Polskie Radio
Section05
wojna polsko-bolszewicka

Adam Koc. Żołnierz, polityk, niepodległościowiec

55 lat temu, 3 lutego 1969 roku, w Nowym Jorku zmarł płk Adam Koc. W swoim życiu pełnił wiele funkcji: był współzałożycielem Polskiej Organizacji Wojskowej, żołnierzem Legionów Polskich, a w okresie międzywojennym wiceministrem skarbu państwa i liderem Obozu Zjednoczenia Narodowego. 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski HISTORIA I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka Adam Koc Józef Piłsudski Legiony Polskie emigracja niepodległość

Powstanie wielkopolskie – dlaczego jedyna zwycięska insurekcja Polaków?

W rozpoczętym 27 grudnia 1918 roku powstaniu wielkopolskim Polacy domagali się powrotu ziem zaboru pruskiego do odradzającej się Polski. Iskrą do wybuchu zrywu był przyjazd do Poznania pianisty i niepodległościowca Ignacego Jana Paderewskiego.
Zobacz więcej na temat:  CERN powstanie wielkopolskie Dorota Truszczak historia Polski Józef Dowbor-Muśnicki Józef Piłsudski I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka

Wacław Jędrzejewicz. Polityk, historyk, niepodległościowiec

29 stycznia 1893 roku urodził się prof. Wacław Jędrzejewicz. Był oficerem polskiego wywiadu, współorganizatorem Polskiej Organizacji Wojskowej, a w okresie międzywojennym pełnił funkcję ministra. Wsławił się również jako założyciel Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce - jednej z najważniejszych polonijnych placówek naukowych. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Wacław Jędrzejewicz historia Polski Dwudziestolecie międzywojenne I wojna światowa Historia - ludzie II wojna światowa Józef Piłsudski Legiony emigracja Stany Zjednoczone wojna polsko-bolszewicka

TYLKO U NAS Maxime Weygand podziwiał Polaków. Posłuchaj, co mówił o naszym zwycięstwie w 1920 roku

Członek Międzysojuszniczej Misji w Polsce był w swojej ojczyźnie uważany za autora zwycięstwa nad bolszewikami w bitwie warszawskiej. On sam do końca życia podkreślał, że zasługę pokonania bolszewików nad Wisłą należy przypisać polskim dowódcom i żołnierzom. Maxime Weygand zmarł 59 lat temu.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA bitwa warszawska wojna polsko-bolszewicka Maxime Weygand

Tadeusz Kossakowski - najstarszy cichociemny

136 lat temu urodził się generał dywizji Tadeusz Kossakowski - uczestnik trzech wojen, inżynier, propagator unowocześniania polskiej armii, najstarszy i najwyższy stopniem cichociemny. W wieku 56 lat zdecydował się na przerzut do okupowanej Polski, by jako zwykły szeregowy wziąć udział w Powstaniu Warszawskim.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski II wojna światowa I wojna światowa Armia Krajowa wojna polsko-bolszewicka II Rzeczpospolita Powstanie Warszawskie PRL

Izaak Babel. Czarodziej słów, kronikarz wojny, wróg Stalina

"Dostrzegał to, czego inni nie dostrzegali, kiedy mówił, głos jego zadziwiał" - pisał o Izaaku Bablu jego przyjaciel Ilia Erenburg. Konstanty Paustowski po lekturze Bablowskiego "Króla" stwierdził: "wszystko, co ten człowiek napisze, nie będzie nigdy bezbarwne i mdłe". Ale wielki talent nie uchronił Izaaka Babla przed zbrodniczą machiną ZSRR. Pisarz został rozstrzelany 27 stycznia 1940 roku w Moskwie. 
Zobacz więcej na temat:  Żydzi KSIĄŻKA książki literatura opowiadanie proza ZSRR Jerzy Pomianowski Odessa Rosja wojna polsko-bolszewicka wojna 1920 bolszewicy Siemion Budionny

Niemcy na wschodzie. Mniej znany aspekt odzyskiwania przez Polskę niepodległości

Gdy 11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość, na froncie wschodnim wciąż znajdowały się tysiące niemieckich żołnierzy. Ich obecność niosła ze sobą zagrożenie dla młodego państwa polskiego, a na terenach, które okupowali, dochodziło do krwawych walk z polskimi patriotami. Jednocześnie niespiesznie ewakuowane oddziały niemieckie tworzyły strefę buforową, która przez kilka miesięcy oddzielała Polskę od bolszewickiej Rosji. Tak czy inaczej niektóre polskie miasta musiały czekać na niepodległość nawet pół roku dłużej.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski I wojna światowa II Rzeczpospolita 11 listopada odzyskanie niepodległości Józef Piłsudski wojna polsko-bolszewicka

Walka, miłość i poświęcenie. Przedwojenne kino patriotyczne

- Filmy patriotyczne zaczęto produkować już od 1919 roku. Szczególnie popularny był wówczas temat I wojny światowej - mówił krytyk filmowy Michał Pieńkowski w Polskim Radiu. - Zawsze na pierwszym planie był wątek romansowy, bo wiadomo, że bez wątków miłosnych to filmów w ogóle wtedy nie mogło być - dodał.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka wojna 1920 kino FILM niepodległość 11 listopada Józef Piłsudski HISTORIA

Charles de Gaulle - uratował honor Francji

"Kraj nasz ilekroć chce się ostać śmiertelnemu niebezpieczeństwu, musi nosić czoło wysoko, a spojrzeniem ogarniać wielkie cele, inaczej mówiąc Francja nie będzie Francją, jeśli nie będzie dążyć do wielkości" - mówił Charles de Gaulle. Dziś mija 53. rocznica śmierci francuskiego generała i męża stanu.
Zobacz więcej na temat:  Charles de Gaulle Europa Francja HISTORIA II wojna światowa Niemcy wojna polsko-bolszewicka I wojna światowa

Wilhelm Orlik-Rückemann - jeden z pierwszych polskich pancerniaków, ostatni dowódca KOP

- To w gruncie rzeczy jeden z największych bohaterów wojny 1939 roku. Bohater, który musiał pozostać w cieniu w PRL, a z różnych powodów – głównie zawiści swoich kolegów – pozostał w cieniu również na emigracji – oceniał generała prof. Paweł Wieczorkiewicz w Polskim Radiu. Niedoceniony wojskowy zmarł 37 lat temu, 18 października 1986 roku.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Wilhelm Orlik-Ruckemann wojna 1920 wojna polsko-bolszewicka II Rzeczpospolita Dwudziestolecie międzywojenne II wojna światowa 17 września 1939 Kresy

Lucjan Żeligowski - żołnierz, polityk, zdobywca Wilna

17 października 1865 roku w Oszmianie urodził się Lucjan Żeligowski - żołnierz I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej. Zasłynął jednak buntem, który - na polecenie Józefa Piłsudskiego - wywołał w Wilnie w 1920 roku. Rewolta doprowadziła do powstania nowego państwa - Litwy Środkowej, a w konsekwencji do przyłączenia Wileńszczyzny do Polski. 
Zobacz więcej na temat:  Józef Piłsudski II Rzeczpospolita wojna polsko-bolszewicka wojna 1920 bitwa warszawska I wojna światowa Wilno Litwa historia Polski HISTORIA