Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

Polska Akademia Nauk

Sensacyjne odkrycie Instytutu Sztuki PAN. Ikonostas z XVII wieku odnaleziony na strychu cerkwi

Pracownicy Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk, z zespołu Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce, odnaleźli na strychu jednej z cerkwi duże fragmenty ikonostasu z XVII wieku. To sensacyjne odkrycie, porównywane do odkrycia "Ekstazy św. Franciszka" El Greca. - Ten obiekt nie ma analogii. Następne chronologicznie fragmenty tego typu obiektów pochodzą z XVIII wieku - wyjaśniają naukowcy, który odnaleźli pozostałości dzieła. Zobacz więcej na temat:  Roman Czejarek ikony zabytki cerkiew prawosławna

Prof. Michał Głowiński - człowiek obecności, a nie wyobcowania

- Nie znałem go tak wcześnie, ale wiem z różnych opowieści, że był duszą towarzystwa. Potrafił fantastycznie się bawić, wędrować, śmiać itd. Jeśli myślę jego autobiografii, "Kręgach obcości", to chciałbym się nie zgodzić z tym tytułem, bo dla mnie Głowiński jest człowiekiem obecności, a nie wyobcowania - tak o zmarłym niedawno profesorze Michale Głowińskim mówił jego kolega po fachu, literaturoznawca prof. Jacek Leociak. Zobacz więcej na temat:  Michał Głowiński Dwójka literatura nauki humanistyczne

Józef Bliziński a hrabia Fredro. "Jeśli pisał pod jego wpływem, to na podstawie lektury"

- Koniec dramaturgii Aleksandra Fredry datuje się na 1835 rok. Stąd też powstał taki rodzaj powiedzenia, że Fredro pisał do powstania listopadowego, a Bliziński od powstania listopadowego. Oczywiście jest to pewien skrót myślowy, ponieważ Bliziński miał 3 lata, kiedy wybuchło powstanie, a dość późno zaczął pisać - mówiła w Dwójce dr hab. Jagoda Hernik-Spalińska z Instytutu Sztuki PAN. Zobacz więcej na temat:  Dwójka Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego Instytut Teatralny im. Raszewskiego Małgorzata Szymankiewicz TEATR dramat literatura Józef Bliziński Aleksander Fredro

O greckich uchodźcach w Polsce po II wojnie światowej

- W Grecji, podczas okupacji państw Osi od 1940 roku, wielu zwolenników prawicy wsparło kolaboracyjne rządy, a lewica była podziemiem antyfaszystowskim, które oczywiście sprzeciwiało się okupacji, ale walczyło także nadal ze swoimi współobywatelami - mówiła w Dwójce dr Magdalena Semczyszyn z Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, redaktor naukowy książki "PRL a wojna domowa w Grecji".  Zobacz więcej na temat:  PRL Grecja Dwójka Antoni Dudek II wojna światowa uchodźcy Macedonia Północna macedonia historia Polski

Czy rewolucję w energetyce wywoła izotop z Księżyca?

Hel-3, przez naukowców nazywany kosmicznym pierwiastkiem, może całkowicie zrewolucjonizować energetykę. Wykorzystywany jako paliwo w reakcji fuzji termojądrowej pozwoli na produkcję czystej energii – bez emisji dwutlenku węgla i radioaktywnych odpadów. Sprawność procesu wynosi aż 70 proc. Choć na Ziemi tego pierwiastka brakuje, to szacuje się, że złoża na Księżycu mogą nam wystarczyć na 250 lat. Zobacz więcej na temat:  Artur Wolski księżyc kosmos Ziemia

Roman Ingarden. Fenomenolog o niezwykle bogatym i różnorodnym dorobku

- Pierwszoplanowy myśliciel polski i w ogóle słowiański - tak mówił o Romanie Ingardenie wybitny czeski filozof - uczeń Husserla, sygnatariusz Karty 77, represjonowany przez władze komunistyczne - Jan Patočka. Dlaczego? Życie, twórczość i poglądy jednego z najwybitniejszych polskich filozofów Romana Ingardena w "Eurece" przybliżył prof. Wojciech Starzyński z Polskiej Akademii Nauk. Zobacz więcej na temat:  Roman Ingarden filozofia Jakub Domoradzki

Czy legendarny Jomsborg znajdował się na Wzgórzu Wisielców w Wolinie? Nowa hipoteza badaczy

Na podstawie dotychczasowych odkryć archeologicznych dr Wojciech Filipowiak z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk przedstawił hipotezę, według której Jomsborg - legendarna twierdza wspominana w skandynawskich sagach - mogła znajdować się na terenie Wzgórza Wisielców w Wolinie. U jej podnóża zaś leżało miasto Jom. Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski odkrycia i ciekawostki Wolin Wikingowie średniowiecze archeologia zachodniopomorskie

Hieroglify, ceramika i afrykańskie wynalazki na 26. Pikniku Naukowym

Odczytanie egipskich hieroglifów, ceramiczna rewolucja i wynalazki z państw Afryki w kontekście wielkich odkryć geograficznych - to propozycje Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN na 26. Piknik Naukowy Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik. W nawiązaniu do hasła tegorocznej odsłony - "Rewolucje naukowe" - pracownicy tej placówki przygotowali pokazy i angażujące publiczność wspólne aktywności ilustrujące ważne przełomy w archeologii. Zobacz więcej na temat:  Katarzyna Kobylecka Piknik Naukowy Piknik Naukowy 2023 archeologia

Skandaliczne słowa Engelking. Czarnek: będę rewidował decyzje finansowe dot. Instytutu Socjologii PAN

- Nie zamierzam wpływać na politykę kadrową Instytutu Socjologii PAN. Natomiast będę rewidował decyzje finansowe, bo nie będę finansował na większą skalę instytutu, który utrzymuje ludzi, którzy obrażają Polaków - zapowiedział w TVP Info szef MEiN Przemysław Czarnek, odnosząc się do słów prof. Barbary Engelking. Zobacz więcej na temat:  POLSKA Ministerstwo Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek edukacja

Puszcza Białowieska skrywa coraz mniej tajemnic przed archeologami

W przeciągu zaledwie dwudziestu lat liczba stanowisk archeologicznych w Puszczy Białowieskiej zwiększyła się z kilkudziesięciu do ponad 600. Prastary las cechuje nie tylko obfitość flory i fauny, ale także bogactwo śladów ludzkiej działalności sprzed setek i tysięcy lat. Dzięki nowoczesnej technologii badania tego dziewiczego obszaru stają się coraz łatwiejsze i efektywniejsze. Zobacz więcej na temat:  HISTORIA odkrycia i ciekawostki Puszcza Białowieska archeologia historia Polski

Prof. Daniel Gryko o życiu, pasjach i meandrach kariery naukowej

Wybitny polski uczony, członek Polskiej Akademii Nauk, dyrektor Instytutu Chemii Organicznej PAN, laureat wielu prestiżowych nagród - m.in. Polskiego Nobla - Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Gościem audycji "Po drugiej stronie lustra" był prof. Daniel Gryko, który opowiedział o swojej karierze naukowej, pasjach oraz zawodowych planach.  Zobacz więcej na temat:  Krzysztof Michalski nowotwory Fundacja na rzecz Nauki Polskiej chemia NAUKA

Zatrzymać ciepło w budynku. Fizycy PAN opracowali specjalne powłoki termoizolacyjne

Fizycy z Polskiej Akademii Nauk znaleźli sposób na to, jak zmniejszyć ucieczkę ciepła przez szyby. Przez okna może uciekać nawet 10-50 proc. energii z ogrzewania mieszkań. Z tego powodu naukowcy opracowali sposób na produkcję powłoki termoizolacyjnej do szyb, która zatrzymuje promieniowanie podczerwone. Dzięki temu można zmniejszyć straty ciepła zimą oraz utrzymać niższą temperaturę w mieszkaniu latem.  Zobacz więcej na temat:  Trójka Witold Lazar NAUKA fizyka