z urlopu 23 marca 1931, a epilog podróży okazał się tragiczny. Zobacz więcej na temat: Józef Piłsudski Madera II RP wakacje urlop Portugalia historia Polski Dwudziestolecie międzywojenne
Stanisław Wojciechowski. Drugi prezydent Rzeczypospolitej Polskiej - Trzeci z kolei szef państwa polskiego, drugi z tytułem prezydenta RP mógłby uchodzić za "czapkę niewidkę" - tak opisywał Stanisława Wojciechowskiego Wacław Zbyszewski z Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. 102 lata temu Zgromadzenie Narodowe wybrało Wojciechowskiego na prezydenta RP. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Józef Piłsudski przewrót majowy Stanisław Wojciechowski
Transatlantyk "Piłsudski". Duma żeglugi II Rzeczpospolitej Był pierwszym transatlantykiem pod polską banderą i symbolem dostępu do morza państwa odrodzonego po latach niewoli. W latach pokoju przewoził pasażerów do Nowego Jorku. Po wybuchu II wojny światowej miał służyć jako transportowiec, ale zatonął w trakcie pierwszego wojskowego rejsu. Zobacz więcej na temat: HISTORIA marynarka II wojna światowa II RP Józef Piłsudski
Zofia Nałkowska. Posłuchaj głosu pisarki zachowanego w Archiwum Polskiego Radia 70 lat temu, 17 grudnia 1954 roku zmarła Zofia Nałkowska, wybitna pisarka, publicystka, autorka dramatów i diarystka, autorka "Granicy" i słynnych "Medalionów". Zobacz więcej na temat: HISTORIA I wojna światowa II wojna światowa Zofia Nałkowska literatura literatura polska
NASZA ROZMOWA Po zamachu na Narutowicza Piłsudski nie był już tą samą osobą. "Dramat zostawił w nim stały ślad" Śmierć głowy państwa z rąk zamachowca była dla Marszałka olbrzymim ciosem. - Piłsudski nie przypuszczał, że nienawiść może się skumulować do tego stopnia, że w państwie, które szczyciło się tym, że nie miało królobójców w swojej historii, dojdzie do tak potwornej zbrodni – ocenia prof. Grzegorz Nowik, historyk, pracownik Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk i Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Józef Piłsudski Gabriel Narutowicz Narodowa Demokracja II RP prezydent Grzegorz Nowik Bartłomiej Makowski
PZL.37 "Łoś". Najnowocześniejszy polski samolot września 1939 Uważany za jedną z najlepszych polskich przedwojennych konstrukcji znajdował się w czołówce maszyn w swojej klasie. Nowatorskich i eleganckich bombowców było jednak za mało, żeby zmienić wynik wojny 1939 roku. Zobacz więcej na temat: HISTORIA lotnictwo samolot samoloty II wojna światowa 1939 Bartłomiej Makowski
"Bijcie się twardo, ale po rycersku". Gen. Stanisław Maczek był legendą za życia 11 grudnia 1994 roku zmarł gen. Stanisław Maczek, bohater II wojny światowej, utalentowany dowódca 1. Polskiej Dywizji Pancernej, wsławionej walkami pod Falaise podczas inwazji sił alianckich w Normandii w 1944 roku i wyzwoleniem holenderskiej Bredy. "Bijcie się twardo, ale po rycersku" - apelował do swoich żołnierzy. Zobacz więcej na temat: Francja I wojna światowa II wojna światowa Niemcy Stanisław Maczek Wielka Brytania
Rząd Ignacego Paderewskiego. Pierwszy powojenny polski gabinet uznany przez ententę 9 grudnia 1919 roku Ignacy Jan Paderewski ustąpił z funkcji premiera Polski. Chociaż jego rząd utrzymał się przez zaledwie kilka miesięcy, działania gabinetu budziły wśród ówczesnych polityków zażarte dyskusje. Z jednej strony chwalony był za przeprowadzenie pierwszych w historii Polski wolnych wyborów parlamentarnych, z drugiej krytykowany za złe prowadzenie polityki skarbowej państwa. Zobacz więcej na temat: historia Polski HISTORIA Ignacy Jan Paderewski niepodległość rząd Ignacy Daszyński Józef Piłsudski Dwudziestolecie międzywojenne Józef Haller
O polskich planach kolonialnych w II RP Wakacje na gorącej polskiej wyspie, polska kawa, nasze własne banany, "zielona szkoła" w Afryce. Wszystko to bez tragedii w 1939 roku. Owszem, wojny nie dałoby się uniknąć, ale byłaby to wygrana wojna, bo szalę zwycięstwa przełamałaby czarna armia - 100 tys. chłopa, którzy zdobyliby Berlin tak szybko, że Stalin nie odważyłby się przyłączyć do Hitlera. W audycji "Odrodzona-nieznana" rozmawialiśmy o polskich koloniach. O tym, czy było to czyste szaleństwo, czy może racjonalny wybór i majstersztyk polityki zagranicznej, wspaniały pomysł na narodowe zjednoczenie. Zobacz więcej na temat: Grzegorz Kalinowski II RP
Linia Curzona, czyli Polska odcięta od Kresów Przebieg wytyczonej ponad sto lat temu brytyjskiej propozycji wschodniej granicy Polski stał się symbolem ustępstw mocarstw wobec imperialnej polityki Rosji. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Dwudziestolecie międzywojenne II RP granica Wielka Brytania Rosja ZSRR Lwów
"Marszałek z ludzką twarzą". Wspomnienie o Józefie Piłsudskim W wysłużonej maciejówce i ze smutno zwisającymi wąsami nazywany był przez wielu obywateli II Rzeczypospolitej po prostu Dziadkiem. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Józef Piłsudski Wilno niepodległość
Abp Józef Teofil Teodorowicz. Ormiański Skarga i polski patriota - Zapisał się w sposób szczególny w historii, bowiem określano go jako proroka nadziei i wiary w latach niedoli, a nauczyciela prawdy i obowiązku po odzyskaniu niepodległości - mówiła o Józefie Teodorowiczu na antenie Polskiego Radia dr Jolanta Załęczny z Muzeum Niepodległości. Gdy ten metropolita lwowski obrządku ormiańskiego, poseł i senator RP umarł 86 lat temu, w kraju zarządzono żałobę narodową, mimo że nie należał on do zwolenników sanacji. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Ormianie Lwów Bartłomiej Makowski