Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

Dorota Truszczak

Powstanie w getcie warszawskim. Jak wyglądało życie ludności cywilnej?

Żydowscy bojowcy stawili zdecydowany opór, kiedy żołnierze niemieccy wkroczyli na teren getta w celu jego likwidacji 19 kwietnia 1943 roku. Dowodzący siłami niemieckimi Jürgen Stroop zdecydował się zakończyć swoją akcję dopiero 16 maja. Przez ponad miesiąc zabudowa getta była systematycznie niszczona i palona, na jego terenie przebywało w tym czasie kilkadziesiąt tysięcy ludzi. Jak wyglądało ich życie? Zobacz więcej na temat:  IPN powstanie w getcie Warszawa

Jak zmieniało się postrzeganie architektury wszechświata?

Specjalną wystawą Biblioteka Gdańska Polskiej Akademii Nauk przypomina, w 550-rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika, najciekawsze i najcenniejsze księgi dokumentujące jeden z najbardziej spektakularnych rozdziałów historii nauki, napisany przez tych badaczy nieba, których obserwacje i wnioski przyczyniły się do zmiany postrzegania architektury wszechświata.   Zobacz więcej na temat:  słońce księżyc Mikołaj Kopernik planety Gdańsk

Pakt Ribbentrop-Mołotow. Jak wpłynął na historię Polski?

Diabelski pakt, udana próba podpalenia pokoju na świecie, przebudowania starego porządku, wprowadzenia na salony Rosji sowieckiej - tak nazywają historycy zawarty 23 sierpnia 1939 roku w Moskwie między Hitlerem i Stalinem pakt o nieagresji, czyli pakt Ribbentrop-Mołotow, zwany tak od nazwisk podpisujących go przedstawicieli obu krajów.  Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa Andrzej Nowak pakt Ribbentrop-Mołotow Rosja Niemcy

"Wspólna nienawiść do Polski". Historyk o współpracy czerwonej Rosji i burżuazyjnych Niemiec po I wojnie światowej

25 lipca 1932 roku w Moskwie został zawarty polsko-sowiecki pakt o nieagresji. Stosunki między Polską a Rosją w latach poprzedzających, po wojnie polsko-bolszewickiej i po pokoju ryskim, nie były najlepsze. - Droga do Europy dla rewolucji komunistycznej prowadziła zawsze przez Polskę - mówi w Programie 1 Polskiego Radia prof. Andrzej Nowak. Zobacz więcej na temat:  historia Polski Niemcy Związek Sowiecki

Historia Polski XX wieku. Kongres Pamięci Narodowej pod hasłem "Historia mówi przez pokolenia"

Rozpoczynający się 13 kwietnia Kongres Pamięci Narodowej skierowany jest zarówno do dorosłych pasjonatów historii, jak i młodzieży oraz dzieci, które dopiero zaczynają poznawać XX-wieczne losy Polski. - Chcemy nauczać prawdy o polskiej historii w XX wieku za sprawą nowych technik i sposobów - powiedział na antenie Programu 1 Polskiego Radia dr Karol Nawrocki, prezes IPN.  Zobacz więcej na temat:  IPN Instytut Pamięci Narodowej historia Polski Karol Nawrocki Karol Litwin Sebastian Pilarski Kongres Pamięci Narodowej

Współczesna technika i androidy. Czy robot zastąpi człowieka?

Golem - mityczna istota utworzona z gliny - literacki Frankenstein, mechaniczni ludzie w epoce pary i elektryczności, Futura - fałszywa Maria z filmu "Metropolis" z lat dwudziestych XX wieku - wreszcie pierwszy rzeczywisty robot humanoidalny, aluminiowy, ponad dwumetrowy Elektro, który ważył 118 kilogramów, chodził, liczył i znał 700 słów, zaprezentowany w maju 1939 roku podczas Targów Światowych w Nowym Jorku. Czy współczesna technika zbliżyła nas do Andrew Martina - androida z filmu "Dwustuletni człowiek"? Zobacz więcej na temat:  technologia roboty sztuczna inteligencja NAUKA informatyka

"10 kwietnia 2010 rok, katastrofa smoleńska. Pamiętamy". Okolicznościowy cykl w Programie 1 [POSŁUCHAJ]

W poniedziałek, 10 kwietnia, przypada 13. rocznica katastrofy smoleńskiej. Tego dnia w 2010 roku, w katastrofie samolotu Tu-154M w Smoleńsku zginęło 96 osób, wśród nich: prezydent Lech Kaczyński z małżonką Marią, ostatni prezydent PR na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski, dowódcy sił zbrojnych oraz inne osobistości. W związku z tym wydarzeniem, na antenie Programu 1 Polskiego Radia wyemitowaliśmy okolicznościowy cykl. Zobacz więcej na temat:  Smoleńsk katastrofa w Smoleńsku

"Polska zatrzymała ofensywę bolszewicką". Prof. Nowak o wojnie roku 1920

Brytyjski polityk i dyplomata Edgar D’Abernon uznał bitwę warszawską stoczoną w dniach 13-25 sierpnia 1920 roku za jedną z osiemnastu przełomowych bitew w historii świata. Z kolei przywódca czerwonej Rosji Włodzimierz Lenin ocenił, że była "ogromną porażką" bolszewików. Warto jednak podkreślić, Armia Czerwona została przyparta do muru dopiero w bitwie niemeńskiej w końcu września. Zobacz więcej na temat:  wojna polsko-bolszewicka Józef Piłsudski historia Polski

Dwie konstytucje II Rzeczpospolitej: marcowa i kwietniowa

Długotrwała debata, w czasie której rozpatrywano kilka projektów, demokratyczne głosowanie - w takich okolicznościach, podczas Sejmu Ustawodawczego, została uchwalona w 1921 roku konstytucja marcowa. A dlaczego konstytucję kwietniową z 1935 roku uchwalono przy obecności na sali jedynie części posłów, co było wbrew ustawie zasadniczej, a najważniejszym organem władzy został prezydent, a nie tak jak dotychczas sejm? Zobacz więcej na temat:  konstytucja historia Polski konstytucja marcowa konstytucja kwietniowa Jan Żaryn dziedzictwo narodowe Józef Piłsudski

Józef Piłsudski i jego polityka międzynarodowa. Plan polskiej ofensywy na Moskwę

Rzeczpospolita odradzała się po 123 latach zaborów, ale bez ustalonej granicy wschodniej, o którą Polacy musieli już niebawem walczyć. - Piłsudski świadomie wykorzystywał rok 1919 jako czas przygotowania wielkiej próby uzyskania przez Polskę geopolitycznej suwerenności w tej części Europy - mówi w Programie 1 Polskiego Radia prof. Andrzej Nowak. Czy polscy politycy brali pod uwagę rozpoczęcie ofensywy na Moskwę? Zobacz więcej na temat:  Józef Piłsudski historia Polski Andrzej Nowak

"DUDEK", czyli socjalistyczna Enigma rodem z PRL

W 1957 roku zostało powołane Biuro "A", specjalistyczna jednostka naukowo-badawcza Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, zajmująca się kryptografią oraz łamaniem szyfrów obcych. Najbardziej znanym rozwiązaniem kryptograficznym tej struktury było urządzenie szyfrujące o nazwie "DUDEK". Można powiedzieć, że była to "socjalistyczna Enigma", ponieważ urządzenia używano nie tylko w PRL, ale także w krajach bloku wschodniego, zwłaszcza w NRD.  Zobacz więcej na temat:  szyfrowanie PRL służba bezpieczeństwa służby specjalne Enigma szyfr kryptologia

Działania komunistycznej bezpieki wobec kardynała Karola Wojtyły

"Ku prawdzie i wolności. Komunistyczna bezpieka wobec kardynała Karola Wojtyły" - publikacja o tym tytule została wydana przez IPN już w 2009 roku, w serii "Niezłomni", poświęconej tym, którzy w sposób zdecydowany oparli się działaniom komunistycznej władzy, duchownym i świeckim, w tym Karolowi Wojtyle. Dlaczego dwudziestokilkuletni ksiądz, a następnie metropolita krakowski, był obiektem zainteresowania Służby Bezpieczeństwa? Zobacz więcej na temat:  Jan Żaryn kościół w prl Karol Wojtyła historia Polski

Republika rosyjska i bolszewicy wobec Polski

Car Mikołaj II Romanow w dniu 15 marca 1917 roku abdykował w obliczu rewolucji lutowej w Rosji, w trzecim roku wyczerpującej Wielkiej Wojny. - Upadek caratu wynikał przede wszystkim z faktu zmęczenia społeczeństwa rosyjskiego wojną trwającą już trzy lata. Miliony poddanych cara straciło życie, zdrowie lub trafiło do niewoli austriackiej czy niemieckiej - mówi w audycji "Historia żywa" historyk prof. Andrzej Nowak.  Zobacz więcej na temat:  Rosja historia Polski bolszewicy Andrzej Nowak

Tajemniczy mózg i wolna wola. "Spory są cały czas otwarte"

- Technika rozwija się wspaniale, ale jeszcze cały czas jest na tyle niedoskonała, żebyśmy mogli spokojnie badać wnętrze naszego ludzkiego mózgu - mówi w Programie 1 Polskiego Radia dr Paweł Boguszewski, neurofizjolog z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN. Czy badacze najbardziej tajemniczego organu człowieka są już w stanie odpowiedzieć na pytanie, czy mamy wolną wolę czy jednak nie? Zobacz więcej na temat:  mózg