Kanały internetowe

Historia

Serwisy historyczne

Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Studio Reportażu Polskiego Radia

Orkiestra Polskiego Radia W Warszawie

Lektury Do Słuchania

Ramówka

Częstotliwości

Sklep

Szkolenia

Section05

Katarzyna Kobylecka

550 lat temu ukazał się pierwszy druk na ziemiach polskich

Mniej więcej 20 lat po debiucie ruchomej czcionki Gutenberga - do Krakowa przybył z Bawarii drukarz Kasper Straube, który przez następne 4 lata prowadził pod Wawelem swoją działalność. To właśnie w jego drukarni ukazał się - w roku 1473 - jednostronicowy kalendarz krakowski, w którym oprócz informacji astronomicznych i rolniczych znalazły się także porady medyczne. Zobacz więcej na temat: druk gutenberg Kraków

Hieroglify, ceramika i afrykańskie wynalazki na 26. Pikniku Naukowym

Odczytanie egipskich hieroglifów, ceramiczna rewolucja i wynalazki z państw Afryki w kontekście wielkich odkryć geograficznych - to propozycje Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN na 26. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik. W nawiązaniu do hasła tegorocznej odsłony - "Rewolucje naukowe" - pracownicy tej placówki przygotowali pokazy i angażujące publiczność wspólne aktywności ilustrujące ważne przełomy w archeologii. Zobacz więcej na temat: Piknik Naukowy Piknik Naukowy 2023 archeologia Polska Akademia Nauk

Świat z perspektywy Imperium Rzymskiego. O niezwykłości dzieła Pliniusza Starszego

Dwa tysiące lat temu urodził się Pliniusz Starszy - autor monumentalnej "Historii naturalnej". W swoim dziele zawarł około 20 tysięcy informacji ze wszystkich ówczesnych dziedzin wiedzy, od astronomii, geografii, zoologii po m.in. anatomię, botanikę i mineralogię. To właśnie w jednej z ksiąg tej pracy odnajdujemy passus relacjonujący wyprawę rzymskiego ekwity po bursztyn nad Bałtyk. Zobacz więcej na temat: Tybet Pliniusz starożytność

Emblematyka medytacyjna - słowo i ilustracja

Gościem audycji "Skarbiec nauki polskiej" była dr Alicja Bielak z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN. Z laureatką Programu START FNP rozmawialiśmy o emblematyce medytacyjnej. Zobacz więcej na temat: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej Dwójka Polska Akademia Nauk

Stanowisko Pattanam w Indiach. Czy to starożytny port Muziris?

Polscy badacze podpisują właśnie umowę współpracy na stanowisku archeologicznym Pattanam w Indiach, identyfikowanym z częścią starożytnego Muziris. Wzmianki o tym wspaniale prosperującym porcie znajdują się już w źródłach grecko-rzymskich. Zobacz więcej na temat: Peru Indie

Wygasły wulkan Coropuna. Święta góra Inków

Położony w peruwiańskich Andach wygasły wulkan Coropuna uważany był przez Inków za świętą górę, do której pielgrzymowano nawet z odległych zakątków inkaskiego imperium. Jednak tylko nieliczni wspinali się na ten sześciotysięczny szczyt. Dlaczego? Zobacz więcej na temat: Peru Indie

Czy południowo-wschodnia Turcja jest kolebką ludzkiej cywilizacji?

Na Uniwersytecie Warszawskim można oglądać wystawę fotograficzną, która pokazuje rezultaty prac wykopaliskowych na terenie kilku stanowisk z południowo-wschodniej Turcji, m.in. ze słynnego Göbekli Tepe. Stanowiska te datowane są na ok. 10 tys. lat przed naszą erą, kiedy ludzie zmieniali tryb życia na osiadły i tworzyli przy tym wspaniałe kamienne konstrukcje. Zobacz więcej na temat: NAUKA Turcja archeologia

Florencja. Miasto Dantego, Giotta, Boccaccia...

Klejnot Italii, kolebka renesansu i miejsce, do którego można powracać nieskończoną ilość razy. Taka właśnie jest Florencja. W "Eurece" wybraliśmy się w podróż do XIV wieku, kiedy miasto to było jedną z największych metropolii w Europie. Na czym polegał jego fenomen? Zobacz więcej na temat: Florencja Włochy

Niewolnik czy pracownik? Robotnicze realia starożytnej Mezopotamii

W Mezopotamii, kolebce starożytnych cywilizacji Babilonu i Asyrii, roboty publiczne były jednym z fundamentów budowy państwa. Ale mitem jest, że do wznoszenia murów miejskich, świątyń czy budowy kanałów irygacyjnych zatrudniano niewolników. Prace te wykonywali wolni ludzie, powoływani do… "brygad robotniczych". Zobacz więcej na temat: starożytność archeologia praca

"De Revolutionibus..." najdroższą książką świata? Rekordowa aukcja dzieła Mikołaja Kopernika

Za rekordową sumę (2,5 mln dolarów) został wystawiony na aukcji w Kopenhadze starodruk "De Revolutionibus..." Mikołaja Kopernika pochodzący z pierwszego, norymberskiego wydania z 1543 r. Zobacz więcej na temat: Mikołaj Kopernik Toruń wystawa astronomia

Antyczne dzieła literatury erudycyjnej w przekładzie Bartosza Kołoczka

Gościem audycji "Skarbiec nauki polskiej" był dr Bartosz Kołoczek - adiunkt w Zakładzie Historii Starożytnej i Bizancjum Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, laureat Programu START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Zobacz więcej na temat: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej tłumacz starożytność Dwójka

Odnaleziono głowy krokodyli w grobowcach sprzed 4000 lat. Dokonali tego polscy badacze

W starożytnym Egipcie każdy przedmiot, który był składany ze zmarłym do grobu, miał znaczenie. Ułatwiał duszy wędrówkę w zaświatach i chronił ją przed niebezpieczeństwami. Czy taką rolę spełniały również głowy krokodyli odnalezione przez polskich badaczy w grobowcach sprzed 4000 lat? Zobacz więcej na temat: archeologia Egipt

Muzeum Azji i Pacyfiku świętuje swoje pięćdziesięciolecie

W 1973 roku powstało Muzeum Archipelagu Nusantary, prezentujące indonezyjską kolekcję Andrzeja Wawrzyniaka - dyplomaty i podróżnika, który przekazał swoje prywatne zbiory państwu. Trzy lata później ekspozycja poszerzyła się o obiekty z innych regionów Azji i została przemianowana na Muzeum Azji i Pacyfiku. Kim był założyciel tej placówki? Zobacz więcej na temat: Azja Wschodnia Azja Centralna Indonezja Muzeum Azji i Pacyfiku Andrzej Wawrzyniak Karolina Krzywicka

Heroiczna obrona Masady. Wspomnienie o żydowskich Termopilach

Podczas prac wykopaliskowych na terenie twierdzy Masada w Izraelu badacze odkryli dowód wypłaty żołdu dla rzymskiego legionisty. Żołnierz ten zapewne uczestniczył w tłumieniu żydowskiego powstania, bowiem dokument datowany jest na rok 72 n.e. To znalezisko przypomniało, że już wkrótce minie 1950. rocznica heroicznej obrony Masady. Zobacz więcej na temat: Masada Izrael

Pusty grób. Jaka jest jego symbolika w różnych kulturach?

Chrześcijanie wierzą, że pusty grobowiec - czczony dziś w murach bazyliki Grobu Świętego w Jerozolimie - to dowód na zmartwychwstanie Jezusa. To z pewnością najsłynniejszy grób, ale nie jedyny. W różnych kulturach i różnych czasach historycznych spotykamy groby, które nigdy nie zawierały ludzkich szczątków. Zobacz więcej na temat: Grób Nieznanego Żołnierza Jerozolima Jezus Chrystus

Order Polonia Restituta - odznaczenie o wielotorowej historii

Polonia Restituta to pierwszy order wprowadzony po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Ustanowiono go w 1921 roku jako drugie - po Orderze Orła Białego - najwyższe cywilne odznaczenie. Do 31 maja w Muzeum Łazienki Królewskie można zobaczyć 50 eksponatów obrazujących ponad 100-letnie dzieje tego orderu i zmiany, jakim ulegał. Zobacz więcej na temat: Order Odrodzenia Polski historia Polski

Aleksandra Piłsudska - działaczka niepodległościowa i strażniczka ogniska domowego

Rok 2023 został ogłoszony Rokiem Aleksandry Piłsudskiej - drugiej żony Józefa Piłsudskiego, działaczki niepodległościowej, która zmarła w Londynie dokładnie 60 lat temu, 31 marca 1963 roku. Była kobietą niezwykłej odwagi, która na początku XX wieku brała udział w akcjach zbrojnych PPS-u, a po wybuchu I wojny światowej służyła w Legionach Polskich jako komendantka kurierek legionowych. Zobacz więcej na temat: Józef Piłsudski Aleksandra Piłsudska Historia - ludzie

Asyryjski bibliofil. O niezwykłym księgozbiorze króla Aszurbanipala

Dla wielu osób najsłynniejszą biblioteką starożytności są zbiory w Aleksandrii. Ma ona jednak godną konkurentkę, starszą o niemal 400 lat. Świat dowiedział się o niej w połowie XIX wieku, kiedy brytyjski archeolog Austen H. Layard odkrył ruiny pałacu w Niniwie, a w nim pomieszczenia z setkami glinianych tabliczek zapisanych pismem klinowym. Liczą one sobie 2700 lat i stanowią jeden z najstarszych zbiorów bibliotecznych w historii. Zobacz więcej na temat: archeologia starożytność odkrycia i ciekawostki