"Widzę rzeczy cudowne...". 100 lat temu dokonano niezwykłego odkrycia Dokładnie sto lat temu - 4 listopada 1922 - dokonano bodaj najsłynniejszego odkrycia archeologicznego. Brytyjski badacz Howard Carter odnalazł schody prowadzące do nienaruszonego grobowca faraona Tutanchamona. Nie chciał jednak wejść do wnętrza bez udziału sponsora wykopalisk - nieobecnego wówczas w Dolinie Królów - lorda George'a Carnarvona. Zobacz więcej na temat: starożytność Rzym Egipt archeologia badania
Inskrypcje z Banganarti. Prof. Łajtar z Nagrodą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej Poznaliśmy laureatów najbardziej prestiżowego wyróżnienia naukowego w Polsce - Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Wśród nich znalazł się prof. Adam Łajtar – papirolog i epigrafik z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego za odczytanie i interpretację niemal tysiąca inskrypcji z tzw. Górnego Kościoła w Banganarti (Sudan Północny). Zobacz więcej na temat: starożytność Rzym Egipt archeologia badania Afryka Sudan Fundacja na rzecz Nauki Polskiej
Król i bestia. Spotkania średniowiecznych władców z diabolicznymi bestiami Polowania od czasów starożytnych były rozrywką królów, ale to nie zawsze zwierzyna stawała się łupem monarchy. Bywało i tak, że łowy kończyły się śmiercią władcy. Niektórzy uważali nawet, że w diaboliczne zwierzęta, za jakie uważano dziki i wilki, wcielał się szatan. Zobacz więcej na temat: król natura Francja Jerzy Pysiak Przemysław Urbańczyk
Wallis Simpson. Kobieta, która zachwiała losami brytyjskiej monarchii Edward VIII zrezygnował z królewskiego tronu, aby poślubić rozwiedzioną Amerykankę Wallis Simpson, która tym samym stała się bohaterką skandalu obyczajowego. Tajemnicza uwodzicielka, która rozkochała w sobie brytyjskiego następcę tronu, przez lata podejrzewana była o szpiegostwo i działania skierowane przeciwko monarchii. Zobacz więcej na temat: Wielka Brytania USA
Babilon króla Nabuchodonozora II. Relacje Judejczyków i historyczna rzeczywistość Imię tego króla spopularyzował passus z Biblii opowiadający o zdobyciu Jerozolimy przez Nabuchodonozora II i wywiezieniu mieszkańców tego miasta do Babilonu (tzw. niewola babilońska). Jaki obraz tej metropolii wyłania się z relacji Judejczyków? A co o Babilonie mówią nam odkrycia archeologiczne? Zobacz więcej na temat: historyczni władcy archeologia starożytność
Pół miliona lat temu Homo heidelbergensis mieszkał koło Ojcowa? Takie wnioski płyną z analiz zabytków krzemiennych, odkrytych w jaskini Tunel Wielki koło Ojcowa. Liczą one sobie 500 tysięcy lat, a to oznacza, że wykonał je kuzyn człowieka współczesnego - Homo heidelbergensis, który znany jest z "produkcji" takich narzędzi w innych częściach Europy. O tych wyjątkowych ustaleniach opowiedziała w "Eurece" dr Małgorzata Kot z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Zobacz więcej na temat: archeologia farmacja
Polski naukowiec zidentyfikował blisko tysiąc członków zakonu krzyżackiego Norbert Delestowicz jest historykiem, dyrektorem Biblioteki Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, tegorocznym laureatem Programu START. Fundacja na rzecz Nauki Polskiej doceniła jego dotychczasowy dorobek naukowy, na który składa się m.in. praca nad stworzeniem katalogu sylwetek braci zakonu krzyżackiego z terenu Prus w latach 1310-1351. Zobacz więcej na temat: Krzyżacy Fundacja na rzecz Nauki Polskiej Dwójka
Cenotes - święte studnie Majów. Jakie mają znaczenie? Cenotes - to naturalne zbiorniki wodne w kształcie owalnego szybu, powstałe w skale wapiennej i zasilane wodami gruntowymi. Są charakterystyczne dla Półwyspu Jukatan. Właśnie tam, w czasach cywilizacji Majów, pełniły one rytualną rolę jako miejsca składania ofiar ku czci boga deszczu - Chaca. Zobacz więcej na temat: Majowie Tadeusz Kościuszko Meksyk Półwysep Jukatan Uniwersytet Warszawski NAUKA ciekawostki
Odległe echa dramatu ery mezozoicznej. Wyjątkowe odkrycia na Lubelszczyźnie Sześćdziesiąt sześć milionów lat temu, globalna katastrofa doprowadziła do wyginięcia dinozaurów. To jedno z Wielkiej Piątki największych wymierań w dziejach życia na Ziemi. Odpowiedzialnym za śmiercionośne zmiany klimatyczne był meteoryt. Zobacz więcej na temat: dinozaury meteoryt Półwysep Jukatan
Magiczne zwierciadła chińskie. Tajemnica pewnego wizerunku Na świecie jest zaledwie kilka takich obiektów. Były wytapiane z polerowanego brązu. Z jednej strony miały wypolerowaną powierzchnię, w której można było się przejrzeć, a z drugiej – wypukły relief przedstawiający bogów albo znaki pisma. Te przedmioty są wciąż nierozwiązaną zagadką. Zobacz więcej na temat: Chiny buddyzm antropologia
Nobel 2022 w dziedzinie chemii. "Osiągnięcia laureatów się zazębiają" Tegoroczna Nagroda Nobla w dziedzinie chemii została przyznana. Komitet Noblowski nagrodził Carolyn Bertozzi i Barry'ego Sharplessa ze Stanów Zjednoczonych i Mortena Meldala z Danii. W uzasadnieniu doceniono naukowców za "rozwój chemii klik oraz chemii bioortagonalnej". Prof. Jacek Jemielity z Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego przyznaje, że ten obszar chemii zdecydowanie zasługuje na nagrodę. Zobacz więcej na temat: chemia Carolyn Bertozzi Barry Sharpless Morten Meldal Jacek Jemielity Sławomir Sęk
Wari. Co wiemy o jednym z najważniejszych imperiów przedinkaskiego Peru? Kiedy w XVI wieku Hiszpanie przybyli do Ameryki Południowej, musieli skonfrontować się z Inkami: ostatnią wielką cywilizacją tego kontynentu. Przed Inkami istniały jednak inne imperia o panandyjskim zasięgu. Jedno z takich państw tworzył lud Wari, który na dziejowej arenie pojawił się w VII wieku naszej ery i przez kolejnych pięć wieków wyznaczał kulturowe wzorce. Zobacz więcej na temat: archeologia Peru kultura Wari
Pasjonujący świat archeologii prof. Piotra Dyczka W czasach szkolnych chciał być astronomem. Niewiele brakowało, by został dziennikarzem radiowym, bo przez jakiś czas z powodzeniem prowadził audycje w Polskim Radiu. Ostatecznie, pasją jego życia została archeologia. Gościem audycji "Po drugiej stronie lustra", był prof. Piotr Dyczek z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Zobacz więcej na temat: archeologia Piotr Dyczek Bułgaria starożytność Rzym
Grunwald w nowoczesnej odsłonie. Muzeum dostępne dla zwiedzających Pod Grunwaldem, w roku 1410, rozegrała się jedna z najsłynniejszych bitew średniowiecznej Europy. Dziś, po czterech latach budowy, Muzeum Bitwy pod Grunwaldem może poszczycić się niezwykle nowoczesną siedzibą. To szansa na odbycie fascynującej podróży w czasie. Zobacz więcej na temat: bitwa pod grunwaldem Szymon Drej średniowiecze
"Radykalne działania". Niemcy podczas II wojny światowej uderzyli w polskie uczelnie W II Rzeczypospolitej funkcjonowało kilka znaczących ośrodków akademickich: Warszawa, Lwów, Kraków, Poznań i Wilno. Te, które znalazły się w granicach Generalnej Guberni, dotknęły najostrzejsze represje. Między innymi w Warszawie zamknięto wszystkie wyższe uczelnie, natomiast profesorów z Krakowa wywieziono do niemieckiego obozu. Zobacz więcej na temat: historia Polski Bez Przedawnienia II wojna światowa okupacja niemiecka Michał Piekarski Szymon Drej
Dwieście lat temu, przemówiły egipskie hieroglify Jean-François Champollion, 27 września 1822 roku, poinformował o odczytaniu hieroglifów egipskich znajdujących się na kamieniu z Rosetty. Ten dwujęzyczny egipsko-grecki napis okazał się kluczem do złamania szyfru pisma starożytnych Egipcjan. Zobacz więcej na temat: Egipt KULTURA
Jakie straty, w wyniku II wojny światowej, poniósł polski przemysł? Powojenne szacunki wskazywały, że zniszczeniu uległo 14 000 spośród 22 000 zakładów przemysłowych - czyli 64 proc. istniejących przed wojną. Do tego należy dodać 85 000 warsztatów rzemieślniczych. Sam przemysł metalowy utracił 60 proc. mocy produkcyjnych na skutek dewastacji oraz wywozu maszyn. W przypadku przemysłu węglowego sumaryczne straty obliczono na 3,2 mld przedwojennych złotych. Zobacz więcej na temat: Bez Przedawnienia Gdynia
Akcja #bezprzedawNIEnia. Straty w przemyśle Powojenne szacunki wskazywały, że zniszczeniu uległo 14 tys. spośród 22 tys. zakładów przemysłowych, czyli 64 proc. istniejących przed wojną. Do tego należy dodać 85 tys. warsztatów rzemieślniczych. Sam przemysł metalowy utracił 60 proc. mocy produkcyjnych na skutek dewastacji oraz wywozu maszyn. W przypadku przemysłu węglowego sumaryczne straty obliczono na 3,2 mld przedwojennych złotych. Zobacz więcej na temat: II wojna światowa historia Polski Bez Przedawnienia