Kanały internetowe

Historia

Serwisy historyczne

Radiowe Centrum Kultury Ludowej

Studio Reportażu I Dokumentu Polskiego Radia

Orkiestra Polskiego Radia W Warszawie

Lektury Do Słuchania

Ramówka

Częstotliwości

Sklep

Szkolenia

Section05

starożytność

Attyla zaatakował imperium rzymskie, bo jego ludziom doskwierała susza - twierdzą naukowcy

Węgry doświadczyły w 2022 roku najsuchszego lata w historii pomiarów. Archeolodzy sugerują, że podobna klęska klimatyczna przyczyniła się do tego, że Hunowie zamieszkujący te tereny w V w. n.e. zmienili się z pasterzy w brutalnych najeźdźców zagrażających Rzymowi. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Rzym archeologia susza klimat Węgry NAUKA odkrycia i ciekawostki

Izrael. W jaskini Salome odkryto grób, który mógł należeć do "położnej Maryi"

Odkryta przez archeologów grota grobowa była miejscem pielgrzymek pierwszych chrześcijan, którzy chcieli odwiedzić miejsce spoczynku kobiety będącej - zgodnie z literą apokryfów - świadkiem narodzin Jezusa. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Izrael Biblia archeologia odkrycia i ciekawostki NAUKA

Egipt. Polacy odkryli krokodyle głowy złożone w grobowcach egipskich wielmożów

Głowy dziewięciu krokodyli złożone kilka tysięcy lat temu w dwóch grobowcach egipskich wielmożów odkryli polscy archeolodzy na nekropolii tebańskiej, w sąsiedztwie świątyni Hatszepsut w Egipcie. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Egipt archeologia odkrycia i ciekawostki NAUKA Uniwersytet Warszawski

Świat Etrusków. Polski artysta na tropie tajemnic starożytnego ludu

Niegdyś zamieszkiwali tereny dzisiejszej Toskanii. Nie wiemy, jaki był ich rodowód. Nie do końca potrafimy także czytać ich teksty, których zachowało się zresztą bardzo niewiele. To, co stanowi podstawę naszej wiedzy o Etruskach, to ich wspaniałe grobowce. Szczególną rolę w rejestrowaniu grobowych dekoracji odegrał polski malarz i rysownik. Zobacz więcej na temat: Etruskowie archeologia Toskania Katarzyna Kobylecka

Królestwo Aksum, czyli współczesna Etiopia

Aksum rozwijało się dzięki kontaktom handlowym między Półwyspem Arabskim i Afryką, np. z królestwem Meroe, z którego sprowadzało m.in. kość słoniową, kauczuk, przyprawy korzenne i dostarczało je na szlaki handlowe. Z portu w Adulis przewożono towary do basenu Morza Śródziemnego, a także do Indii i na Cejlon. Okres świetności przeżywało w III-VI wieku – rozszerzyło swe granice w kierunku południowym i zachodnim i stało się jedną z potęg ówczesnego świata bliskowschodniego. Zobacz więcej na temat: Etiopia archeologia Katarzyna Kobylecka chrześcijaństwo Afryka Afryka Północna geografia zabytki podróże turystyka religia islam

Egipt. Polscy badacze odkryli powiązanie starożytnej ceramiki z wydobyciem złota

Pył kwarcowy do produkcji naczyń fajansowych, odkrytych w czasie wykopalisk w starożytnym mieście Athribis w Delcie Nilu w Egipcie przez Polaków, pochodził z hałd powstałych po wydobyciu złota - ustalili naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego Zobacz więcej na temat: Egipt HISTORIA złoto odkrycia i ciekawostki NAUKA

Hieroglify, kamień z Rosetty i młody francuski naukowiec

W tym roku minęło 200 lat od odczytania przez Jean-Francois Champolliona pisma Egipcjan. Opowiemy o tym wyjątkowym odkryciu. Zobacz więcej na temat: Czwórka Egipt archeologia

Co jedli starożytni kibice? Odpowiedź znaleziono w Koloseum

Widzowie walk gladiatorów jedli w czasie widowisk pieczone mięso, placki przypominające pizze, orzechy, warzywa i owoce - ustalili naukowcy na podstawie badań przeprowadzanych przy okazji prac hydraulicznych w 70-metrowym kanale słynnego rzymskiego amfiteatru. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Rzym archeologia odkrycia i ciekawostki NAUKA

Czy tajemniczy cesarz Sponsjan istniał naprawdę?

Antyczny pieniądz z wizerunkiem rzymskiego uzurpatora przez lata uważany był za fałszerstwo. Potwierdzona właśnie autentyczność numizmatu jest zarazem dowodem na historyczność ambitnego polityka działającego na rubieżach imperium rzymskiego. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Rzym Rumunia archeologia odkrycia i ciekawostki NAUKA

Hiszpania. Odkryto największą nekropolię z czasów Bizancjum na obszarze Półwyspu Iberyjskiego

Cmentarzysko było prawdopodobnie miejscem pochówku chrześcijan i stanowi świadectwo krótkiego panowania wschodniorzymskiego na obszarze Iberii. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Hiszpania archeologia odkrycia i ciekawostki NAUKA cmentarz

Egipt. Odkryto najstarszy grobowiec powiązany z przesileniem zimowym

Znajdujący się w nekropolii Qubbet el-Hawa monument jest precyzyjnie zorientowany tak, by w dniu przesilenia zimowego słońce wschodziło nad nim w taki sposób, żeby promienie oblewały światłem miejsce, które miało pomieścić posąg zarządcy miasta Elefantyna, żyjącego około 1830 roku p.n.e. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Egipt odkrycia i ciekawostki astronomia NAUKA archeologia

Hiszpania. W Katalonii odkryto pozostałości świątyni sprzed 2500 lat

Archeolodzy z Hiszpanii odkryli w Katalonii, na północnym wschodzie kraju, pozostałości dużej świątyni. Według badaczy obiekt służył do sprawowania kultu z czasów greckiej kolonizacji. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Hiszpania katalonia starożytna Grecja odkrycia i ciekawostki archeologia NAUKA

"Jabłko", czyli galeon z 1629 roku. Bliźniak słynnej "Vasy"

Szwedzcy badacze zlokalizowali liczący sobie 400 lat wrak galeonu o nazwie "Jabłko". To bliźniacza jednostka słynnego okrętu "Vasa". Statek ten był od dawna poszukiwany. - Mógł transportować duże ilości wojska i ładunku związanego z militariami - mówi w Programie 1 Polskiego Radia prof. Bartosz Kontny z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego. Zobacz więcej na temat: Katarzyna Kobylecka archeologia Szwecja

W Izraelu odkryto najstarsze zdanie zapisane w języku kananejskim. "Wzywa do wytępienia wszy"

"Jerusalem Journal of Archaeology" informuje, że "na odkrytym przez izraelskich naukowców grzebieniu z kości słoniowej z roku 1700 p.n.e. wyryty jest napis wzywający do wytępienia wszy". - To bezpośredni dowód na używanie alfabetu kananejskiego w codziennych czynnościach około 3700 lat temu - wskazano. Zobacz więcej na temat: badania archeologia ŚWIAT Izrael

Egipt. Odnaleziono kaplicę, w której czczono sokoły

Kilkanaście sokołów bez głów złożono w kaplicy w portowym mieście Berenike nad Morzem Czerwonym ok. 1,5 tys. lat temu. Mimo że kult boga Horusa czczonego pod postacią tego ptaka był w starożytnym Egipcie powszechny, to odkryta kaplica jest zdaniem naukowców wyjątkowa. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Egipt sokół odkrycia i ciekawostki NAUKA

"Widzę rzeczy cudowne...". 100 lat temu dokonano niezwykłego odkrycia

Dokładnie sto lat temu - 4 listopada 1922 - dokonano bodaj najsłynniejszego odkrycia archeologicznego. Brytyjski badacz Howard Carter odnalazł schody prowadzące do nienaruszonego grobowca faraona Tutanchamona. Nie chciał jednak wejść do wnętrza bez udziału sponsora wykopalisk - nieobecnego wówczas w Dolinie Królów - lorda George'a Carnarvona. Zobacz więcej na temat: Rzym Egipt archeologia badania Katarzyna Kobylecka

Inskrypcje z Banganarti. Prof. Łajtar z Nagrodą Fundacji na rzecz Nauki Polskiej

Poznaliśmy laureatów najbardziej prestiżowego wyróżnienia naukowego w Polsce - Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Wśród nich znalazł się prof. Adam Łajtar – papirolog i epigrafik z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego za odczytanie i interpretację niemal tysiąca inskrypcji z tzw. Górnego Kościoła w Banganarti (Sudan Północny). Zobacz więcej na temat: Rzym Egipt archeologia badania Katarzyna Kobylecka Afryka Sudan Fundacja na rzecz Nauki Polskiej

Babilon króla Nabuchodonozora II. Relacje Judejczyków i historyczna rzeczywistość

Imię tego króla spopularyzował passus z Biblii opowiadający o zdobyciu Jerozolimy przez Nabuchodonozora II i wywiezieniu mieszkańców tego miasta do Babilonu (tzw. niewola babilońska). Jaki obraz tej metropolii wyłania się z relacji Judejczyków? A co o Babilonie mówią nam odkrycia archeologiczne? Zobacz więcej na temat: Katarzyna Kobylecka historyczni władcy archeologia