"Grupa konspiracyjna". Komunistyczne czystki w Wojsku Polskim Na początku lat 50. w Ludowym Wojsku Polskim komuniści przeprowadzili czystki przeciwko oficerom z przeszłością w Armii Krajowej oraz przedwojennym wojsku. Nieświadomi zagrożenia wojskowi stali się ofiarami intrygi obmyślonej w ramach partyjnych walk frakcyjnych. Zobacz więcej na temat: HISTORIA stalinizm procesy polityczne Ludowe Wojsko Polskie (LWP)
Kalina Jędrusik i Stanisław Dygat. Rodzina, skandale, miłość - Pamiętam, byłam bardzo poruszona, kiedy się dowiedziałam, że oto spotkam swojego ulubionego autora - wspominała w Polskim Radiu Kalina Jędrusik moment, w którym poznała swojego przyszłego męża Stanisława Dygata. W radiowych archiwach zachowały się również nagrania wspólnych rozmów tej słynnej, legendarnej w czasach PRL-u pary. Zobacz więcej na temat: Stanisław Dygat Kalina Jędrusik małżeństwo literatura wspomnienie HISTORIA
Apogeum terroru. 72 lata temu komuniści skazali na śmierć sześciu lotników Wojska Polskiego 7 sierpnia 1952 roku na terenie więzienia mokotowskiego w Warszawie zostało rozstrzelanych sześciu oficerów lotników, oskarżonych przez władze komunistyczne o "udział w spisku mającym na celu obalenie siłą władz państwa i szpiegostwo". Zobacz więcej na temat: HISTORIA stalinizm represje PSZ Ludowe Wojsko Polskie (LWP) procesy polityczne
Wątpliwy "czar pegeeru". Czy coś z niego pozostało, a jeśli tak, to co? "Czar pegeeru" to archiwalny reportaż Krystyny Usarek, nagrany na Dolnym Śląsku dokładnie 60 lat temu, w roku 1964. Już wtedy państwowe gospodarstwa rolne, które po II wojnie światowej zmieniły krajobraz polskiej wsi, były owiane złą sławą. Postrzegano je jako skupiska osób mało zaradnych, źle wykształconych, nastawionych na czerpanie profitów, a nie na ciężką pracę, ludzi przepijających wypłatę. Zobacz więcej na temat: Trójka PGR Małgorzata Tkacz-Janik Bartosz Panek Krystyna Usarek rolnictwo reportaż wieś
Zygmunt Mycielski. "Siedzę nad nutami, a nade mną powodzie, więzienia, kłamstwa i podłości" – Zawsze chciałem być muzykiem, nie miałem żadnych wątpliwości. I cieszę się z tego, bo to mi wypełniło życie – mówił w archiwalnym radiowym nagraniu Zygmunt Mycielski. Ten kompozytor, a także pisarz, autor cenionych dzienników, zmarł 37 lat temu w Warszawie. Zobacz więcej na temat: Zygmunt Mycielski Mieczysław Tomaszewski kompozytor muzyka klasyczna Paryż wspomnienie literatura dziennik muzyka współczesna
Sukces i klątwa. Roman Bratny w cieniu "Kolumbów" Pozostawił po sobie ponad sto książek poetyckich i prozatorskich, kilkadziesiąt scenariuszy filmowych i dramatów, ale znany jest jako autor jednego dzieła: powieści "Kolumbowie. Rocznik 20". – Jestem zdominowany przez ten jeden konkretny utwór – przyznał w Polskim Radiu w 1970 roku. Zobacz więcej na temat: Roman Bratny Andrzej Mularczyk Tadeusz Gajcy Powstanie Warszawskie PZPR historia Polski HISTORIA II wojna światowa Solidarność komunizm Armia Krajowa proza poezja literatura KSIĄŻKA książki
Siostry zakonne miały trafić do obozów pracy - taki był cel akcji "X-2" Cała akcja była ukrywana. Przygotowania do jej przeprowadzenia objęte były ścisłą tajemnicą. Nadano jej kryptonim "X-2". Zobacz więcej na temat: HISTORIA Józef Cyrankiewicz Kościół katolicki Stefan Wyszyński historia Polski
Aleksander Bardini. "Na egzaminie aktorskim miałem dwie kompromitacje" – Dziś, kiedy to wspominam, właściwie powinienem zejść do podziemi i przybrać pseudonim. I udawać, że jestem zupełnie kimś innym, niż jestem – komentował Aleksander Bardini, w latach 90. w Polskim Radiu, swoją opowieść z początków aktorskiej drogi. 30 lipca 2024 roku mija 29. rocznica śmierci tego znakomitego reżysera, człowieka teatru, aktora i pedagoga. Zobacz więcej na temat: Aleksander Bardini Lwów Łódź Warszawa TEATR wspomnienie aktor reżyser II wojna światowa
Aleksander Wat. "Byłem politykiem, kiedy trzeba było być poetą" "Byłem wszystkim tym, czym należy być, tylko nie we właściwym czasie. Byłem politykiem, kiedy trzeba było być poetą i byłem poetą, kiedy trzeba było być politykiem. Byłem komunistą, gdy porządni ludzie byli antykomunistami, zostałem antykomunistą, gdy rozsądni ludzie szli do komunizmu" - mówił o sobie Aleksander Wat, pisarz i poeta. Zobacz więcej na temat: Aleksander Wat Czesław Miłosz Dwudziestolecie międzywojenne komunizm literatura Władysław Broniewski historia Polski
Wanda Wasilewska. "Osoba wyzbyta osobistej przyzwoitości" - Nie uważałam się za emigranta, nie uważałam się za uciekiniera, ale za człowieka, który przybył do ojczyzny proletariatu - mówiła przewodnicząca Związku Patriotów Polskich, który powstał z namaszczenia samego Stalina. Zobacz więcej na temat: Józef Stalin Wanda Wasilewska Za kulisami bezpieki i partii ZSRR historia Polski II wojna światowa komunizm stalinizm
"Powrócić do tajemniczego słowa". Zbigniew Herbert i jego radiowe dramaty – Nienazywanie czegoś bezpośrednio jest wymowne i działające na wyobraźnię. A przy tym bardzo greckie. Przecież w dramacie greckim wciąż coś istnieje tylko w słowie – opowiadał Zbigniew Herbert w 1974 roku przed radiowym mikrofonem o swoim rozumieniu słuchowiska. Ten znakomity poeta i eseista był bowiem również dramaturgiem, współpracującym z Polskim Radiem i współtworzącym Teatr Wyobraźni. Zobacz więcej na temat: Zbigniew Herbert literatura Teatr Polskiego Radia poezja Sokrates filozofia
Noc w Dolinie Śmierci i praktyczne marzenia. Opowieści Zbigniewa Herberta – Gdybym był weterynarzem i leczył krowę, żeby nie kaszlała, bo są krowy, które kaszlą, sprawiłoby mi to bodajże czy nie większą satysfakcję niż napisanie wiersza – mówił Zbigniew Herbert w 1971 roku w Polskim Radiu. Liczne wywiady z poetą, które zachowały się w radiowych archiwach, składają się na jedyny w swoim rodzaju autoportret tego znakomitego twórcy. Zobacz więcej na temat: Zbigniew Herbert literatura poezja podróże wspomnienie wywiad
106 lat KUL. Katolicki Uniwersytet Lubelski solą w oku komunistów W PRL władze komunistyczne konsekwentnie dążyły do tego, by ograniczyć działalność uczelni i jej znaczenie. Polityka władz państwowych zmierzała do stopniowego ograniczania wpływu KUL-u na wychowanie i kształcenie ludzi świeckich. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Katolicki Uniwersytet Lubelski (KUL) Stefan Wyszyński
"Niczego nie udawałem, śpiewałem szczerze". Bernard Ładysz i jego radiowe wspomnienia - W śpiew włożyłem wszystkie moje doświadczenia, wszystkie moje przeżycia - podkreślał w archiwalnych nagraniach dla Polskiego Radia Bernard Ładysz. 24 lipca 2024 roku przypada sto druga rocznica urodzin tego znakomitego śpiewaka operowego, "głosu stulecia", ale i żołnierza Armii Krajowej. Zobacz więcej na temat: Bernard Ładysz Wilno wspomnienie II wojna światowa opera śpiew HISTORIA
"Staliniści? Losy dąbrowszczaków trzeba odkryć na nowo" Po 1989 roku dąbrowszczaków wpychano do szufladki z napisem "staliniści z nożem w zębach". Jednak losy polskich ochotników na wojnie domowej w Hiszpanii są dużo bardziej skomplikowane. Wymagają ponownego odkrycia - mówi Jeremi Galdamez, przedstawiciel Stowarzyszenia "Ochotnicy Wolności" i badacz historii dąbrowszczaków, w rozmowie z Wojciechem Rodakiem z PolskiegoRadia24.pl Zobacz więcej na temat: Hiszpania Francisco Franco komunizm propaganda
Katastrofa, która w PRL zdarzyć się nie mogła 22 lipca 1977 roku na stacji kolejowej w Zabrzu doszło do zderzenia pociągów. Władze nie ujawniły tego faktu przed społeczeństwem, a śledztwo nadzorowała miejscowa Służba Bezpieczeństwa. Polskie Radio dotarło do nieznanych dokumentów dotyczących tragicznych wydarzeń sprzed lat. Zobacz więcej na temat: katastrofa kolejowa służba bezpieczeństwa HISTORIA
41 lat temu zniesiono stan wojenny 22 lipca 1983 roku ogłoszono zniesienie stanu wojennego. Po niemal dwóch latach jego obowiązywania władza komunistyczna postanowiła formalnie znieść stan wojenny w Polsce, zachowując jednak część represyjnego ustawodawstwa. Zobacz więcej na temat: stan wojenny 1983 Wojciech Jaruzelski Henryk Jabłoński HISTORIA
Pałac Kultury i Nauki - kosztowny dar Stalina "Dar narodu radzieckiego dla narodu polskiego" kosztował Warszawę 170 przedwojennych kamienic i całkowitą zmianę układu urbanistycznego. Symbol braterstwa był w rzeczywistości symbolem podległości Józefowi Stalinowi. 69 lat temu oddano do użytku PKiN. Zobacz więcej na temat: historia Polski HISTORIA Pałac Kultury i Nauki ZSRR Józef Stalin Józef Cyrankiewicz