magazyn 2022/2023 w PolskieRadio.pl

Przepowiednie dla Polski. Proroctwo Eustachiusza, wizje Wernyhory, znaki na niebie

Przełom roku jest czasem zarówno podsumowań, jak i rozmyślań o przyszłości. Te ostatnie dotyczą często losów całej wspólnoty. W historii polskiej kultury zachowało się wiele przykładów prób odpowiedzi na pytania: "Co będzie z Polską?". Przepowiednie te pojawiały się zwłaszcza w dramatycznych i trudnych dla kraju momentach.

Najpiękniejszy kalendarz średniowiecza. "Godzinki księcia de Berry" jak podróż w czasie

Menu na noworocznej uczcie sprzed 600 lat. Najstarsze przedstawienie zimy w malarstwie europejskim. Sceny dawnych zaręczyn czy koszenia siana pod murami Paryża. To i znacznie więcej można zobaczyć na mieniących się kolorami miniaturach 12 miesięcy zamieszczonych w bezcennym manuskrypcie z początku XV wieku.

Ostatnie Boże Narodzenie w przedwojennym Polskim Radiu

W jaki sposób przygotowywano się do ostatnich - jak miało się okazać - świąt Bożego Narodzenia przed wybuchem II wojny światowej? W archiwum Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa zachowało się na ten temat wspomnienie Konrada Libickiego, przedwojennego dyrektora naczelnego Polskiego Radia.

Boże Narodzenie w Związku Radzieckim. Posłuchaj wspomnień łagierników i zesłańców

- Mama zaczęła "Lulajże, Jezuniu" i tak wszyscy śpiewaliśmy, a tata ciągle wychodził. Ja, mając te 12 lat, myślałam, że może po prezent jakiś dla nas, ale on chyba płakał. Mama też płakała, a ja zastanawiałam się "dlaczego?", przecież była cała miska kartofli - tak Wigilię Bożego Narodzenia na zesłaniu wspominała w audycji Polskiego Radia Sybiraczka, która jako dziecko spędziła pięć lat w głębi Rosji. Zobacz więcej na temat: HISTORIA historia Polski Syberia ZSRR Związek Radziecki sowieckie obozy pracy

Rozejm bożonarodzeniowy. Święta silniejsze od wojny

W Boże Narodzenie roku 1914, w samym środku piekła, zdarzył się cud. - W przeciwniku dostrzeżono raz w ciągu całej wojny drugiego człowieka, bliźniego, dostrzegło się kogoś, kto jest w takiej samej sytuacji, jak ja – mówił historyk prof. Tomasz Szram. Niestety, takie pojednanie zdarzyło się tylko raz.

Wigilia w Legionach. Jak wyglądała pasterka żołnierzy Piłsudskiego? Posłuchaj unikatowego nagrania

W zatłoczonej cerkiewce, na mroźnym Wołyniu, zmęczeni trudem drugiego roku Wielkiej Wojny legioniści odnaleźli czas na chwilę uspokojenia i zadumy - tak gen. Tadeusz Alf-Tarczyński, wówczas oficer V batalionu I Brygady Legionów, wspominał Boże Narodzenie w 1915 roku.

Rzymianie, zakonnicy i komitet centralny. Dzieje wigilijnego karpia

Większość Polaków nie wyobraża sobie Wigilii i świąt Bożego Narodzenia bez potraw z tej ryby. Poza tym okresem w naszym kraju prawie się jej nie jada. Wielu uważa, że to typowo polska tradycja, jednak droga karpia na nasze stoły wigilijne była długa i skomplikowana.

"Imię jego czterdzieści i cztery", czyli tajemnicze proroctwo Mickiewicza

Kto krył się za zagadkową wizją "męża opatrznościowego", którą Adam Mickiewicz zamieścił w III części "Dziadów"? Trudno się dziwić, że na to pytanie próbuje się odpowiedzieć niemalże już od dwóch wieków – wszak ta poetycka przepowiednia o zbawcy narodu znalazła się w polskim arcydramacie napisanym przez pierwszego z wieszczów.

Warszawiacy przed wojną wiedzieli: po choinki przed Pałac Saski

W dwudziestoleciu międzywojennym świąteczne drzewko już na dobre zagościło w polskich domach. Tuż przed Bożym Narodzeniem popyt na nie był bardzo duży. Nic dziwnego, że najważniejszy plac stolicy na kilka tygodni przed świętami zamieniał się w istny las choinek.

WYWIAD Dania wigilijne w dawnej Polsce. Karp, barszcz i... ślimaki

Dawniej o wigilijnej wieczerzy myślano już jesienią, na wsiach przygotowywano przetwory, a na potrzeby królewskiego dworu odbywały się prawdziwe rybne żniwa. Choć zatraciliśmy wiele z różnorodności potraw dawnej Wigilii, to nadal pozostaje ona żywym świadectwem polskiej historii kulinarnej. Przekonuje o tym badacz i popularyzator dziejów kuchni polskiej, prof. Jarosław Dumanowski.

magazyn 2022/2023

Jaki będzie ten rok? Ludzie od lat zadają pytania o przyszłość

Dlaczego dzisiaj jest Nowy Rok?

Przepowiednie dla Polski. Proroctwo Eustachiusza, wizje Wernyhory, znaki na niebie

Najpiękniejszy kalendarz średniowiecza. "Godzinki księcia de Berry" jak podróż w czasie

Ostatnie Boże Narodzenie w przedwojennym Polskim Radiu

Boże Narodzenie pierwszych chrześcijan

Boże Narodzenie w Związku Radzieckim. Posłuchaj wspomnień łagierników i zesłańców

"Cicha noc" - pieśń, która spadła z nieba. Historia najpopularniejszej kolędy

Rozejm bożonarodzeniowy. Święta silniejsze od wojny

Wigilia w Legionach. Jak wyglądała pasterka żołnierzy Piłsudskiego? Posłuchaj unikatowego nagrania

Wigilie Adama Mickiewicza. Posłuchaj wspomnień córki poety

Rzymianie, zakonnicy i komitet centralny. Dzieje wigilijnego karpia

"Imię jego czterdzieści i cztery", czyli tajemnicze proroctwo Mickiewicza

Przed i po wieczerzy wigilijnej. Zapomniane zwyczaje

Warszawiacy przed wojną wiedzieli: po choinki przed Pałac Saski

Komu zawdzięczamy pierwszą szopkę bożonarodzeniową?

WYWIAD Dania wigilijne w dawnej Polsce. Karp, barszcz i... ślimaki

Podłaźniczka i inne ozdoby choinkowe. Zobacz infografikę