Polskie Radio
Section05
język ojczysty

Diabeł

Chyba nie ma straszniejszej niż on postaci... Z jednej strony rogi, kopyta, widły i smoła, z drugiej czarny kapelusz i wąsik - oto jego atrybuty. Ma podjudzać człowieka do najgorszych czynów i mieć szczególny wpływ na kobiety. O tym, że nie taki diabeł straszny, jak go malują, opowie nam w "Źródłosłowie" językoznawca, antropolog i etnolog prof. Jan Adamowski.
Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Diabeł

Chyba nie ma straszniejszej niż on postaci... Z jednej strony rogi, kopyta, widły i smoła, z drugiej czarny kapelusz i wąsik - oto jego atrybuty. Ma podjudzać człowieka do najgorszych czynów i mieć szczególny wpływ na kobiety. O tym, że nie taki diabeł straszny, jak go malują, opowie nam w "Źródłosłowie" językoznawca, antropolog i etnolog prof. Jan Adamowski.
Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Droga

Droga - niewiele jest pojęć, z którymi wiąże się tyle powiedzeń i przysłów co z tym. Może być prosta, kręta, może być nie do przejścia albo do raju. Może łączyć, pozwalać odkrywać świat, ale i uciec. W kolejnym odcinku „Źródłosłowu” elementy symboliki drogi objaśni nam  językoznawstwa; kulturoznawca i folklorysta prof. Jan Adamowski.
Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Droga

Droga - niewiele jest pojęć, z którymi wiąże się tyle powiedzeń i przysłów co z tym. Może być prosta, kręta, może być nie do przejścia albo do raju. Może łączyć, pozwalać odkrywać świat, ale i uciec. W kolejnym odcinku „Źródłosłowu” elementy symboliki drogi objaśni nam  językoznawstwa; kulturoznawca i folklorysta prof. Jan Adamowski.
Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Miedza

Czas na kolejny odcinek naszego cyklu "Źródłosłów" i kolejne znane, ale nieoczywiste pojęcie. Przy poszukiwaniu źródeł tego dzisiejszego musimy cofnąć się do łacińskiej mediany. Słowo to oznacza środek, coś pomiędzy, między. Chodzi oczywiście o MIEDZĘ. To coś co w świetle ostatnich wydarzeń na Ukrainie nabiera szczególnego znaczenia. Jakiego? To mówi nam antropolog, folklorysta i językoznawca prof. Jan Adamowski.
Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Na miedzy

Czas na kolejny odcinek naszego cyklu "Źródłosłów" i kolejne znane, ale nieoczywiste pojęcie. Przy poszukiwaniu źródeł tego dzisiejszego musimy cofnąć się do łacińskiej mediany. Słowo to oznacza środek, coś pomiędzy, między. Chodzi oczywiście o MIEDZĘ. To coś co w świetle ostatnich wydarzeń na Ukrainie nabiera szczególnego znaczenia. Jakiego? To mówi nam antropolog, folklorysta i językoznawca prof. Jan Adamowski.
Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

21 lutego obchodzimy Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego został ustanowiony w 1999 roku przez UNESCO dla upamiętnienia wydarzeń w miejscowości Dhaka, obecnej stolicy Bangladeszu, w 1952 roku. Zginęło wówczas 5 studentów, którzy domagali się nadania językowi bengalskiemu statusu urzędowego. Pierwsze obchody na świecie odbyły się w 2000 roku, w Polsce po raz pierwszy świętowano Dzień Języka Ojczystego w 2005 roku.
Zobacz więcej na temat:  język polski język ojczysty Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego Polonia Polacy za granicą

Pracowity jak wół

Robimy teraz kolejny krok w naszej podróży po hasłach, pospolitych wyrazach, które przewijają się w naszym codziennym życiu, ale których pełne znaczenie czasem nam umyka. W „Źródłosłowie” przyjrzymy się bliżej zwierzęciu, symbolizującym poświęcenie i ofiarę, które ze względu na swoje cechy było jednym z najważniejszych w gospodarstwie na dawnej wsi. Wół – o nim opowie nam teraz językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​.
Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Słownik stereotypów i symboli ludowych prof. Jerzego Bartmińskigo

7 lutego 2022 roku pożegnaliśmy w Lublinie prof. Jerzego Bartmińskiego, językoznawcę, etnolingwistę, slawistę, profesora UMCS i Instytutu Slawistyki PAN, twórcę Lubelskiej Szkoły Etnolingwistycznej. Spośród wielu jego dokonań skupimy się teraz na tym, które dało początek naszemu cyklowi „Źródłosłów”. 
Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Sztuka łącząca dwie ojczyzny. Wystawa "Baćkauszczyna/Ojcowizna" Małgorzaty Dmitruk czynna w Sejnach

Prof. Małgorzata Dmitruk prowadzi na warszawskim ASP Pracownię Graficznych Form Przestrzennych, zajmuje się grafiką, malarstwem, rysunkiem, tkaniną, ilustracją, obiektem, instalacją. Urodziła się w 1974 roku w Bielsku Podlaskim na Białostocczyźnie. W swoich pracach bardzo często odnosi się do swojej podwójnej tożsamości: polskiej i białoruskiej, a jednym z najważniejszych dla niej wątków jest wielokulturowość, szczególnie w kontekście jej zanikania i niszczenia.
Zobacz więcej na temat:  Kresy folklor world music Aleksandra Tykarska folk język ojczysty Białoruś grafika

Świętujemy Dzień Języka Ojczystego

21 lutego przypada Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego, został ustanowiony w 1999 roku przez UNESCO jako upamiętnienie tragicznego wydarzenia, do którego doszło w 1952 r. w Dhace, która została później stolicą niepodległego Bangladeszu. Tego dnia zginęło pięciu studentów, domagających się nadania językowi bengalskiemu statusu języka urzędowego. Jak do tego doszło?
Zobacz więcej na temat:  folk folklor Piotr Kędziorek muzyka ludowa kultura ludowa język polski język ojczysty world music antropologia

Wół

Robimy kolejny krok w naszej podróży po hasłach, pospolitych wyrazach, które przewijają się w naszym codziennym życiu, ale których pełne znaczenie czasem nam umyka. Dziś w „Źródłosłowie” przyjrzymy się bliżej zwierzęciu, symbolizującym poświęcenie i ofiarę, które ze względu na swoje cechy było jednym z najważniejszych w gospodarstwie na dawnej wsi. Wół – o nim opowie nam teraz językoznawczyni i etnolingwistka dr Olga Kielak​.
Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia

Dwujęzyczność dzieci. Szansa i wyzwanie dla nauczycieli i rodziców

Na lekcjach angielskiego w szkole, najczęściej się nudzą. Nauczyciele skarżą się na utrudnioną komunikację z uczniem w pierwszych miesiącach nauki w Polsce. W kontaktach z rówieśnikami czasem brakuje im polskich słów. Rodziny polskich emigrantów, które wróciły do kraju wiedzą, że pojęcie dwujęzyczności będzie towarzyszyć ich dzieciom przez całe życie.
Zobacz więcej na temat:  emigracja emigracja zarobkowa dwujęzyczność dwujęzyczność dzieci dzieci dzieciństwo edukacja wychowanie język polski język ojczysty języki obce Małgorzata Frydrych

Słownik prof. Jerzego Bartmińskiego

7 lutego straciliśmy prof. Jerzego Bartmińskiego, językoznawcę, etnolingwistę, slawistę, profesora UMCS i Instytutu Slawistyki PAN, twórcę Lubelskiej Szkoły Etnolingwistycznej. Spośród wielu jego dokonań skupimy się teraz na tym, które dało początek naszemu cyklowi „Źródłosłów”. Wziął się on od wspominanego tu, monumentalnej publikacji poświęconej folklorowi, której początki sięgają 1980 roku. Profesor Bartmiński był pomysłodawcą i redaktorem, duchem tego przedsięwzięcia. „Słownik to jego opus magnum”, mówi prof. Joanna Szadura z Lublina, która opowie nam teraz o historii tej publikacji.
Zobacz więcej na temat:  Aleksandra Tykarska kultura ludowa tradycja znaczenie wyrazów język polski język ojczysty antropologia