Polskie Radio
Section05

Monika Gigier

Siuda baba, śmierguśnicy. Poniedziałek Wielkanocny na południu Polski

Te zwyczaje sięgają czasów pogańskich. Polewanie wodą na znak odrodzenia i ku płodności, odwołania do kapłanek czuwających nad ogniem w pradawnych świątyniach. W Wielkanocny Poniedziałek obrzędy przedchrześcijańskie i chrześcijańskie spotykają się, przeplatają i sprawiają wiele radości. W świątecznym wydaniu "Kiermaszu pod kogutkiem" dowiemy się, kim jest Siuda Baba i dlaczego na wilamowickim rynku co roku staje... wanna.
Zobacz więcej na temat:  kultura ludowa muzyka tradycyjna muzyka ludowa małopolskie Wieliczka zwyczaje Wielkanoc Wilamowice

Gdzie do domu jeleń wchodzi...

Wierzy się, że kolędnik to przybysz zewnątrz, obcy. Jest mediatorem między światami i może przynieść nam dobra, o jakich nawet nie śniliśmy. Wystarczy, że dobrze go ugościmy. Tak przedstawia się to w kulturze tradycyjnej, a jak wygląda kolędowanie w mieście XXI w.? Czy postacie obcych wciąż są mile widziane w naszym otoczeniu? Kim są współcześni kolędnicy?
Zobacz więcej na temat:  kultura ludowa folklor tradycja sztuka ludowa Boże Narodzenie kolędy Kraków jeleń

Pod gołym niebem: Chorzów

Nasze muzeum jest wsią w mieście. Za naszymi plecami jeżdżą tramwaje, jesteśmy w dużym skupisku ludzkim. Można podjechać na hulajnodze, tramwajem, na rowerze, samochodem, przekroczyć drewnianą bramę i znaleźć się na dawnej wsi. Wsi, którą niektórzy jeszcze pamiętają, a inni już w ogóle nie znają – mówi Paulina Cius-Górska, dyrektor chorzowskiego parku etnograficznego.
Zobacz więcej na temat:  folk folklor muzyka ludowa kultura ludowa wieś muzeum

Cerkwie i ikony Łemkowszczyzny

W tej starannie wydanej publikacji zostały zaprezentowane rzadkie, często nieznane dotąd, ikony z terenów Łemkowszczyzny, w tym XV-wieczne ikony z cerkwi w Daliowej, Tyliczu czy Florynce ze zbiorów lwowskich. Album składa się z czterech działów dotyczących kolejno: tradycji religijnej, architektury cerkiewnej, wyposażenia cerkiewnego i ikonografii.
Zobacz więcej na temat:  folk folklor Piotr Kędziorek muzyka ludowa kultura ludowa Boże Ciało Łowicz Olga Pawińska

Na piecu, pod piecem, za piecem

Miejsce z ogniem, czy to w kominku, piecu chlebowym czy w piecyku elektryczno-gazowym, wciąż zdaje się być centralnym punktem domu. Symbolem i ucieleśnieniem domowego ogniska. Obowiązuje niepisana zasada wszystkich domówek – impreza prędzej, czy później przenosi się do kuchni, bo „jeszcze dziś lud słusznie czuje, że moc domu gromadzi się w kuchni, przy ognisku, biała izba zwykle stoi pusta”, jak zauważył religioznawca Gerardus van der Leeuw.
Zobacz więcej na temat:  kultura ludowa tradycja KULTURA Dwójka etno