Stany Zjednoczone Polski? Zaskakujący pomysł słynnego polityka 11 stycznia 1917 roku Ignacy Jan Paderewski – za pośrednictwem płk. Edwarda M. House’a – przekazał prezydentowi USA Thomasowi Woodrowowi Wilsonowi dokument, w którym uzasadniał konieczności odbudowy niepodległego państwa polskiego. Państwo to miałoby przybrać formę Stanów Zjednoczonych Polski, składać się z czterech królestw, a na jego czele stałby prezydent-król. Zobacz więcej na temat: Ignacy Jan Paderewski II Rzeczpospolita USA odzyskanie niepodległości prezydenci USA Stany Zjednoczone dyplomacja niepodległość Woodrow Wilson
Józef Dowbor-Muśnicki. Dowódca Powstania Wielkopolskiego Karierę dowódcy zwycięskiej insurekcji przerwał konflikt z Józefem Piłsudskim i kontrowersyjna postawa w dobie wojny polsko-bolszewickiej. Człowiek, który sprowadził do kraju żołnierzy I Korpusu Polskiego i przywrócił Rzeczpospolitej Wielkopolskę, za życia nie doczekał się żadnego polskiego odznaczenia wojskowego. Zobacz więcej na temat: HISTORIA powstanie wielkopolskie
Władysław Studnicki. Czołowy germanofil II RP Publicysta uważał, że sojusz Rzeczypospolitej i Niemiec jest jedynym gwarantem polskiej niepodległości. Swojego stanowiska nie zmienił nawet w obliczu tragedii niemieckiej okupacji podczas II wojny światowej. Zobacz więcej na temat: HISTORIA II wojna światowa Stanisław Cat-Mackiewicz Władysław Studnicki Niemcy nazizm
Woodrow Wilson. Prezydentura w obliczu wojny Ustanowił wiele precedensów: jako pierwszy prezydent USA przemawiał przez radio, zainaugurował regularne konferencje prasowe oraz wybrał się z wizytą dyplomatyczną do Europy. Woodrow Wilson musiał pogodzić naturę idealisty z koniecznością interwencji zbrojnych. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Ignacy Jan Paderewski polityka prezydenci USA Wersal Woodrow Wilson
Bitwa o Ławicę. Największy łup w historii polskiego oręża Na 200 milionów marek wyceniany była broń, amunicja i sprzęt, które powstańcy wielkopolscy zdobyli dokładnie 105 lat temu na podpoznańskim lotnisku. Starcie trwało zaledwie 20 minut. Zobacz więcej na temat: Poznań wielkopolskie ławica powstanie wielkopolskie lotnictwo samolot samoloty
Jaroslav Hašek i dobry żołnierz Szwejk. Anarchia, wojna, literatura – Cała dziedzina nauki zwana "szwejkologią" próbuje ustalić, czy Szwejk był idiotą, czy też kutym na cztery nogi praskim cwaniakiem, czy był dobroduszny, czy może bezwzględny – mówił w Polskim Radiu bohemista Aleksander Kaczorowski. Zobacz więcej na temat: HISTORIA historia Europy literatura proza książki Jaroslav Hašek Praga wojsko humor bolszewicy lewica Czechosłowacja pisarz
Jak zginął Rasputin? Otrucie i trzy strzały nie wystarczyły. Zabiło go dopiero... Mnich rozpustnik, szarlatan lub mistyk, a na pewno szara eminencja ostatnich lat caratu w Rosji, zginął w zamachu. A że okazał się wyjątkowo wytrzymały, mord zamienił się w krwawą łaźnię. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Rosja Petersburg Bartłomiej Makowski
Rozejm bożonarodzeniowy. Święta silniejsze od wojny W Boże Narodzenie roku 1914, w samym środku piekła, zdarzył się cud. - W przeciwniku dostrzeżono raz w ciągu całej wojny drugiego człowieka, bliźniego, dostrzegło się kogoś, kto jest w takiej samej sytuacji, jak ja – mówił historyk prof. Tomasz Szram. Niestety, takie pojednanie zdarzyło się tylko raz. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Boże Narodzenie magazyn 2022/2023
Erich Ludendorff. "Dał się omamić Hitlerowi" - Hitler, który był przebiegłym politykiem, nagle zobaczył, że nie ma żadnego generała, żadnego patrona dla swojego ruchu - wyjaśniał na antenie Polskiego Radia prof. Tadeusz Panecki. Do tego celu Erich Ludendorff, bohater I wojny światowej, nadawał się znakomicie. Zobacz więcej na temat: HISTORIA III Rzesza Niemcy nazizm Prusy
Bitwa pod Verdun. Piekło na ziemi, które pochłonęło 700 tysięcy żołnierzy W trwającej blisko rok bitwie po obu stronach frontu zginęło, zostało rannych lub wziętych do niewoli nawet 700 tys. żołnierzy. Wydarzenia roku 1916 przeszły do historii jako "piekło Verdun". Zobacz więcej na temat: Francja HISTORIA Niemcy Philippe Pétain rząd Vichy Verdun
Zofia Nałkowska. Posłuchaj głosu pisarki zachowanego w Archiwum Polskiego Radia 70 lat temu, 17 grudnia 1954 roku zmarła Zofia Nałkowska, wybitna pisarka, publicystka, autorka dramatów i diarystka, autorka "Granicy" i słynnych "Medalionów". Zobacz więcej na temat: HISTORIA II Rzeczpospolita II wojna światowa Zofia Nałkowska literatura literatura polska
"Bijcie się twardo, ale po rycersku". Gen. Stanisław Maczek był legendą za życia 11 grudnia 1994 roku zmarł gen. Stanisław Maczek, bohater II wojny światowej, utalentowany dowódca 1. Polskiej Dywizji Pancernej, wsławionej walkami pod Falaise podczas inwazji sił alianckich w Normandii w 1944 roku i wyzwoleniem holenderskiej Bredy. "Bijcie się twardo, ale po rycersku" - apelował do swoich żołnierzy. Zobacz więcej na temat: Francja II Rzeczpospolita II wojna światowa Niemcy Stanisław Maczek Wielka Brytania
Defilada Legionów w Warszawie w 1916 roku. Polskie mundury pojawiły się tu pierwszy raz od powstania listopadowego 108 lat temu żołnierzy z orzełkami na czapkach witano na ulicach stolicy z mieszanymi uczuciami. Była radość i ekscytacja, ale też i głosy wyrażające nieufność, a nawet krytykę. W tle tego podniosłego wydarzenia bowiem coraz mocniej uwidaczniał się konflikt między Józefem Piłsudskim i rządami państw centralnych. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Legiony Legiony Polskie Warszawa Józef Piłsudski
Most Kierbedzia. Propagandowa przeprawa rosyjskiego zaborcy Przez ponad 250 lat oba brzegi Wisły nie były połączone. Dlaczego zatem pierwsza stalowa przeprawa nie była dobrze przyjmowana przez samych warszawiaków? Zobacz więcej na temat: HISTORIA II wojna światowa Powstanie Styczniowe Praga Romuald Traugutt Warszawa
Bitwa nad Sommą. Dowód na koszmar wojny 18 listopada 1916 roku zakończyła się trwająca od lipca bitwa nad Sommą. Straty brytyjskie wyniosły ponad 420 tysięcy ofiar, francuskie – ponad 200 tysięcy ofiara, niemieckie – co najmniej 465 tysięcy ofiar. Zobacz więcej na temat: HISTORIA Niemcy Francja Anglia
Niemcy na wschodzie. Mniej znany aspekt odzyskiwania przez Polskę niepodległości Gdy 11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość, na froncie wschodnim wciąż znajdowały się tysiące niemieckich żołnierzy. Ich obecność niosła ze sobą zagrożenie dla młodego państwa polskiego, a na terenach, które okupowali, dochodziło do krwawych walk z polskimi patriotami. Jednocześnie niespiesznie ewakuowane oddziały niemieckie tworzyły strefę buforową, która przez kilka miesięcy oddzielała Polskę od bolszewickiej Rosji. Tak czy inaczej niektóre polskie miasta musiały czekać na niepodległość nawet pół roku dłużej. Zobacz więcej na temat: HISTORIA historia Polski II Rzeczpospolita 11 listopada odzyskanie niepodległości Józef Piłsudski wojna polsko-bolszewicka
Walka, miłość i poświęcenie. Przedwojenne kino patriotyczne - Filmy patriotyczne zaczęto produkować już od 1919 roku. Szczególnie popularny był wówczas temat I wojny światowej - mówił krytyk filmowy Michał Pieńkowski w Polskim Radiu. - Zawsze na pierwszym planie był wątek romansowy, bo wiadomo, że bez wątków miłosnych to filmów w ogóle wtedy nie mogło być - dodał. Zobacz więcej na temat: historia Polski wojna polsko-bolszewicka wojna 1920 kino FILM niepodległość 11 listopada Józef Piłsudski HISTORIA
Rozejm w Compiègne. Koniec I wojny światowej - Wczesnym rankiem o godzinie 5 rano, 11 listopada 1918 roku, marszałek Ferdynand Foch podyktował Niemcom warunki kończącego działania wojenne rozejmu – mówił historyk dr Janusz Osica w Polskim Radiu. 105 lat temu w Compiègne podpisano zawieszenie broni pomiędzy aliantami a Niemcami, kończące I wojnę światową. Zobacz więcej na temat: Niemcy Francja USA Wielka Brytania Ferdinand Foch