HISTORIA w PolskieRadio.pl (17)

Elżbieta Barszczewska. Przedwojenna gwiazda polskiego wielkiego ekranu

- Kiedy mama wchodzi na scenę, to jest tak, jakby się w niej zapalała jakaś lampka. Ona pali się przez cały czas spektaklu i zmienia ją tak właściwie prawie że nie do poznania - wspominał syn aktorki Juliusz Wyrzykowski w audycji Anny Retmaniak z cyklu "Portret słowem malowany". - Teatr bowiem traktowała jak inny, ważniejszy świat - dodał.

Jan Mieczkowski. Wybitny portrecista sławnych osób

Adam Mickiewicz, Stanisław Moniuszko, Helena Modrzejewska, Jan Matejko i wiele innych znanych postaci zostało uwiecznionych na jego zdjęciach, które uważano powszechnie za "małe dzieła sztuki". 135 lat temu zmarł w Wiedniu Jan Mieczkowski - jeden z najważniejszych fotografów warszawskich II połowy XIX wieku.

Stanisław Radwan. Posłuchaj głosu kompozytora z archiwum Polskiego Radia

– Najchętniej robię wszystko. Poza muzyką – żartował Stanisław Radwan w radiowej rozmowie z Krzysztofem Litwinem w 1984 roku, gdy miał już na koncie setki utworów muzycznych. Kompozytor zmarł 14 października 2023 roku w wieku 84 lat. Zapraszamy do wysłuchania jego radiowych opowieści o życiu, muzyce i ludziach, z którymi był związany.

Wybuch na Cytadeli Warszawskiej. Największy zamach terrorystyczny w II Rzeczpospolitej czy nieszczęśliwy wypadek?

W 1923 roku przez Polskę przetoczyła się fala zamachów bombowych zorganizowanych przez siatkę komunistycznych terrorystów. Żaden nie był jednak tak zuchwały i tragiczny w skutkach, jak ten, którego celem była prochownia w Cytadeli Warszawskiej. O ile faktycznie był to zamach. Bowiem, mimo upływu stu lat od tragedii, w sprawie, w której lista ofiar nie kończy się na zabitych w wyniku eksplozji, więcej jest znaków zapytania niż pewników. Zobacz więcej na temat: Warszawa cytadela warszawska Komunistyczna Partia Polski (KPP) II Rzeczpospolita II RP Dwudziestolecie międzywojenne terroryzm

Władysław Belina-Prażmowski. Wskrzesiciel kawalerii Rzeczpospolitej

Dziesiątą część swojego krótkiego życia spędził w siodle. Uwielbiał pełne niebezpieczeństw życie kawalerzysty. Ciągłe zagrożenie i trudy służby fatalnie odbijały się jednak na jego zdrowiu. Pierwszy ułan II RP zmarł młodo, mając zaledwie 50 lat, 13 października 1938 roku.

Kazimierz Nowak. 40 tysięcy kilometrów rowerem po Afryce

Dwukrotnie samotnie przemierzył Afrykę: z północy na południe oraz z południa na północ. W ciągu pięciu lat przebył 40 tys. kilometrów. – Wyobrażam sobie, że do wielu miejsc dotarł jako pierwszy biały człowiek – mówił na antenie Polskiego Radia Łukasz Wierzbicki, autor książki o Kazimierzu Nowaku.

Piero della Francesca. Jednym obrazem ocalił całe miasto

Brytyjskie działa zaczęły zasypywać Sansepolcro gradem pocisków, gdy nagle kapitan Tony Clarke kazał wstrzymać ogień. Wbrew ponagleniom dowództwa nie kontynuował ostrzału, bo przypomniał sobie czytaną kiedyś książkę. Napisano tam, że w Sansepolcro znajduje się "najwspanialszy obraz na świecie".

Synagoga Wielka w Katowicach. Zabytek, którego już nie ma

12 października 1900 roku odbyło się uroczyste otwarcie Synagogi Wielkiej w Katowicach. Przed II wojną światową była to największa bożnica w mieście, mogąca pomieścić ponad tysiąc wiernych i przykuwającą uwagę swoją zdobioną kopułą i wielkimi neogotyckimi oknami. Świątynia nie dotrwała do naszych czasów - została spalona przez Niemców na początku września 1939 roku.

Pogrzeb Marii Konopnickiej. Patriotyczna manifestacja na 50 tysięcy osób

"Formą władała jak wielcy mistrze, ale musiało w tej poetce być coś więcej, skoro znalazły się tu te tysięczne rzesze" - mówił podczas pogrzebu Marii Konopnickiej wiceprezydent Lwowa Tadeusz Rutowski. 11 października 1910 roku pochowana została polska poetka, pisarka i działaczka niepodległościowa. Kilkugodzinne uroczystości zamieniły się w ogromną patriotyczną manifestację.

Kazimierz Sosnkowski. Najwierniejszy żołnierz Rzeczpospolitej

Nawet na tle niezwykle barwnej galerii wojskowych i polityków pierwszej połowy XX wieku Sosnkowski jawi się jako postać nietuzinkowa. Człowiek, który przeszedł długą drogę od szefa sztabu I Kompanii Kadrowej, poprzez organizatora Wojska Polskiego, do Naczelnego Wodza, kierował się zawsze dobrem Polski, choć krępowały go ułomności własnego charakteru. 11 października mija 55. rocznica śmierci Kazimierza Sosnkowskiego.

HISTORIA

Stefan Żeromski. "Sumienie narodu" i bigamista

Bunt więźniów w Sobiborze. "Nie masz prawa wyjść stąd żywy"

Dwight Eisenhower. Wielki Amerykanin i wielki żołnierz

Elżbieta Barszczewska. Przedwojenna gwiazda polskiego wielkiego ekranu

Jan Mieczkowski. Wybitny portrecista sławnych osób

Stanisław Radwan. Posłuchaj głosu kompozytora z archiwum Polskiego Radia

Wybuch na Cytadeli Warszawskiej. Największy zamach terrorystyczny w II Rzeczpospolitej czy nieszczęśliwy wypadek?

Władysław Belina-Prażmowski. Wskrzesiciel kawalerii Rzeczpospolitej

Kazimierz Nowak. 40 tysięcy kilometrów rowerem po Afryce

Pierwszy zamach na ks. Jerzego Popiełuszkę

Piero della Francesca. Jednym obrazem ocalił całe miasto

105 lat Polskiego Komitetu Olimpijskiego

Synagoga Wielka w Katowicach. Zabytek, którego już nie ma

Helena Modrzejewska. Legenda za życia

194 lata temu Fryderyk Chopin po raz ostatni zagrał w Polsce

Pogrzeb Marii Konopnickiej. Patriotyczna manifestacja na 50 tysięcy osób

Rozstrzelanie w zemście za współpracę z Witoldem Pileckim

Kazimierz Sosnkowski. Najwierniejszy żołnierz Rzeczpospolitej