Polskie Radio
Section05

starożytność

"Kiedy runie Koloseum, runie Rzym. Potem runie świat". Imperium rzymskie i zagadka wieczności

"Gladiator 2", najnowszy film Ridleya Scotta, po raz kolejny sprawia, że masową wyobraźnią zawładnął świat starożytnego Rzymu. Ale – jak mówił w archiwalnej audycji Polskiego Radia Aleksander Krawczuk, znakomity historyk – "właściwie Rzym nigdy nie upadł". A tezę tę potwierdza znacznie więcej niż tylko ta następna kinowa superprodukcja z Koloseum w tle. 
Zobacz więcej na temat:  starożytny Rzym mitologia Włochy literatura Gladiator 2 FILM religia

"Gladiator". Czy Maximus był postacią historyczną? Co jest prawdą, a co fikcją w filmie Ridleya Scotta?

Superprodukcja Ridleya Scotta z 2000 roku "Gladiator" doprowadziła do renesansu kina spod znaku miecza i sandałów. Mimo upływu niemal ćwierćwiecza od premiery nadal cieszy się niesłabnącą popularnością, czego dowodem jest to, że 15 listopada na ekranach kin zagościł film "Gladiator II". O tym, na ile pierwszy film wierny jest wydarzeniom historycznym, mówi dr Michał Jacek Baranowski, historyk starożytności. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Rzym FILM Marek Aureliusz Ridley Scott

Gladiator. Sława i hańba, krew i pieniądze, dziewczęta i kciuki

Byli uwielbiani i pogardzani. Kochały ich kobiety, zarabiali krocie, ale nie mieli większości praw obywatelskich. Ich życie zależało tyleż od sprawności w walce, co od kaprysu tłumu. W związku z premierą filmu "Gladiator II" sprawdzamy, kim byli wojownicy umierający ku uciesze rzymskiego ludu.
Zobacz więcej na temat:  starożytny Rzym Republika HISTORIA Rzym archeologia historia Europy Morze Śródziemne Grecja śmierć Gladiator 2

Odkryć tajemnice Sakkary. Zajmą się tym polscy archeolodzy

W styczniu 2025 roku polscy archeolodzy z Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk (IKŚiO PAN) zbadają grób faraona Szepseskafa, znajdujący się na terenie starożytnej nekropolii Sakkara w pobliżu Kairu. Eksploracja ta jest częścią misji "Mastaba Faraona" we współpracy z Fundacją Umbra Orientis.
Zobacz więcej na temat:  NAUKA edukacja Monika Suszek Trójka archeologia starożytny Egipt

Tutanchamon. Najsłynniejszy faraon był chorowitym synem heretyka i marionetką w rękach swoich doradców

Gdy ponad sto lat temu, 4 listopada 1922 roku, Howard Carter jako pierwszy człowiek od ponad trzech tysięcy lat wchodził do grobowca, jednocześnie przywrócił historii losy władcy. A było to panowanie nierozerwalnie wiążące się ze skutkami wielkiego przewrotu religijnego i walką o władzę rozgrywającą się ponad głową małoletniego króla. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Egipt Bartłomiej Makowski

"Niech mu ziemia lekką będzie". Zwyczaje pogrzebowe starożytnych Greków i Rzymian

Niektóre pogrzebowe zwyczaje Greków i Rzymian, takie jak rwanie włosów z głowy wśród płaczu i krzyków czy pocałunek w usta umierającego, mogą dziś zaskakiwać. Równocześnie wiele z antycznych obyczajów zostało przejętych przez rodzące się chrześcijaństwo i współcześnie ich obecność wydaje się zupełnie naturalna.
Zobacz więcej na temat:  pogrzeby Grecja Rzym Wszystkich Świętych

Chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi ocalają skarby starożytności. Szkoła Tłumaczy w Toledo

W pierwszej połowie XII wieku arcybiskup Rajmund I założył w Toledo ośrodek przekładowy, w którym chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi tłumaczyli z języka arabskiego m.in. antyczne dzieła. W Międzynarodowym Dniu Tłumacza warto przypomnieć to jedno z miejsc, dzięki któremu Europa uzyskała dostęp do skarbnicy dawnej wiedzy.  
Zobacz więcej na temat:  średniowiecze filozofia literatura Hiszpania tłumaczenie islam chrześcijaństwo Żydzi