Polskie Państwo Podziemne w PolskieRadio.pl (2)

Antoni Pajdak - konspirator z urodzenia

Dziś wspominamy rocznicę urodzin Antoni Pajdak, legionista Piłsudskiego, w II RP samorządowiec i obrońca działaczy PPS-u. W czasie II wojny światowej drugi zastępca delegata Rządu RP na Kraj. Jeden ze skazanych w procesie szesnastu w Moskwie. W PRL-u jeden z założycieli Komitetu Obrony Robotników i Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela.

Jan Stanisław Jankowski. Śmierć w sowieckim więzieniu

71 lat temu, 13 marca 1953 roku, w niewyjaśnionych okolicznościach w sowieckim więzieniu w Moskwie zmarł Jan Stanisław Jankowski, wicepremier i Delegat Rządu RP na Kraj w latach 1943-1945. NKWD aresztowało go w marcu 1945 roku. Sądzony był w Moskwie w procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego.

Generał "Nil" incognito na Uralu. 79 lat temu pierwszy raz aresztowano Augusta Fieldorfa

7 marca 1945 roku NKWD zatrzymało Walentego Gdanickiego, urzędnika kolejowego. Niewielka liczba dolarów i trochę kawy wystarczyło, żeby postawić mu zarzut spekulacji. Wyrok: zsyłka na Ural. Sowieci nie wiedzieli, że nazwisko Gdanickiego było tylko przykrywką i że schwytali wówczas jednego z najbardziej poszukiwanych ludzi w Polsce, dowódcę organizacji "Nie" - Augusta Emila Fieldorfa. Zobacz więcej na temat: Emil Fieldorf Warszawa II wojna światowa Armia Krajowa Niemcy nazizm III Rzesza zbrodnie wojenne

Cezary Chlebowski. Utrwalił legendę "Ponurego"

– We mnie jak drzazga tkwiła okupacja. O "Ponurym" wypisywano jakieś bzdury. To się domagało natychmiastowej riposty i przywrócenia godności. Człowiek nie żył, wspaniała legenda była poniewierana – wspominał autor książki "Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie" na antenie Polskiego Radia w 1997 roku.

80. rocznica akcji "Burza" - największej operacji bojowej Armii Krajowej

Akcja "Burza" była największą operacją Armii Krajowej. Jej częścią była również akcja "Ostra Brama" oraz powstanie warszawskie. Trwała od 4 stycznia 1944, kiedy Armia Czerwona przekroczyła na Wołyniu ustaloną w traktacie ryskim granicę polsko-radziecką, do stycznia 1945.

"Żołnierze Armii Krajowej! Daję Wam ostatni rozkaz". Rozwiązanie największej podziemnej armii z II wojny

Po wybuchu II wojny światowej, w poczuciu zagrożenia, powstało wiele organizacji konspiracyjnych. Dopiero Armia Krajowa połączyła wszystkie siły w jeden organizm. Jej niezwykła epopeja zakończyła się formalnie 19 stycznia 1945 roku rozkazem o rozwiązaniu formacji.

Antoni Zębik. Twórca radiostacji "Błyskawica"

- Decyzję o budowie "Błyskawicy" uważałem za swój obowiązek. Kiedy przez całą okupację hitlerowską zbierałem części na przyszłą radiostację, przyszło mi do głowy, że tylko ja dysponuję czymś takim, chyba jako jedyny w całej Generalnej Guberni - wspominał Antoni Zębik.

Mały sabotaż Szarych Szeregów wymagał wielkiej odwagi

– Na murach wypisywaliśmy kredą kotwicę, symbol Polski Walczącej oraz swastykę na szubienicy. Pojawiały się napisy: "Pawiak pomścimy", "Wawer", "Deutschland kaputt" – wspominał Ryszard Górecki, jeden z uczestników małego sabotażu na antenie Polskiego Radia w 1991 roku. – Później przeszliśmy już na wyższe formy działania. Kreda odpadła, a my malowaliśmy te napisy farbą.

"Józiu, podaj się za volksdeutcha", czyli mały sabotaż pod Pałacem Saskim

W czasie niemieckiej okupacji Pałac Saski został zajęty przez Wehrmacht. Pałac Brühla za swoją siedzibę obrały władze dystryktu warszawskiego i gubernator Ludwig Fischer. Akty nieposłuszeństwa w tej okolicy były szczególnie niebezpieczne, bo oba obiekty były często patrolowane, ale młodym konspiratorom kilka razy udało się zagrać na nosie Niemcom.

Szmul Zygielbojm – samobójstwo na znak protestu

– Milczeć nie mogę i żyć nie mogę, gdy giną resztki ludu żydowskiego w Polsce, którego reprezentantem jestem – napisał 11 maja 1943 roku Szmul Zygielbojm w liście pożegnalnym, dzień przed odebraniem sobie życia. 5 listopada 2021 na ekrany kin wchodzi film "Śmierć Zygielbojma", który przybliża dramatyczne losy tej postaci.

Polskie Państwo Podziemne

Antoni Pajdak - konspirator z urodzenia

Jan Stanisław Jankowski. Śmierć w sowieckim więzieniu

Generał "Nil" incognito na Uralu. 79 lat temu pierwszy raz aresztowano Augusta Fieldorfa

Anna Smoleńska. Współautorka znaku Polski Walczącej

Cezary Chlebowski. Utrwalił legendę "Ponurego"

80. rocznica akcji "Burza" - największej operacji bojowej Armii Krajowej

infografika Armia Krajowa. Najlepiej zorganizowane podziemne wojsko w czasie II wojny światowej

Powstańcy styczniowi - wzór patriotyzmu w II Rzeczpospolitej

"Żołnierze Armii Krajowej! Daję Wam ostatni rozkaz". Rozwiązanie największej podziemnej armii z II wojny

Odbicie więźniów w Pińsku. Brawurowa akcja "Ponurego"

Antoni Zębik. Twórca radiostacji "Błyskawica"

Mały sabotaż Szarych Szeregów wymagał wielkiej odwagi

Michał Tokarzewski-Karaszewicz. 131. rocznica urodzin twórcy Polskiego Państwa Podziemnego

"Józiu, podaj się za volksdeutcha", czyli mały sabotaż pod Pałacem Saskim

AK i Polskie Państwo Podziemne od 1 sierpnia 1944 roku

Szmul Zygielbojm – samobójstwo na znak protestu

Armia Krajowa i Polskie Państwo Podziemne w latach 1939-1944

Święto WOT. Minister Błaszczak: to służba ludzi gotowych do obrony naszej ojczyzny