Polskie Radio
Section05

Dorota Truszczak

Marszałek i jego droga do niepodległości. "Jak pan został Piłsudskim?"

Wiesław Budzyński, biograf Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Brunona Schulza, tym razem podjął się opisania fenomenu ojca polskiej niepodległości Józefa Piłsudskiego. - Piłsudski kiedyś na pytanie, jak ocenia swoje życie, odpowiedział: "myślę, że tak żyć, jak żyłem, warto było" - mówi autor biografii marszałka. Jak wyglądała droga do niepodległości w życiu Józefa Piłsudskiego?
Zobacz więcej na temat:  Józef Piłsudski historia Polski Wiesław Budzyński

Zbigniew Stypułkowski w "procesie szesnastu"

Zbigniew Stypułkowski to powstaniec warszawski oraz więzień polityczny, oskarżony w moskiewskim  "procesie szesnastu" przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. Przesłuchiwany był 141 razy i w śledztwie jako jedyny odmówił przyznania się do "winy". Po powrocie z Moskwy, zagrożony aresztowaniem, opuścił potajemnie Polskę w listopadzie 1945 roku. Zmarł w 1979 roku w Londynie.
Zobacz więcej na temat:  Jan Żaryn Zbigniew Stypułkowski historia Polski

Porucznik Jan Kowalewski. To dzięki niemu Polacy zwyciężyli Armię Czerwoną?

Początkujący specjalista z zakresu chemii technicznej, zaledwie 28-letni porucznik Jan Kowalewski, złamał bolszewickie szyfry, w tym ten kluczowy o nazwie Rewolucja. W ten sposób przechylił szalę zwycięstwa na stronę broniącej swoich granic odrodzonej Polski w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku. Co o nim mówił gen. Władysław Sikorski?
Zobacz więcej na temat:  historia Polski szyfr wojna polsko-bolszewicka Grzegorz Nowik Jan Kowalewski

Car Iwan Groźny i jego polityka "wybicia okna" do Europy Zachodniej

W 1547 roku 19-letni Iwan IV został carem moskiewskim. Był synem Wasyla III i Heleny Glińskiej, pierwszym władcą Rosji, który przyjął tytuł cara. Jego wieloletnie panowanie, do śmierci w 1584 roku, to niezwykle dynamiczny okres w rosyjskiej polityce wewnętrznej i zewnętrznej. Celem tej ostatniej było m.in. podporządkowanie sobie szlaków handlowych wiodących przez chanaty tatarskie na południowo-wschodnich granicach państwa.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski Andrzej Nowak Stefan Batory Iwan Groźny

Ksiądz Marceli Wacław Nowakowski. Patriota i mistrz słowa

Ks. Marceli Wacław Nowakowski był nie tylko filozofem, doktorem teologii, posłem na Sejm II Rzeczypospolitej i społecznikiem, ale także prawdziwym patriotą. Podczas II wojny światowej dwukrotnie trafił do więzienia. - Jako proboszcz brał udział w nabożeństwach, ale także zaangażował się w działalność podziemną - mówi prof. Jan Żaryn. Duchowny został zamordowany przez Niemców w 1940 roku.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski Marceli Wacław Nowakowski II wojna światowa Kościół Jan Żaryn

Wokół Smoleńska i Orszy - pierwsza ofensywa moskiewska

Wykorzystując śmierć króla Polski i wielkiego księcia litewskiego Kazimierza IV Jagiellończyka w czerwcu 1492 roku, wojska 52-letniego księcia moskiewskiego Iwana III Srogiego najechały wschodnie kresy Wielkiego Księstwa. To był kolejny etap budowania przez Iwana III największego państwa w Europie, rozciągającego się niemal od Dniepru do północnego Uralu. Taką spuściznę pozostawił swoim następcom u schyłku życia w 1505 roku.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski Litwa Rosja Kazimierz Jagiellończyk Smoleńsk Andrzej Nowak Aleksander Jagiellończyk

Pamięć o Polakach w Uzbekistanie. Współpraca IPN z Narodowym Archiwum Uzbekistanu

Prezes IPN dr Karol Nawrocki i dyrektor agencji "Uzarchiv" Ulugbek Yusupov podpisali memorandum o współpracy IPN z archiwami państwowymi Republiki Uzbekistanu. Dzięki podpisanej umowie polscy historycy uzyskają dostęp do archiwów pozwalających na dokładniejsze poznanie losów Armii Andersa w Uzbekistanie, a także będą mieli szansę odnalezienia znajdujących się w tym kraju nieoznakowanych miejsc pochówku Polaków.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski IPN archiwum Uzbekistan Władysław Anders Anna Maria Anders społeczeństwo II wojna światowa Rafał Leśkiewicz Piotr Niwiński Tomasz Sudoł

Muzeum "pogromców Enigmy" o roli polskich kryptologów

Nazywani są pogromcami Enigmy. Marian Rejewski, Henryk Zygalski i Jerzy Różycki, polscy kryptolodzy, którzy złamali kod tej niemieckiej maszyny szyfrującej, doczekali się muzeum swojego imienia. Centrum Szyfrów Enigma opowiada o roli polskich matematyków w przyspieszeniu zakończenia II wojny światowej.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski szyfr szyfrowanie Enigma Grzegorz Wanat Centrum Szyfrów Enigma Paweł Boguszewski Marian Rejewski Henryk Zygalski Jerzy Różycki Poznań

Pułkownik Józef Rokicki. Zapomniany bohater historii Polski

Urodzony w 1894 roku płk Józef Rokicki to zapomniany bohater historii Polski XX wieku. Pełnił m.in. funkcję komendanta głównego Narodowej Organizacji Wojskowej, jednej z największych organizacji podziemia antyniemieckiego w czasie II wojny światowej. Był jednocześnie odpowiedzialny za swoich żołnierzy i lojalny wobec dowódców.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski Historia - ludzie II wojna światowa Powstanie Warszawskie Józef Rokicki