Polskie Radio
Section05

I wojna światowa

"Bijcie się twardo, ale po rycersku". Gen. Stanisław Maczek był legendą za życia

11 grudnia 1994 roku zmarł gen. Stanisław Maczek, bohater II wojny światowej, utalentowany dowódca 1. Polskiej Dywizji Pancernej, wsławionej walkami pod Falaise podczas inwazji sił alianckich w Normandii w 1944 roku i wyzwoleniem holenderskiej Bredy. "Bijcie się twardo, ale po rycersku" - apelował do swoich żołnierzy. 
Zobacz więcej na temat:  Francja II Rzeczpospolita II wojna światowa Niemcy Stanisław Maczek Wielka Brytania

Defilada Legionów w Warszawie w 1916 roku. Polskie mundury pojawiły się tu pierwszy raz od powstania listopadowego

108 lat temu żołnierzy z orzełkami na czapkach witano na ulicach stolicy z mieszanymi uczuciami. Była radość i ekscytacja, ale też i głosy wyrażające nieufność, a nawet krytykę. W tle tego podniosłego wydarzenia bowiem coraz mocniej uwidaczniał się konflikt między Józefem Piłsudskim i rządami państw centralnych.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Legiony Legiony Polskie Warszawa Józef Piłsudski

Niemcy na wschodzie. Mniej znany aspekt odzyskiwania przez Polskę niepodległości

Gdy 11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość, na froncie wschodnim wciąż znajdowały się tysiące niemieckich żołnierzy. Ich obecność niosła ze sobą zagrożenie dla młodego państwa polskiego, a na terenach, które okupowali, dochodziło do krwawych walk z polskimi patriotami. Jednocześnie niespiesznie ewakuowane oddziały niemieckie tworzyły strefę buforową, która przez kilka miesięcy oddzielała Polskę od bolszewickiej Rosji. Tak czy inaczej niektóre polskie miasta musiały czekać na niepodległość nawet pół roku dłużej.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski II Rzeczpospolita 11 listopada odzyskanie niepodległości Józef Piłsudski wojna polsko-bolszewicka

Walka, miłość i poświęcenie. Przedwojenne kino patriotyczne

- Filmy patriotyczne zaczęto produkować już od 1919 roku. Szczególnie popularny był wówczas temat I wojny światowej - mówił krytyk filmowy Michał Pieńkowski w Polskim Radiu. - Zawsze na pierwszym planie był wątek romansowy, bo wiadomo, że bez wątków miłosnych to filmów w ogóle wtedy nie mogło być - dodał.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski wojna polsko-bolszewicka wojna 1920 kino FILM niepodległość 11 listopada Józef Piłsudski HISTORIA

Wilhelm II na wygnaniu w Holandii. Były cesarz Niemiec unikał porwań, rąbał drzewa i czekał na łaskę Hitlera

106 lat temu, 10 listopada 1918 roku, obalony kajzer Wilhelm II przekroczył granicę holenderską. Już nigdy nie wrócił z wygnania, choć żywił nadzieję, że jego ród zostanie przywrócony na tron w III Rzeszy. Führer wolał otoczyć byłego monarchę kordonem sanitarnym. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Dwudziestolecie międzywojenne II wojna światowa Niemcy Holandia III Rzesza Adolf Hitler

Ignacy Jan Paderewski. "Polska, i temu jednemu służyć będę do śmierci"

"Nie przyszedłem po dostojeństwa, sławę, zaszczyty, lecz aby służyć, ale nie jakiemuś stronnictwu. Szanuję wszystkie stronnictwa, lecz nie będę należał do żadnego. Stronnictwo powinno być jedno: Polska, i temu jednemu służyć będę do śmierci" - mówił w 1919 roku w Warszawie Ignacy Jan Paderewski, wybitny pianista i polityk.
Zobacz więcej na temat:  Francja Ignacy Jan Paderewski Szwajcaria USA niepodległość II Rzeczpospolita