Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

Katarzyna Kobylecka

Mapa Nowej Fundlandii - przełom w kartografii czy falsyfikat?

W 1957 r., w dość niejasnych okolicznościach, odnaleziona została XV-wieczna mapa przedstawiająca znany ówcześnie świat, także Grenlandię i Winlandię - tj. część Ameryki Pn., która obecnie utożsamiana jest z Nową Fundlandią. Od momentu odkrycia toczyły się spory o autentyczność tego kartograficznego dokumentu. Byłby to bowiem niepodważalny dowód na dotarcie Wikingów do Ameryki na długo przed Kolumbem. Zobacz więcej na temat:  Krzysztof Kolumb Wikingowie mapy

Badania DNA poległych pod Grunwaldem zdradzą ich tajemnice

Bitwa pod Grunwaldem to jedno z największych starć średniowiecznej Europy. Naprzeciw siebie stanęły wojska liczące 30 tys. wojowników po każdej ze stron. Historycy oceniają, że zginęło ok. 10 tys. rycerzy, z tego 8 tys. po stronie krzyżackiej. Dziś możemy dowiedzieć się czegoś więcej o poległych, a to za sprawą badań genetycznych. Zobacz więcej na temat:  Krzyżacy Warszawa bitwa pod grunwaldem Grunwald badania DNA

Prof. Andrzej Kajetan Wróblewski laureatem Nagrody Naukowej im. Jana Walerego Jędrzejewicza

Już po raz dziewiąty została przyznana Nagroda Naukowa im. Jana Walerego Jędrzejewicza dla autora najlepszej polskiej książki z dziedziny historii nauki i techniki. To wspólna inicjatywa Komitetu Historii Nauki i Techniki PAN, Kasy im. Józefa Mianowskiego - Fundacji Popierania Nauki oraz Rady Miasta Płońsk, z którym to miejscem był związany patron nagrody. Zobacz więcej na temat:  astronomia

Jakie tajemnice skrywa wrak Karlsruhe? Druga wyprawa badawcza polskich nurków

Na początku 1945 roku - wobec nadciągającej Armii Czerwonej - dowództwo wojskowe III Rzeszy zdecydowało o rozpoczęciu akcji "Hannibal". Był to kryptonim operacji wywozu drogą morską mieszkańców Prus Wschodnich do Niemiec. Do ewakuacji, która trwała cztery miesiące, wykorzystano ponad tysiąc mniejszych i większych jednostek pływających różnego typu. Zobacz więcej na temat:  historia Polski statek katastrofa morska

"Otwartość na nowe doświadczenie to cecha osobowości człowieka"

- Osoby kreatywne, wierzące w swoje zdolności twórcze cenią takie wartości jak nowość, mają wyższą tolerancję na niejednoznaczność. Otwartość na doświadczenie przenosi się na kontekst społeczny. Kreatywność można ćwiczyć, nie jest to raz dane, nie zostaje niezmienne. To nie musi się przekładać na zamiłowanie do sztuki, chodzi o zachowania nieszablonowe w ogóle, w życiu codziennym - mówiła na antenie Dwójki psycholog Agata Groyecka-Bernard. Zobacz więcej na temat:  badania psychologia Dwójka

Które z idei Stanisława Lema urzeczywistniły się po latach?

Jako młody człowiek pragnął studiować na politechnice i zostać uczonym. To niezrealizowane marzenie ziściło się niejako w jego twórczości, w której prognozował kierunki rozwoju nauki i techniki. - Stanisław Lem potrafił wybrać z tworzącego się wielkiego oceanu informacji naukowych pewne ważne rzeczy - mówi w Programie 1 Polskiego Radia prof. Łukasz Turski z Centrum Fizyki Teoretycznej Polskiej Akademii Nauk. Zobacz więcej na temat:  Stanisław Lem Rok Lema

Paleolityczni łowcy z doliny Clovis - kim byli?

W 1929 roku, 19-letni Ridgely Whiteman z Clovis w stanie Nowy Meksyk (USA), spacerując po miejscowej dolinie, natrafił na kilka dużych kości wystających z suchej gliny. Trzy lata później zostały przeprowadzone w tym miejscu badania archeologiczne, które ujawniły, że obok kości mamutów znajdowały się tam także krzemienne ostrza oszczepów. W ten sposób doszło do zlokalizowania nieznanej wcześniej kultury, nazwanej od miejsca odkrycia - kulturą Clovis. Zobacz więcej na temat:  Ameryka Północna archeologia paleontologia

O celtyckich śladach na bursztynowym szlaku

Choć szlak bursztynowy stał się sławny w czasach rzymskich, to jednak pierwsze zorganizowane wyprawy z obszarów Europy południowej po tzw. elektron - jak bursztyn nazywali Grecy - odbywały się już na przełomie V i IV w. p.n.e. Pośrednikami w tym handlu i beneficjentami tej wymiany byli Celtowie, którzy w tym czasie przybyli na południe dzisiejszej Polski. Taki obraz wyłania się z prac wykopaliskowych. Zobacz więcej na temat:  archeologia

Skarby zakopane niegdyś w ziemi. Świadectwo kształtowania się polskiej państwowości?

Źródła historyczne z czasów kształtowania się państwa polskiego są niestety bardzo skąpe, stąd nadzieje pokładane są w archeologii i zabytkach pozyskanych w trakcie wykopalisk. Dość liczną grupą odkrywaną przez badaczy są tzw. skarby zakopane niegdyś w ziemi. Są to głównie srebrne depozyty składające się z monet i ozdób. Z terenu Polski znamy już około tysiąca takich zespołów. Zobacz więcej na temat:  archeologia zabytki HISTORIA

Polska badaczka odkrywa tajemnice starożytnych greckich... tekstyliów

Tkaniny i tekstylia z dawnych epok to materiały, które tylko w wyjątkowych warunkach klimatycznych i glebowych zachowują się do naszych czasów - na przykład z terenu Grecji czasów epoki brązu (III-II tys. p.n.e.) znamy jedynie ok. 40 tekstyliów. Dr Agata Ulanowska z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego powiększyła ten katalog o kolejnych 300, choć… nie prowadziła w tym kraju poszukiwań. Zobacz więcej na temat:  starożytność starożytna Grecja Grecja archeologia NAUKA