Polskie Radio
Section05

Rzeczpospolita

Rzeczpospolita Babińska, czyli jak szlachta śmiała się z siebie i swojego kraju

W tej opowieści jest Jan Kochanowski i Mikołaj Rej, jest admirał nieistniejącego morza, są równe mężczyznom kobiety, jest niedźwiedź, co ciągnął sanie i wilk, którego trzeba było wypić. W Rzeczypospolitej Babińskiej nadawano urzędy za brak kompetencji, śmiejąc się przy tym z własnych wad. Czym był ten wyjątkowy twór istniejący przez ponad sto lat na terenie państwa polsko-litewskiego?
Zobacz więcej na temat:  historia Polski poezja Lublin

Pomnik Dzierżyńskiego w Warszawie. Obalenie znienawidzonego symbolu

- Feliks Dzierżyński uosabiał policję polityczną, więc cała nienawiść do niej skierowała się przeciwko niemu, przeciwko jego wizerunkom, przeciwko jego pomnikom. To, że można było podnieść rękę na ów symbol i tej ręki nikt nie odrąbał, oznaczało, że zmieniła się cała historyczna epoka - mówił prof. Paweł Wieczorkiewicz.
Zobacz więcej na temat:  Bolesław Bierut HISTORIA Rosja Warszawa stalinizm komunizm PRL Związek Radziecki

Michał Piekarski. Królobójca na mękach

Przemysł II zginął prawdopodobnie z rąk Brandenburczyków. Konfederaci barscy, o ile nie działali na polecenie samego króla, chcieli skłonić go tylko do abdykacji. Spiskowcy uwiecznieni w "Kordianie" nie zdecydowali się podnieść ręki na cara, który został koronowany na króla Polski. To czyni niedoszłego zabójcę Zygmunta III Wazy jedynym królobójcą w historii kraju.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Stefan Żółkiewski Turcja Warszawa

Jan Amos Komensky. Prekursor nowoczesnej pedagogiki

Pochodzący z Czech i osiadły w Polsce naukowiec i teoretyk nauczania postulował wprowadzenie powszechnego obowiązku szkolnego przez państwo blisko dwieście lat przed tym, jak ta sztuka powiodła się w pierwszym europejskim państwie. Mógł przyczynić się do rozwoju szkolnictwa w Rzeczpospolitej, jednak fatalna decyzja z czasów potopu szwedzkiego spowodowała, że zmarł na wygnaniu i w niesławie dokładnie 354 lata temu.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA szkoła protestantyzm NAUKA edukacja potop szwedzki

Polsko-niemiecki traktat graniczny. Dokument, na który Polska czekała 45 lat

- Oto w sposób pokojowy Polacy i Niemcy usuwają źródła historycznych konfliktów i zamykają okres, w którym problem granicy dzielił nasze kraje, był dla nas Polaków źródłem obaw i poczucia zagrożenia – powiedział 14 listopada 1990 roku ówczesny premier Rzeczpospolitej Tadeusz Mazowiecki. 
Zobacz więcej na temat:  historia Polski HISTORIA Niemcy lata 90 Hans-Dietrich Genscher Krzysztof Skubiszewski POLSKA

"Należy ich chwalić i im pochlebiać". Obcokrajowcy o dawnej Polsce i Polakach

Z pewnej XVII-wiecznej książki o charakterze przewodnikowym, opisującej m.in. "rozkosze Francji, Hiszpanii i Polski", możemy się dowiedzieć, jak podróżnicy sprzed wieków widzieli nasz kraj i jego mieszkańców. W tego typu historycznych źródłach na temat Polski znaleźć można całą skalę emocji: zachwyt i niechęć, uznanie i rozczarowanie.  
Zobacz więcej na temat:  wspomnienie Francja podróże turystyka

Sejm Rozbiorowy i jego skutki dla Rzeczypospolitej

- Sejm od samego początku został uznany jako skonfederowany. Wykorzystano sytuację, że do takiego sejmu mogli dołączyć tylko Ci, którzy popierali konfederację, a więc zamierzenia organizatorów sejmu – mówił na antenie Polskiego Radia prof. Jacek Staszewski. 251 lat temu, 30 września 1773 roku, obradujący w Warszawie Sejm ratyfikował traktaty rozbiorowe. 
Zobacz więcej na temat:  Austria HISTORIA Prusy Rosja rozbiory Polski Sejm Stanisław August Poniatowski Tadeusz Reytan