oświecenie w PolskieRadio.pl (1)

251 lat temu powstało "pierwsze ministerstwo oświaty" - Komisja Edukacji Narodowej

Jak doszło do tego, że 14 października 1773 roku – w czasie trwania Sejmu Rozbiorowego –utworzono pierwszą w Polsce i w Europie państwową instytucję oświatową? 251. rocznica powołania KEN to doskonała okazja, by na to pytanie spróbować znaleźć odpowiedź.

August III Sas. Król czasów rozpasanych w formie i pustych w treści

30 lat panowania ostatniego Wettyna na polskim tronie to czas względnego spokoju i dobrej koniunktury gospodarczej. "Za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa" mówiła szlachta, a chłopi dodawali "Za króla Sasa mnogo chleba i miasa [mięsa]". Co z tego, skoro to właśnie wtedy nastąpiło apogeum wewnętrznego rozkładu państwa.

"Mickiewicz? To polski Petrarka". Maurycy Mochnacki jako apostoł romantyzmu

Był jednym z pierwszych, którzy poznali się na geniuszu Adama Mickiewicza. W słynnym sporze romantyków z klasykami stanął po stronie nowej poezji. Maurycy Mochnacki - publicysta, uczestnik powstania listopadowego - należał do najważniejszych teoretyków epoki, która miała się stać dla naszej kultury przełomowa.

Franciszek Zabłocki. Komediopisarz, reformator, patriota

10 września 1821 roku zmarł Franciszek Zabłocki. Był jednym z najwybitniejszych osiemnastowiecznych polskich komediopisarzy, autorem ponad sześćdziesięciu sztuk teatralnych - w tym "Fircyka w zalotach" - a także twórcą licznych satyr i paszkwili okresu Sejmu Wielkiego.

Józef Hoene-Wroński. Matematyka, Rosja i odkrycie "przeznaczeń ludzkości"

– Twierdził, że jest powołany do objawienia ludziom prawdy absolutnej i przeprowadzenia reformy powszechnej filozofii, matematyki, astronomii i techniki w oparciu o własny system filozoficzny – mówił w Polskim Radiu prof. Andrzej Notkowski o ideach Józefa Hoene-Wrońskiego. 9 sierpnia mija 171. rocznica śmierci tego oryginalnego myśliciela, matematyka, twórcy filozofii mesjanistycznej. Zobacz więcej na temat: Adam Mickiewicz romantyzm filozofia religia Rosja Tadeusz Kościuszko wynalazcy matematyka

Stanisław Konarski – odważył się być mądrym

- Za najważniejszą sprawę dla reformy uznał naprawę sejmów i obszernie komentując różne poglądy dowodził, że liberum veto nie ma legalnych podstaw, nie broni wolności, lecz stanowi tyranię jednostki nad większością - mówiła o Stanisławie Konarskim dr Maria Czeppe na antenie Polskiego Radia.

Wojciech Bogusławski. Jeden z twórców polskiej opery narodowej

- Był towarzyski, odznaczał się ogładą i znajomością kilku języków obcych. Te cechy pomogły mu w prowadzeniu teatru – powiedziała prof. Anna Kuligowska-Korzeniewska. - Pokazał wiele swoich talentów. Nie krył swoich ambicji w dziedzinie opery. Można go śmiało nazwać jednym ze współtwórców polskiej opery narodowej. Wojciech Bogusławski zmarł 195 lat temu.

oświecenie

251 lat temu powstało "pierwsze ministerstwo oświaty" - Komisja Edukacji Narodowej

August III Sas. Król czasów rozpasanych w formie i pustych w treści

"Mickiewicz? To polski Petrarka". Maurycy Mochnacki jako apostoł romantyzmu

Franciszek Zabłocki. Komediopisarz, reformator, patriota

Teatr Stanisławowski. Dworskie dramaty wśród pomarańczy

Jan Śniadecki. Romantyzmowi przeciwstawiał "mędrca szkiełko i oko"

Józef Hoene-Wroński. Matematyka, Rosja i odkrycie "przeznaczeń ludzkości"

Stanisław Konarski – odważył się być mądrym

Wojciech Bogusławski. Jeden z twórców polskiej opery narodowej

Sejm w Grodnie. Ostatni sejm I Rzeczpospolitej

Wolter – gwiazda filozofii i hipokryta

Konstytucja 3 maja. Pierwsza w Europie i druga na świecie. Czy na pewno?

Hrabina Cosel – faworyta króla Augusta II Mocnego

"Monitor". Najważniejsze czasopismo polskiego oświecenia

Józef Maksymilian Ossoliński. Twórca Ossolineum

Ignacy Krasicki. Duchowny władający słowem

Jak Franciszka Radziwiłłowa przerobiła Moliera na polski

Canaletto młodszy - malarz Warszawy