Historia

Dziwne, tajemnicze, wzruszające. To, co spotkasz na europejskich cmentarzach

Ostatnia aktualizacja: 01.11.2024 05:55
Cmentarze – zwłaszcza te dawne i zabytkowe – są przestrzenią, w której pamięć o zmarłych wyraża się poprzez szczególną architekturę i rzeźbę. Nekropolie Europy bywają czasami galeriami dzieł sztuki, w których spotkać można wyjątkowe pomniki nagrobne. Oto kilka z nich.
Pomnik rodzeństwa Mazzone (Mario i Maria). Cmentarz Porte Sante przy kościele San Miniato al Monte we Florencji
Pomnik rodzeństwa Mazzone (Mario i Maria). Cmentarz Porte Sante przy kościele San Miniato al Monte we FlorencjiFoto: Shutterstock

Cimitero Monumentale, Mediolan

Gość jednej z radiowych audycji – Dariusz Pałecki, fotograf, twórca wirtualnego cmentarza – zapytany, którą nekropolię odwiedza najchętniej, odparł, że jest to Cimitero Monumentale w Mediolanie. Zacznijmy zatem od wybranych obrazów z tego cmentarza – od pomników, które wędrowiec po mediolańskim mieście zmarłych mógłby na swojej drodze spotkać.

Cimitero Monumentale w Mediolanie. Fot. Shutterstock Cimitero Monumentale w Mediolanie. Fot. Shutterstock
Cimitero Monumentale w Mediolanie. Fot. Shutterstock Cimitero Monumentale w Mediolanie. Fot. Shutterstock
Cimitero Monumentale w Mediolanie. Fot. Shutterstock Cimitero Monumentale w Mediolanie. Fot. Shutterstock
Cimitero Monumentale w Mediolanie. Fot. Shutterstock Cimitero Monumentale w Mediolanie. Fot. Shutterstock

Porte Sante, Florencja 

Florencja, wyjątkowe włoskie miasto, klejnot Italii, kolebka renesansu, kryje w sobie mnóstwo skarbów sztuki. Jednym z nich, choć z pewnością mniej znanym niż olśniewająca katedra czy Ponte Vecchio, jest położony na wzgórzu przy wspaniałym (jednym z najstarszych  kościele San Miniato al Monte cmentarz Porte Sante.

Cmentarz Porte Sante przy kościele San Miniato al Monte we Florencji. Fot. Shutterstock
  Cmentarz Porte Sante przy kościele San Miniato al Monte we Florencji. Fot. Shutterstock
Cmentarz Porte Sante przy kościele San Miniato al Monte we Florencji. Fot. Shutterstock
  Cmentarz Porte Sante przy kościele San Miniato al Monte we Florencji. Fot. Shutterstock
Cmentarz Porte Sante przy kościele San Miniato al Monte we Florencji. Fot. Shutterstock
  Cmentarz Porte Sante przy kościele San Miniato al Monte we Florencji. Fot. Shutterstock

Père Lachaise, Paryż

Jeden z najsławniejszych cmentarzy Europy – paryski Père Lachaise – to miejsce wiecznego spoczynku takich sławnych twórców i artystów jak Molier, Maria Callas, Édith Piaf, Marcel Proust, Guillaume Apollinaire, Jim Morrison czy, rzecz jasna, Fryderyk Chopin.

Cmentarz Père Lachaise w Paryżu. Fot. Shutterstock
  Cmentarz Père Lachaise w Paryżu. Fot. Shutterstock
Cmentarz Père Lachaise w Paryżu. Fot. Shutterstock
  Cmentarz Père Lachaise w Paryżu. Fot. Shutterstock
Cmentarz Père Lachaise w Paryżu. Fot. Shutterstock
   Cmentarz Père Lachaise w Paryżu. Fot. Shutterstock
Cmentarz Père Lachaise w Paryżu. Fot. Shutterstock Cmentarz Père Lachaise w Paryżu. Fot. Shutterstock

Stare Powązki, Warszawa

W tym krótkim zestawieniu przykładów na rzeźbę cmentarną nie mogło zabraknąć chyba najsłynniejszego polskiego cmentarza, jednej z polskich nekropolii - panteonów narodowych, miejsca wiecznego spoczynku niezliczonych ludzi kultury.

"Któż patrząc na wyniosłe gmachy Warszawy, na liczne kościoły starego grodu, a wewnątrz murów na tyle życia i gwaru, pomyśli: że niedaleko za nim (...) jest drugie miasto, które mieszkańców tej mazowieckiej siedziby już od wieków przyjmuje i mieści (...). To miasto przeszłości Warszawy", pisał Kazimierz Władysław Wójcicki w swoim dziele "Cmentarz Powązkowski pod Warszawą" z 1858 roku.

Fragm. postaci anioła na nagrobku rodziny Sztumberk-Rychterów. Stare Powązki w Warszawie. Fot. Shutterstock Fragm. postaci anioła na nagrobku rodziny Sztumberk-Rychterów. Stare Powązki w Warszawie. Fot. Shutterstock
Armata na grobie gen. Jędrzeja Węgłowskiego. Stare Powązki w Warszawie. Fot. NAC Armata na grobie gen. Jędrzeja Węgłowskiego. Stare Powązki w Warszawie. Fot. NAC
Grób Pięciu Poległych. Stare Powązki w Warszawie. Fot. NAC Grób Pięciu Poległych. Stare Powązki w Warszawie. Fot. NAC
Grób kompozytora Ignacego Komorowskiego. Stare Powązki w Warszawie. Fot. Shutterstock Grób kompozytora Ignacego Komorowskiego. Stare Powązki w Warszawie. Fot. Shutterstock
Stare Powązki w Warszawie. Fot. Shutterstock Stare Powązki w Warszawie. Fot. Shutterstock
Czytaj także

"Dziady" po raz pierwszy, czyli Wyspiański tnie arcydzieło

Ostatnia aktualizacja: 31.10.2024 05:45
Prapremiera teatralna najważniejszego dla polskiej literatury dramatu - "Dziadów" Adama Mickiewicza - odbyła się prawie 70 lat po powstaniu dzieła: 31 października 1901 roku. Autor inscenizacji, Stanisław Wyspiański, zebrał wszystkie części tekstu, dokonując jednak wielu skrótów. "To barbarzyństwo", komentowali niektórzy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Gdyby Francuzi mieli kogoś takiego, ogłosiliby go geniuszem". Karol Ludwik Koniński, zapomniany "religijny gwałtownik"

Ostatnia aktualizacja: 01.11.2024 05:50
Jeśli chodzi o gwałtowność i radykalizm religijnej myśli porównywano go z Pascalem czy Kierkegaardem. Jego prowadzony podczas wojny dziennik był ważną lekturą dla Czesława Miłosza, Marii Janion czy Jarosława Marka Rymkiewicza. Karol Ludwik Koniński był postacią, która warta jest przypomnienia.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Podręczniki dobrego umierania. "Chwila śmierci decyduje o wszystkim"

Ostatnia aktualizacja: 01.11.2024 06:00
W późnym średniowieczu pojawiły się utwory, które miały przygotować chrześcijanina na najważniejszy – według ówczesnych wierzeń – moment życia: na śmierć. Głównym celem tych dzieł było dostarczenie odbiorcy jak największej liczby praktycznych porad. Stawka bowiem była ogromna.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Skąd się wzięli w Polsce "śmierć" i "nieboszczyk"? Język od spraw ostatecznych

Ostatnia aktualizacja: 31.10.2024 05:58
Nie lubimy o tym mówić: o odchodzeniu, "przejściu na drugą stronę", czyli po prostu o śmierci. Tę niechęć i ten lęk, jakoś przecież naturalne, wyraża również język. Także w pradawnych źródłach polskich słów związanych z "byciem martwym" znajdziemy pewne ciemne, niepokojące znaczenia.  
rozwiń zwiń
Czytaj także

Słowa, które znajdziesz na cmentarzach. "Nie może być inaczej"

Ostatnia aktualizacja: 31.10.2024 05:55
Od hasłowych określeń po opisy dokonań. Od próśb o modlitwę po wyrazy żalu. Cytaty niosące pocieszenie, ale i słowa niepozostawiające miejsca na nadzieję. Te znane ze współczesnych cmentarzy napisy na grobach mają swoją długą wielowiekową historię. I bywają czasami zaskakujące.
rozwiń zwiń