Polskie Radio
Section05

filozofia

Myśl filozoficzna Hegla i Kierkegaarda. Książka "Hegel – Kierkegaard. Filozoficzno-teologiczna kontrowersja"

- Współczesna filozofia jest pod przemożnym wpływem Hegla. Wcześniej była odczytywana na dwa sposoby, w kontekście kultury judeo-chrześcijańskiej lub w klimacie ateistycznym. Hegel chciał zespoić filozofię z chrześcijaństwem - mówił w Polskim Radiu 24 prof. Jacek Aleksander Prokopski, autor książki "Hegel – Kierkegaard. Filozoficzno-teologiczna kontrowersja".
Zobacz więcej na temat: 

Ireneusz Kania - jego dorobek i wpływ na polską kulturę

W tym wydaniu audycji "O wszystkim z kulturą" rozmawialiśmy o zmarłym niedawno wybitnym tłumaczu i myślicielu - Ireneuszu Kani. Zastanawialiśmy się, jaką rolę pełniły w polskiej kulturze współczesnej jego prace tłumaczeniowe i interpretacyjne. Znalazły się wśród nich dzieła takich autorów, jak - między innymi - Mircea Eliade, Emil Cioran, Umberto Eco czy Konstandinos Kawafis. 
Zobacz więcej na temat:  Ireneusz Kania buddyzm Jakub Moroz Umberto Eco Dwójka tłumacz religia Daleki Wschód

"Zabójca szwoleżerów". Bogusław Chrabota: jest coś, co łączy większość tych opowiadań

- To nie jest książka bardzo poważna. Momentami nawet jest to książka śmieszna, pastiszowa. Jest jednak pewien element, który większość tych tekstów łączy. To próba pokazania człowieka wkręconego przez mechanizm historii; miażdżonego przez toczące się koła historii - mówił w Dwójce Bogusław Chrabota, autor tomu "Zabójca szwoleżerów i inne opowiadania".
Zobacz więcej na temat:  Dwójka Wacław Holewiński literatura opowiadanie pisarze i poeci religia Bogusław Chrabota KSIĄŻKA KULTURA

Prof. Maria Lewicka - badania nad tożsamością i pamięcią miejsca

Niedawno poznaliśmy laureatów Nagród Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, uznawanych za najważniejsze wyróżnienie naukowe w naszym kraju. W 2023 roku Nagrodę FNP zdobyło czworo wybitnych uczonych – prof. Krzysztof Liberek, prof. Marcin Stępień, prof. Rafał Latała i prof. Maria Lewicka. Ta ostatnia była gościem audycji z cyklu "Skarbiec nauki polskiej".
Zobacz więcej na temat:  Fundacja na rzecz Nauki Polskiej psychologia nauki humanistyczne Katarzyna Kobylecka Maria Lewicka Dwójka

Leszek Kołakowski: "samo słowo »wolność« stało się podejrzane"

21 października 1966 roku profesor Leszek Kołakowski wygłosił przemówienie, w którym ostro skrytykował działania władz komunistycznych z ostatniego dziesięciolecia. Wystąpienie doprowadziło do wydalenia filozofa z partii i objęcia jego twórczości częściową cenzurą. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski historia PRL Leszek Kołakowski Październik 1956 1968 1966 komunizm Uniwersytet Warszawski Adam Michnik studenci

Skąd się wzięły wybory? Historia o demagogu, który ukształtował demokrację

"Nasz ustrój polityczny nie jest naśladownictwem obcych praw, a my sami jesteśmy wzorem dla innych. Nazywa się ten ustrój demokracją", mówił, według historyka Tukidydesa, w V w. p.n.e. polityk ateński Perykles. 2,5 tysiące lat po tych słowach – w oczekiwaniu na wybory parlamentarne – warto przyjrzeć się greckim początkom demokratycznego systemu.
Zobacz więcej na temat:  Grecja starożytna Grecja demokracja polityka społeczeństwo Ateny

"Kreatywność na 33 sposoby". Autor: nie ma kreatywności bez pomysłowości

- Istotą kreatywności jest stała zdolność człowieka do wymyślania, generowania, tworzenia nowych, twórczych pomysłów - mówił w Dwójce prof. Krzysztof Szmidt, kierownik Katedry Edukacji Artystycznej i Pedagogiki Twórczości Uniwersytetu Łódzkiego oraz autor książki "Kreatywność na 33 sposoby. Odkryj swój twórczy potencjał".
Zobacz więcej na temat:  Michał Nowak poradnik zdolności Dwójka KULTURA

"Śniadanie z Seneką". Tłumaczka: wiele nauk Seneki brzmi dobrze tylko na papierze

- Seneka miał tylko taki ogląd ludzkiej natury i tylko taki wgląd w naturę ludzkich emocji, jaki mógł mieć, nawet będąc luminarzem swoich czasów. W związku z tym wiele z tego, co on twierdzi z całą bezwzględnością, jeśli chodzi np. o sposoby, jak sobie radzić z negatywnymi emocjami, brzmi bardzo dobrze tylko na papierze. W praktyce natomiast się nie sprawdzi - mówił w Dwójce Nina Wum, tłumaczka książki "Śniadanie z Seneką. Nauki stoików na dzisiejsze czasy" Davida Fidelera.
Zobacz więcej na temat:  Dwójka literatura Seneka Jakub Jamrozek KSIĄŻKA tłumacz

Poszukiwania i intelektualne eksperymenty Emmanuela Levinasa

Urodzony na Litwie, jeden z najwybitniejszych filozofów XX wieku interpretował świat między innymi według zasad Biblii i Talmudu. Stworzył język pełen metafor, mierzył się z problemami cierpienia, wyzwaniem wolności i opisaniem prawdy relacji między ludźmi. Podstawową ideą jego namysłu nad rzeczywistością była analiza wielowymiarowego spotkania z drugim człowiekiem.
Zobacz więcej na temat:  Katarzyna Jankowska Emmanuel Levinas

Arystokraci wiedzy, mistrzowie mądrości - antyczni filozofowie i ich nauki

"W starożytności filozofia polegała nie tylko na formułowaniu poglądów, ale również była sztuką życia" - uważał francuski historyk filozofii Pierre Hadot. W Polsce jego koncepcje spopularyzował wybitny uczony, prof. Juliusz Domański. W jaki sposób filozofowie rozumieli samych siebie, swoją rolę, co oprócz doktryn i poglądów charakteryzowało ich twórców i głosicieli?
Zobacz więcej na temat:  Katarzyna Jankowska Katarzyna Jankowska – PODCAST starożytność starożytna Grecja

PR24 "Chrześcijaństwo nie zwalczało dorobku antyku". Ks. prof. Mazurkiewicz o relacjach wiary i rozumu

- Do dzisiaj jest tak, że jeśli ktokolwiek ma ochotę studiować teologię, to najpierw musi się zająć studiowaniem filozofii - powiedział w Polskim Radiu 24 ks. prof. Piotr Mazurkiewicz, profesor nauk społecznych i wykładowca UKSW, wskazując na relacje między wiarą a rozumem w papieskiej encyklice Fides et ratio.
Zobacz więcej na temat:  Kościół katolicki Kościół Jan Paweł II teologia wiara religia

Listy filozofów. Korespondencja i wymiana myśli na przestrzeni dziejów

Filozoficzna epistolografia ma swój początek w starożytności. Potrzeba dyskusji angażowała filozofów z różnych stron świata, którzy  zazwyczaj osobiście się nie znali. Łacina jako język uniwersalny, a w czasach Oświecenia język francuski i obszerna korespondencja Woltera, Diderota czy Rousseau są przedmiotem analizy i porównania ze współczesnymi formami komunikacji myślicieli. - Prawie wszyscy filozofowie pisali listy. Począwszy od Platona, skończywszy na polskich filozofach XX wieku - zwraca uwagę prof. Michał Zembrzuski.
Zobacz więcej na temat:  Katarzyna Jankowska listy Katarzyna Jankowska – PODCAST