Jak zginął Kommodus? Na pewno nie tak, jak w filmie "Gladiator" W obrazie Ridleya Scotta rzymski cesarz ginie w Koloseum zasłużoną śmiercią z ręki gladiatora Maximusa, którego wcześniej ograbił z sukcesji cesarskiej purpury i któremu zgładził rodzinę. Maximus też umiera, bo Kommodus przed pojedynkiem rani go śmiertelnie, by zapewnić sobie zwycięstwo. Tłum wynosi ciało gladiatora, zostawiając martwego imperatora w piasku areny. Koniec jednego z najokrutniejszych rzymskich augustów w rzeczywistości nie był tak poetycki, ale równie żałosny. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Rzym Bartłomiej Makowski Andrzej Sowa
Dwuletni Jezus spotyka smoki. Apokryfy o Bożym Narodzeniu Ewangelie stosunkowo niewiele miejsca poświęcają najwcześniejszym latom życia Jezusa. Stąd już od II wieku powstawały opowieści - nieuznane przez Kościół za kanoniczne - które miały za zadanie zaspokoić ludzką potrzebę dowiedzenia się "czegoś więcej". Teksty te, w dużej mierze pełne fantazji i niesamowitości, można jednak czasami odczytać i jako ilustrację poważnych religijnych tez. Zobacz więcej na temat: Boże Narodzenie średniowiecze Biblia ewangelia literatura msn21-historia
Heinrich Schliemann. Odkrywca Troi Odkrywca Troi opierał się w poszukiwaniach na dziele Homera, sam jednak, często z literacką fantazją, koloryzował swoje odkrycia. I bez tego jednak jego życie i dorobek są dowodem na to, że nie należy rezygnować z młodzieńczych marzeń. Zobacz więcej na temat: archeologia Hanna Maria Giza HISTORIA starożytna Grecja
Tajemnice nieodczytanych pism. "Struktury z filmów o UFO", "modły starożytnych" Dzięki odkryciom uczonych jesteśmy dziś w stanie zrozumieć, co pisano przed tysiącleciami w Mezopotamii czy Egipcie. Ale mimo wysiłku badaczy istnieją wciąż dawne zapisy, które milczą, nie zdradzają swoich sekretów i nikt nie wie, co tak naprawdę skrywają. Zobacz więcej na temat: pismo alfabet zagadka szyfr tajemnica literatura
Muzeum – jedna z najstarszych idei w naszej kulturze - Gdzieś około XVIII w. p.n.e. pojawia się nazwa musejon, która ma co najmniej trzy znaczenia. Z jednej strony jest to wzgórze, z którego daleko widać. A skoro mamy dobry punkt widokowy, to spotykają się tam ludzie. Co oznacza różne konflikty, które wymagają mediacji. Jednocześnie jest to miejsce, gdzie ściągają artyści, gdyż można dojrzeć tam rzeczy pod innym kątem - mówiła w Dwójce prof. Dorota Folga-Januszewska z Muzeum w Wilanowie. Zobacz więcej na temat: muzeum Aldona Łaniewska-Wołłk Marcin Pesta Wilanów Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie architektura Dwójka Zobacz także KULTURA SZTUKA
Beczki pełne druków i najstarsze księgarnie świata Dzieje sprzedawania książek należą nie tylko do historii handlu, lecz także i kultury. Księgarnie od zawsze były bowiem przestrzeniami szczególnymi: jako miejsce wymiany wiedzy i spotkań książkowych poszukiwaczy, jako skarbnice klasyki i dostarczyciele nowych idei. Zobacz więcej na temat: książki średniowiecze handel HISTORIA Kraków Lizbona
Starożytni Germanie walczyli "na dopingu"? Nowe ustalenia polskich badaczy Barbarzyńscy wojownicy przed walką mogli zażywać środki pobudzające za pomocą przytwierdzonej do pasa łyżeczki - wykazały badania naukowców z UMCS w Lublinie. Dowodzą oni, że w starożytnej Europie istniała prężna gałąź gospodarki odpowiedzialna za produkcję i dostarczanie takich specyfików. Zobacz więcej na temat: odkrycia i ciekawostki odkrycia archeologiczne UMCS archeologia narkotyki
Cesarz Makrynus. Jakie błędy popełnił podczas swoich rządów? Cesarz Makrynus. Do czasu premiery filmu "Gladiator II" imię tego władcy znane było zapewne tylko historykom i tym, którzy interesują się dziejami Cesarstwa Rzymskiego. To postać tyleż interesująca co tragiczna. Rządził zaledwie czternaście miesięcy. - Został zaszlachtowany, a jego ciało przez kilka dni najwyraźniej leżało przy głównej drodze. Niestety nie docenił siły wojska - wskazuje prof. Piotr Dyczek. Zobacz więcej na temat: Katarzyna Kobylecka Rzym Zobacz także
Mezopotamski Noe, czyli przełomowy fragment "Eposu o Gilgameszu" Dokładnie 152 lata temu, 3 grudnia 1872 roku, asyrolog-amator George Smith na spotkaniu londyńskiego Towarzystwa Biblijnej Archeologii ogłosił odkrycie, które okazało się rewolucją w postrzeganiu dziejów Biblii. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Bliski Wschód Biblia literatura Bartłomiej Makowski
Skąd się wzięły podobieństwa między literaturą grecką i biblijną? Zadziwiające podobieństwa i zbieżności pewnych wątków narracyjnych w Biblii Hebrajskiej i motywów literatury greckiej są przedmiotem analiz już od kilku dekad. Naukowcy zastanawiają się, w jakim kierunku odbywał się ten kulturowy transfer - czy to Żydzi czerpali od Greków, czy było odwrotnie. Zobacz więcej na temat: Katarzyna Kobylecka starożytna Grecja Biblia
Ateny - ogromne miasto, ale idealne na city break! W XX wieku Ateny mocno się rozwinęły, rozbudowały. Dziś są miastem ogromnym, ale odkrywając jego najważniejsze atrakcje z powodzeniem możemy przemieszczać się na piechotę. Obok zwiedzania Akropolu koniecznie trzeba poznać kulturalne życie stolicy Grecji. Zobacz więcej na temat: Czwórka Jędrzej Rosiewicz KULTURA Ateny Grecja Zobacz także turystyka podróże Podróże z Czwórką podróże zagraniczne
"Gladiator II". Prawda i fikcja w filmie. "Z historią ma wspólnego tyle, co nic" Po blisko 25 latach wracamy do starożytnego Rzymu, ale takiego, jakim go widzi Ridley Scott. "Gladiator II" właśnie zawitał na ekranach kin. Film opowiada historię Lucjusza (Paul Mascal), znanego z pierwszej części syna Lucylli (Connie Nielsen). Mężczyzna staje się gladiatorem należącym do przebiegłego Makrynusa (Denzel Washington). Obraz jest wierny złotej zasadzie Hollywood, że druga część musi być zawsze większa i bardziej widowiskowa. Ale czy lepsza, również po względem zgodności z historią? O tym mówi dr Michał Jacek Baranowski, historyk starożytności, w podcaście "Prawda czasu i prawda ekranu". Zobacz więcej na temat: HISTORIA Rzym starożytny Rzym Gladiator 2
Dlaczego Owidiusz został skazany na banicję? Owidiusz to jeden z najwybitniejszych rzymskich poetów, autor słynnych "Metamorfoz". Przez lata należał do ulubieńców dworu Augusta. Ale ta idylla nagle się skończyła. W 8 roku n.e. cesarz skazał 51-letniego wówczas Owidiusza na bezterminowe zesłanie do Tomi, dzisiejszej Konstancy na terenie Rumunii. Zobacz więcej na temat: Katarzyna Kobylecka starożytny Rzym Owidiusz Adam Łukaszewicz Szymon Gruda
"Kiedy runie Koloseum, runie Rzym. Potem runie świat". Imperium rzymskie i zagadka wieczności "Gladiator 2", najnowszy film Ridleya Scotta, po raz kolejny sprawia, że masową wyobraźnią zawładnął świat starożytnego Rzymu. Ale – jak mówił w archiwalnej audycji Polskiego Radia Aleksander Krawczuk, znakomity historyk – "właściwie Rzym nigdy nie upadł". A tezę tę potwierdza znacznie więcej niż tylko ta następna kinowa superprodukcja z Koloseum w tle. Zobacz więcej na temat: starożytny Rzym mitologia Włochy literatura Gladiator 2 FILM religia
"Gladiator". Czy Maximus był postacią historyczną? Co jest prawdą, a co fikcją w filmie Ridleya Scotta? Superprodukcja Ridleya Scotta z 2000 roku "Gladiator" doprowadziła do renesansu kina spod znaku miecza i sandałów. Mimo upływu niemal ćwierćwiecza od premiery nadal cieszy się niesłabnącą popularnością, czego dowodem jest to, że 15 listopada na ekranach kin zagościł film "Gladiator II". O tym, na ile pierwszy film wierny jest wydarzeniom historycznym, mówi dr Michał Jacek Baranowski, historyk starożytności. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Rzym FILM Marek Aureliusz Ridley Scott
Gladiator. Sława i hańba, krew i pieniądze, dziewczęta i kciuki Byli uwielbiani i pogardzani. Kochały ich kobiety, zarabiali krocie, ale nie mieli większości praw obywatelskich. Ich życie zależało tyleż od sprawności w walce, co od kaprysu tłumu. W związku z premierą filmu "Gladiator II" sprawdzamy, kim byli wojownicy umierający ku uciesze rzymskiego ludu. Zobacz więcej na temat: starożytny Rzym Republika HISTORIA Rzym archeologia historia Europy Morze Śródziemne Grecja śmierć Gladiator 2
Odkryć tajemnice Sakkary. Zajmą się tym polscy archeolodzy W styczniu 2025 roku polscy archeolodzy z Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk (IKŚiO PAN) zbadają grób faraona Szepseskafa, znajdujący się na terenie starożytnej nekropolii Sakkara w pobliżu Kairu. Eksploracja ta jest częścią misji "Mastaba Faraona" we współpracy z Fundacją Umbra Orientis. Zobacz więcej na temat: NAUKA edukacja Monika Suszek Trójka archeologia starożytny Egipt
Św. Augustyn z Hippony. Filozof Kościoła Na chrześcijaństwo przeszedł w dorosłym życiu. Jako w pełni dojrzały człowiek połączył wykształcenie obywatela Rzymu z żarliwością neofity. Z tej mieszanki powstał jeden z najważniejszych umysłów młodego Kościoła. Zobacz więcej na temat: Afryka chrześcijaństwo HISTORIA Rzym