Prehistoryczne odkrycie w Zambii. Odnaleziono drewnianą konstrukcję sprzed pół miliona lat Przy wodospadach Kalambo w Zambii odnaleziono drewnianą konstrukcję sprzed pół miliona lat. Są to dwie skrzyżowane ze sobą metrowe kłody, na których powierzchni widać ślady użycia kamiennych narzędzi. Prehistorycznym "cieślą" nie był na pewno przedstawiciel naszego gatunku - homo sapiens, tylko ktoś inny… Zobacz więcej na temat: Zambia Paweł Valde-Nowak Afryka prehistoria Dawid Surmik
Jak kształtował się wizerunek zakonu krzyżackiego? Zakon Szpitala NMP Domu Niemieckiego w Jerozolimie to jeden z trzech najważniejszych zakonów rycerskich epoki średniowiecza. Na przestrzeni dziejów stał się istotną częścią tradycji narodowych Polski, Litwy i Niemiec. Jego dzieje obrosły w szereg mitów, stereotypów, interpretacji i reinterpretacji. Próbę zmierzenia się z nimi podjęło Muzeum Zamkowe w Malborku na wystawie pt. "Nigra crux, mala crux. Czarna i biała legenda zakonu krzyżackiego". Zobacz więcej na temat: HISTORIA Malbork Krzyżacy
Tajemnicze wieże Ammonitów. Badania polskich archeologów na Khirbat Sara Wokół Ammanu - dzisiejszej stolicy Jordanii - zlokalizowane są kamienne wieże pochodzące z połowy I tys. p.n.e. Ich wzniesienie przypisuje się Ammonitom - znanemu ze Starego Testamentu semickiemu ludowi, który rywalizował z Izraelitami. Zobacz więcej na temat: archeologia Jordania Jerozolima wykopaliska Uniwersytet Warszawski Amman
Polscy archeolodzy wrócili do libijskiego Ptolemais po 13 latach przerwy Polscy archeolodzy wznowili - przerwane na 13 lat z powodu wojny domowej w Libii - wykopaliska w starożytnym mieście Ptolemais. Zobacz więcej na temat: Libia archeologia
Rafy koralowe umierają. Co to oznacza dla świata? Dzisiejsze środowiska raf koralowych są jednymi z najbardziej wrażliwych na zmianę warunków klimatycznych ekosystemów morskich. Modele zmian klimatu przewidują wymarcie do końca XXI wieku większości znanych dziś koralowców z powodu zakwaszania i podwyższenia temperatury wód powierzchniowych. Zobacz więcej na temat: rafa koralowa koralowce Jarosław Stolarski
Pałac Kazimierzowski. Jakie tajemnice skrywają jego piwnice? Pałac Kazimierzowski to budynek o długiej historii, a jego piwnice to unikatowa tkanka architektoniczna. Budynek powstał na początku XVII w. jako rezydencja królewska, a po 150 latach - decyzją króla Stanisława Augusta - został przeznaczony na siedzibę Szkoły Rycerskiej. - Najprawdopodobniej to najstarsze podziemia pałacowe w Warszawie - mówi prof. Ewa Wichrowska. Zobacz więcej na temat: archeologia Uniwersytet Warszawski Pałac Kazimierzowski
Mit Nessi. Dlaczego potwór z Loch Ness nie ma prawa istnieć? Pod koniec sierpnia nad szkockie jezioro Loch Ness ściągnęli wolontariusze z całego świata, by z użyciem nowoczesnej techniki przeprowadzić największe od 50 lat poszukiwania stwora rzekomo zamieszkującego głębiny tego akwenu. Zobacz więcej na temat: legendy Szkocja zwierzęta jezioro
Jak i dlaczego powstają slumsy? Dane szacunkowe ONZ wskazują, że obecnie ponad miliard ludzi na całym świecie zamieszkuje obszary zwane slumsami - czyli żyje w specyficznie izolowanych dzielnicach wielkich miast kojarzonych powszechnie z biedą i marginalizacją społeczno-kulturową. Porozmawialiśmy o tym w pierwszym po wakacjach wydaniu audycji "Skarbiec nauki polskiej". Zobacz więcej na temat: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej Dwójka wykluczenie społeczne
Mezopotamskie eposy a Biblia. O tym, jak Izraelici czerpali z bliskowschodnich tradycji Najbardziej znany opis potopu, który był karą za grzechy ludzkości, zawarto w Księdze Rodzaju. Ale nie jest to jedyna, a także nie najstarsza opowieść o tym wydarzeniu. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku powstania świata - elementy, które mogły później zostać przeniesione do Biblii, znajdziemy w babilońskim eposie "Enuma elisz". Zobacz więcej na temat: religia starożytność
Giovanni Battista Jacobelli, czyli dylematy włoskiego emigranta w Polsce 420 lat temu urodził się Giovanni Battista Jacobelli, który jako 22-letni utalentowany muzycznie młodzieniec trafił z Rzymu do Polski na dwór Zygmunta III Wazy. W jego historii, którą zrekonstruował historyk Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Wojciech Tygielski, pobrzmiewa ciągły dylemat: kontynuować atrakcyjną finansowo karierę w Polsce, czy powrócić w rodzinne strony? Zobacz więcej na temat: historia Polski Giovanni Battista Jacobelli
Jaćwingowie. W Puszczy Augustowskiej odnalezione ich najważniejsze cmentarzysko? Jaćwingowie byli jednym z plemion bałtyjskich, zamieszkującym w średniowieczu pogranicze Polski, Litwy i Białorusi. Zniknęli z areny dziejów pod koniec XIII wieku. Dlatego też naukową sensacją było zlokalizowanie w Puszczy Augustowskiej nekropolii, która może być największym i najważniejszym cmentarzyskiem społeczności jaćwieskiej. Zobacz więcej na temat: Europejskie Dni Dziedzictwa Suwalszczyzna
Europejskie Dni Dziedzictwa. Wielkie święto kultury Europejskie Dni Dziedzictwa (EDD) to wielkie święto kultury, które co roku gromadzi tysiące uczestników w 50 krajach Europy. To liczne atrakcje - wystawy, koncerty, warsztaty i konkursy, dzięki którym można poznać historię oraz tradycje swojego regionu. Wydarzenie odbywa się pod patronatem medialnym Polskiego Radia. Zobacz więcej na temat: Europejskie Dni Dziedzictwa UNESCO
Lekarz, etnograf, badacz Czarnego Lądu. Wspomnienie Wacława Korabiewicza Był lekarzem, etnografem i reportażystą zafascynowanym Afryką. To dzięki jego pasji w polskich muzeach znajdują się unikalne eksponaty – m.in. kolekcja krzyży etiopskich w MNW. W tym roku minęła 120 rocznica urodzin Wacława Korabiewicza, którego wojenne zawierucha rzuciła na Czarny Ląd. Zobacz więcej na temat: Afryka podróże kolekcjonowanie
Jak powstała Polska? Prof. Andrzej Buko o początkach naszego państwa Archeolog, mediewista, tegoroczny laureat Nagrody Lednickiego Orła Piastowskiego. Prof. Andrzej Buko jest cenionym uczonym, który swoje zainteresowania skupia wokół ceramologii archeologicznej, początków państwa polskiego i cywilizacji europejskiej. Dlaczego został archeologiem? Jakie były okoliczności powstania państwa polskiego? Zobacz więcej na temat: archeologia historia Polski Mieszko I
Wieluń - polska Guernica. Okrutne zbrodnie wojenne na mieszkańcach miasta II wojna światowa rozpoczęła się w piątek 1 września o godz. 4.45 atakiem na Westerplatte. Jednym z pierwszych celów niemieckiego uderzenia był także przygraniczny, 16-tysięczny Wieluń. Niektórzy historycy uważają nawet, że zrzucenie bomb na to nie mające znaczenia strategicznego miasto wyprzedzało o kilka minut ostrzelanie polskiego wybrzeża. Zobacz więcej na temat: historia Polski II wojna światowa 1939 Wieluń Westerplatte
Obiekty ze złota w grobowcu. Drogocenne ozdoby odkryte przez polskich badaczy w Armenii Pozostałości trzech złotych naszyjników odkryła misja polskich badaczy, która prowadziła wykopaliska na cmentarzysku w Metsamor w Armenii. W grobowcu sprzed 3,2 tys. lat znaleziono pochówek pary - kobiety i mężczyzny, którzy zapewne zmarli w tym samym czasie. Kim byli ludzie złożeni do grobu z tak drogocennymi ozdobami? Zobacz więcej na temat: archeologia Armenia
O historii psychologii i psychoanalizy W audycji spotkaliśmy się ze stypendystką programu START 2023 - dr Agnieszką Sobolewską z Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Fundacja na rzecz Nauki Polskiej doceniła dotychczasowy dorobek laureatki i przyznała jej jednorazowe stypendium w wysokości 38 tys. zł. Zobacz więcej na temat: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej Dwójka psychologia Zygmunt Freud
Figura Antychrysta w starożytnych tekstach W ubiegłym miesiącu na Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się uroczystość wręczenia dyplomów Programu "Start" Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. W tym roku o stypendia ubiegało się 660 kandydatów. Nagrodzono 100 młodych badaczy. W "Skarbcu nauki polskiej" rozmowa z jednym z nich. Zobacz więcej na temat: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej Dwójka chrześcijaństwo Biblia