Historia

Politechnika Lwowska, jedna z najstarszych polskich wyższych szkół technicznych

Ostatnia aktualizacja: 24.01.2023 05:30
180 lat temu, 24 stycznia 1843 roku, cesarz Austrii Ferdynand I wydał dekret, na mocy którego powołano we Lwowie Akademię Techniczną, a jej otwarcie określono na dzień 4 listopada 1844 roku.
Politechnika Lwowska, 1939
Politechnika Lwowska, 1939Foto: Wikipedia/domena publiczna

Przez 9 miesięcy tworzono zaplecze i struktury nowej szkoły technicznej, gromadzono kadry profesorskie, pisano programy nauczania i organizowano siedzibę wraz z salami wykładowymi. Jak się okazuje była to druga najstarsza polska uczelnia techniczna po założonej z inicjatywy Stanisława Staszica w 1816 roku Szkole Akademiczno - Górniczej w Kielcach. Uczelnię lwowską przekształcono w Politechnikę dopiero pod rządami dyrektora Aleksandra Reisingra, w latach 1849-1871. Zarządzana była przez Kolegium Profesorów, wśród których jednego minister oświaty mianował dyrektorem i pierwszym z nich został galicyjski Austriak Florian Schindler.


Posłuchaj
04:52 Politechnika Lwowska.mp3 Politechnika Lwowska - gawęda Witolda Szolgini z cyklu "Lwów. Krajobrazy serdeczne". (PR, 1994)

 

Nieco wcześniej, z dwu szkół i Uniwersytetu Lwowskiego powołano do życia w 1835 roku Akademię Realno - Handlową. Tam jednak przedmioty techniczne nie były zbyt dobrze reprezentowane i poziom nauczania pozostawiał wiele do życzenia. Złośliwi twierdzili nawet, że był on niższy niż poziom dobrej szkoły średniej. Strony opisujące historię Politechniki Lwowskiej (choć najpierw była to Akademia Techniczna) plasują wydarzenia 1843 roku w chronologicznym porządku i czytamy tam:

"Galicja bardziej potrzebowała szkolnictwa technicznego, więc w Galicji nikt nie dał się zwieść pozorom. Sejm Stanowy coraz energiczniej domagał się zmian, a gdy atmosfera spiskowa ogarnęła cały kraj, wówczas 24 stycznia 1843 r. Ferdynand I zgodził się wzmocnić Akademię o równorzędne trzyletnie oddziały - techniczny oraz gospodarstwa wiejskiego pod nową nazwą Akademii Technicznej. Zaraz Sejm Stanowy wystąpił o powołanie na jej dyrektora Jakuba Reutera, chemika, profesora mineralogii i towaroznawstwa na politechnice wiedeńskiej, pochodzącego z Galicji Austriaka, znającego język polski. W przeciągu roku sprawy uruchomienia uczelni uległy jednak dalszym zmianom: we wrześniu 1844 r. otwarto Akademię Techniczną (dalej AT) w tzw. Domu Darowskiego przy ul. Ormiańskiej 2: naprzeciwko mieścił się uniwersytet Józefiński z biblioteką w byłym kościele Trynitarzy, niedaleko mieściła się powiązana z AT szkoła realna. Na czele uczelni stanął inny Austriak, pochodzący z Galicji FLORIAN SCHINDLER (Reuter mianowany został tymczasem dyrektorem cesarskiego muzeum techniki),absolwent politechniki wiedeńskiej i doktor filozofii uniwersytetu wiedeńskiego. Uroczyste otwarcie odbyło się 4 listopada 1844 r- Uczelnia stała się dwuoddziałową o trzyletnich wydziałach - technicznym i handlowym, z powiązaną z nią szkołą realną lub dla innych kandydatów, z ukończonym już wtedy sześcioletnim gimnazjum".

W tym pierwszym okresie działania, do Wiosny Ludów, uruchomiono sześć katedr i były to katedra matematyki, katedra fizyki, katedra mechaniki z geometrią wykreślną oraz rysunkiem technicznym, katedra chemii, katedra budownictwa i katedra geometrii praktycznej, czyli po prostu geodezji. Niektórzy kandydaci na studentów nie mogli poszczycić się wymaganą wiedzą, stąd uczenia zapewniła także wykłady uzupełniające z arytmetyki i matematyki elementarnej. Po Wiośnie Ludów nastąpił okres przejściowy i dopiero po 1860 roku prowadzono stopniową polonizację uczelni i realnie przekształcono ją w samodzielną Politechnikę... wcześnie wskazane było "douczenie się" na Politechnice Wiedeńskiej po odbyciu kursów w Akademii Technicznej we Lwowie.

Wspomnijmy zatem ten jeden z najstarszych przybytków wiedzy technicznej w ówczesnej Polsce. Trzeba przyznać, że uczelnia ta działała nieprzerwanie od chwili powstania aż do odzyskania niepodległości w 1918 roku.

PP

Zobacz więcej na temat: Lwów szkolnictwo wyższe
Czytaj także

Radio Lwów: stukano w ściankę i spiker zaczynał

Ostatnia aktualizacja: 15.01.2024 05:55
- Warszawa wreszcie zrozumiała, że lwowianie umieli odkryć duszę mikrofonu, tzn. zrozumieli co to naprawdę jest radio - wspominał dr Czesław Halski, pracownik lwowskiej rozgłośni. 15 stycznia 1930 roku nadawanie rozpoczęło Polskie Radio Lwów. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wesoła Lwowska Fala, czyli "opętani mikrofonem"

Ostatnia aktualizacja: 16.07.2022 05:48
- Dużo pogody ducha i beztroski, nieco sentymentu, trochę naiwności i prostoduszności, szczypta komizmu, ani odrobiny złośliwości, czy sarkazmu - taką receptę na lwowski humor przedstawiał w jednej ze swoich gawęd lwowianin Witold Szolginia.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Stanisław Mazur - matematyk i polityk

Ostatnia aktualizacja: 05.11.2023 05:40
42 lata temu, 5 listopada 1981 roku, zmarł w Warszawie wybitny matematyk, Stanisław Mazur. Ten przedstawiciel legendarnej lwowskiej szkoły matematycznej swoją karierę naukową rozpoczynał w kawiarniach w przedwojennym Lwowie.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Powojenne losy "Panoramy Racławickiej" i innych polskich zbiorów ze Lwowa

Ostatnia aktualizacja: 18.07.2023 05:55
Po II wojnie światowej podjęto trud odzyskania pozostałych we Lwowie zabytków polskiej kultury, w tym "Bitwy pod Racławicami". Starania zakończyły się sukcesem i 18 lipca 1946 roku słynny obraz Wojciecha Kossaka i Jana Styki wraz z częścią zbiorów lwowskiego Ossolineum został przekazany polskiej stronie. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Cmentarz Orląt Lwowskich. Symbol walki o niepodległość

Ostatnia aktualizacja: 25.08.2023 05:40
25 sierpnia 1971 roku władze radzieckie podjęły decyzję o likwidacji Cmentarza Orląt Lwowskich. Ta jedna z najważniejszych polskich nekropolii wojennych czekała na odbudowę przeszło trzydzieści lat. W tym czasie na jej terenie znajdował się zakład kamieniarski, garaże i wysypisko śmieci. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Pomnik Adama Mickiewicza we Lwowie. Pamiątka setnej rocznicy urodzin poety

Ostatnia aktualizacja: 30.10.2023 05:40
30 października 1904 roku we Lwowie odsłonięto kolumnę Adama Mickiewicza. Do dziś i należy do najstarszych i najpiękniejszych monumentów upamiętniających wieszcza. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Lwów uhonorowany Krzyżem Virtuti Militari. "Miasto najdzielniejsze wśród dzielnych"

Ostatnia aktualizacja: 22.11.2023 05:55
- Tych kilkadziesiąt dni walki uczyniło ze Lwowa dzielnego żołnierza. Dlatego ja, jako Naczelny Wódz, który ma za zadanie odznaczać najdzielniejszych wśród dzielnych, najwaleczniejszych wśród walecznych, rozstrzygnąłem, że mogę dać miastu waszemu najwyższą odznakę wojskową - mówił Józef Piłsudski w 1920 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Lwów. Miasto ograbione przez Sowietów i Niemców

Ostatnia aktualizacja: 25.10.2022 05:50
24 października br. prezydent Francji Emmanuel Macron w czasie spotkania w Watykanie wręczył prezent papieżowi Fraciszkowi. Było to pierwsze francuskie wydanie rozprawy filozoficznej Immanuela Kanta "Projekt wiecznego pokoju" z 1796 roku. Na pierwszej stronie książki widnieje pieczątka "Czytelnia Akademicka we Lwowie".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Uniwersytet Jana Kazimierza - jeden z najważniejszych ośrodków naukowych w II Rzeczpospolitej

Ostatnia aktualizacja: 22.11.2023 05:35
104 lata temu uniwersytet we Lwowie otrzymał imię Jana Kazimierza. - To była bardzo nowoczesna uczelnia, czego przykładem jest rozwój wielu dyscyplin naukowych. W taki sposób jak tam, nie rozwijały się one na innych uniwersytetach w Polsce ani w Europie - mówił historyk i prawnik prof. Adam Redzik w Polskim Radiu.
rozwiń zwiń