Polskie Radio
Section05

Dwudziestolecie międzywojenne

Lwów uhonorowany Krzyżem Virtuti Militari. "Miasto najdzielniejsze wśród dzielnych"

- Tych kilkadziesiąt dni walki uczyniło ze Lwowa dzielnego żołnierza. Dlatego ja, jako Naczelny Wódz, który ma za zadanie odznaczać najdzielniejszych wśród dzielnych, najwaleczniejszych wśród walecznych, rozstrzygnąłem, że mogę dać miastu waszemu najwyższą odznakę wojskową - mówił Józef Piłsudski w 1920 roku.
Zobacz więcej na temat:  11 listopada Adam Mickiewicz Józef Piłsudski Lwów Warszawa II RP

Bruno Schulz we wspomnieniach. "Był człowiekiem, którego się nie widzi"

– Był cichy, przesadnie skromny. Kiedy szedł korytarzem, to gdzieś pod ścianami. I skarżył się na pracę w szkole – opowiadał Alfred Schreyer o swoim nauczycielu Brunonie Schulzu. W radiowych archiwach zachowały się cztery opowieści tych, którzy zetknęli się z autorem "Sklepów cynamonowych", nieśmiałym mistrzem literackiego słowa.
Zobacz więcej na temat:  Bruno Schulz Drohobycz wspomnienie II wojna światowa fotografia literatura

"Nuż w bżuhu". Wielki skandal kulturalny, polityczny i ortograficzny

103 lata temu po tej publikacji prasa okrzyknęła futurystów "fanatykami ludożerstwa i apostołami zboczeń", niszczącymi polszczyznę i wprowadzającymi bolszewizm. Pod naciskiem opinii publicznej cenzura zatrzymała cały nakład jednodniówki "Nuż w bżuhu", choć zaledwie miesiąc wcześniej wydała pozwolenie na jej druk.
Zobacz więcej na temat:  futuryzm literatura książki poezja wiersze Anatol Stern proza Bruno Jasieński Aleksander Wat Tytus Czyżewski Stanisław Młodożeniec KULTURA historia Polski cenzura Ministerstwo Spraw Wewnętrznych

Wilhelm II na wygnaniu w Holandii. Były cesarz Niemiec unikał porwań, rąbał drzewa i czekał na łaskę Hitlera

106 lat temu, 10 listopada 1918 roku, obalony kajzer Wilhelm II przekroczył granicę holenderską. Już nigdy nie wrócił z wygnania, choć żywił nadzieję, że jego ród zostanie przywrócony na tron w III Rzeszy. Führer wolał otoczyć byłego monarchę kordonem sanitarnym. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA I wojna światowa II wojna światowa Niemcy Holandia III Rzesza Adolf Hitler

96 lat temu plac Saski w Warszawie przemianowano na plac Marszałka Józefa Piłsudskiego. W tle rozegrał się dramat rozłamu w PPS

Wniosek o zmianę nazwy głównego placu stolicy, który od trzech lat - w związku z utworzeniem Grobu Nieznanego Żołnierza - był miejscem celebrowania świąt narodowych, doprowadził do ostatecznego rozłamu w klubie radnych Polskiej Partii Socjalistycznej. Wydarzenia z 8 listopada 1928 roku stanowią też kamień milowy w krzepnięciu władzy sanacyjnej i kształtowaniu się kultu Marszałka. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Pałac Saski Józef Piłsudski II RP II Rzeczpospolita Tomasz Arciszewski

Radykalny tekst w tonie manifestu. "Bulion z gwoździ" Czesława Miłosza

Czesław Miłosz – poeta, pisarz, eseista. Jeden z najwybitniejszych, a zarazem wzbudzających do dziś największe kontrowersje polskich twórców. Po raz pierwszy wzbudził głośne dyskusje w 1931 roku, publikując w piątym numerze wileńskich "Żagarów" manifest "Bulion z gwoździ". Co postulował w nim poeta?
Zobacz więcej na temat:  Jan Kanty Zienko Czesław Miłosz Dwójka literatura literatura polska KULTURA pisarz

Bolesław Leśmian. "Stworzył język, którym można mówić o śmierci"

W twórczości tego poety - uznawanego za najbardziej oryginalną indywidualność artystyczną polskiej literatury XX wieku - tematyka nieistnienia należała do kwestii podstawowych i zarazem najtrudniejszych. - U niego wszystko jest bytem ku śmierci - mówił w archiwalnej audycji o Bolesławie Leśmianie prof. Michał Głowiński.
Zobacz więcej na temat:  Bolesław Leśmian filozofia literatura poezja śmierć HISTORIA historia Polski