Polskie Radio
Section05

Powstanie styczniowe. Kto był kim w zrywie z 1863 roku

Dyktatorzy, działacze polityczni, dowódcy wojskowi. Z drugiej strony bezwzględni rosyjscy gubernatorzy. W dziejach powstania styczniowego, które wybuchło 162 lata temu, zapisało się wielu bohaterów, również tych negatywnych. Przedstawiamy Państwu przewodnik po postaciach, które miały największy wpływ na przebieg powstania z 1863 roku.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski Powstanie Styczniowe Ludwik Mierosławski

Orzeszkowa ratuje Traugutta, czyli pisarze wobec powstania styczniowego

Wielu polskich literatów – tych największych, ale i tych nieco już zapomnianych – miało bezpośredni lub pośredni związek z powstańczym zrywem 1863 roku. Walczyli w bitwach, należeli do Rządu Narodowego, pomagali ukrywać się generałom albo starali się, mocą swojego talentu, świadczyć o tym, co wówczas się wydarzyło.
Zobacz więcej na temat:  Powstanie Styczniowe 160. rocznica powstania styczniowego Adam Asnyk Eliza Orzeszkowa literatura Romuald Traugutt Stefan Żeromski wspomnienie HISTORIA

Kwestia narodowościowa w powstaniu styczniowym

Pierwociny koncepcji pokojowego, równoprawnego współistnienia i samostanowienia narodów dawnej Rzeczpospolitej, Polaków, Litwinów i Rusinów - Ukraińców i Białorusinów - ewoluujące później w kierunku myśli Piłsudskiego, a następnie Giedroycia i Mieroszewskiego, wykuwały się (choć niestety bez większego powodzenia) razem z powstańczymi kosami. 162 lata po niepodległościowym zrywie po raz kolejny nabrały aktualności. 
Zobacz więcej na temat:  Powstanie Styczniowe Litwa Białoruś Ukraina Bartłomiej Makowski

Powstanie styczniowe. Najbardziej masowy ruch niepodległościowy XIX wieku

- Wybuch powstania jest zawsze aktem desperacji, oznacza, że wyczerpano wszelkie inne możliwe środki walki politycznej o własny byt narodowy, a sytuacja, w której naród się znajduje, jest po prostu nieakceptowalna - mówił historyk prof. Michał Klimecki. 162 lata temu, 22 stycznia 1863 roku, rozpoczęło się powstanie styczniowe, największy zryw narodowowyzwoleńczy przeciwko rosyjskiemu zaborcy. 
Zobacz więcej na temat:  Powstanie Styczniowe Rosja Rzeczpospolita Ukraina Warszawa rozbiory Polski

"Na imię mi było Krzysztof". 104 lata temu urodził się poeta Krzysztof Kamil Baczyński

22 stycznia 1921 roku urodził się w Warszawie jeden z najwybitniejszych poetów pokolenia Kolumbów Krzysztof Kamil Baczyński. Jego twórczość, spleciona z tragicznym życiorysem, dała początek jednej z najbardziej poruszających legend polskiej kultury. 
Zobacz więcej na temat:  Krzysztof Kamil Baczyński II wojna światowa Powstanie Warszawskie poezja poezja śpiewana W POLSKIM RADIU historia Polski

Papcio Chmiel. Jak z plamy tuszu zrodziła się legenda

Henryk Jerzy Chmielewski - znany też jako Papcio Chmiel - zmarł 22 stycznia 2021 roku. Rysownik, powstaniec warszawski, autor niezapomnianej serii komiksów "Tytus, Romek i A'Tomek", która bawi i uczy kolejne pokolenia. Na antenie Polskiego Radia twórca wspominał m.in. moment narodzin swoich legendarnych bohaterów.
Zobacz więcej na temat:  komiks grafika Powstanie Warszawskie historia Polski Henryk Jerzy Chmielewski Armia Krajowa Tytus książki dla dzieci książki literatura

Ursula K. Le Guin. Odważne eksperymenty w fantastycznych światach

- Twórczość Ursuli Le Guin to dla mnie przestrzeń, w której umiejscawia ona bardzo istotne problemy społeczne, filozoficzne i psychologicznie - podkreślała w Polskim Radiu dr Marzena Adamiak. 22 stycznia 2018 roku zmarła Ursula K. Le Guin, popularna amerykańska pisarka spod znaku science fiction i fantasy, autorka m.in. cyklu "Ziemiomorze", a także poetka.
Zobacz więcej na temat:  fantastyka fantasy science-fiction literatura poezja USA filozofia psychologia HISTORIA

Bolesław Leśmian. "Stworzył język, którym można mówić o śmierci"

W twórczości tego poety - uznawanego za najbardziej oryginalną indywidualność artystyczną polskiej literatury XX wieku - tematyka nieistnienia należała do kwestii podstawowych i zarazem najtrudniejszych. - U niego wszystko jest bytem ku śmierci - mówił w archiwalnej audycji o Bolesławie Leśmianie prof. Michał Głowiński.
Zobacz więcej na temat:  Bolesław Leśmian filozofia literatura poezja śmierć Dwudziestolecie międzywojenne HISTORIA historia Polski