Żołnierze Wyklęci w PolskieRadio.pl

Dlaczego temat partyzantki w Polsce budzi tyle kontrowersji?

O partyzantce w Polsce rozmawia się ciężko. Nie tylko historycy nie mogą się porozumieć, ustalić wspólnej wersji tego zjawiska czy fenomenu. Zwykli Polacy widzą i partyzantów okresu okupacji, i Żołnierzy Wyklętych raz jako patriotów, a innym razem jako zwykłych bandytów.

Witold Pilecki przed stalinowskim sądem

3 marca 1948 roku rozpoczął się przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie pokazowy proces Witolda Pileckiego, rotmistrza kawalerii Wojska Polskiego, żołnierza Armii Krajowej, bohatera II wojny światowej, który na ochotnika zgłosił się do Auschwitz, żołnierza niezłomnego, służącego w powojennym podziemiu niepodległościowym.

Żołnierze Wyklęci. Skazani na zapomnienie

Bestialsko torturowanych, skazanych na śmierć w pokazowych procesach, zamordowanych strzałem w tył głowy, oprawcy chowali pod osłoną nocy, w bezimiennych mogiłach. Pamięć o Żołnierzach Wyklętych okazała się silniejsza. Po upadku PRL do zbiorowej świadomości dostały się informacje o miejscach spoczynku ofiar zbrodniczego systemu.

Procesy pokazowe podziemia antykomunistycznego. Na czym polegały?

- Procesy te mają podbudować koncepcję polityczną, jaką sobie partia ułoży w danej chwili, w zależności od potrzeb. Nie mają one nic wspólnego z wymiarem sprawiedliwości i prawdziwą procedurą sądową. Wyrok jest z góry wiadomy - mówił w 1955 roku w audycji Radia Wolna Europa Józef Światło, były wicedyrektor X Departamentu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, który rok wcześniej uciekł na Zachód.

"Byli kontynuacją ruchu oporu z II wojny światowej". Prof. Andrzej Paczkowski o Żołnierzach Wyklętych

- Żołnierze wyklęci wywodzili się w dużej mierze ze struktur Armii Krajowej. Liczyli, że wybuchnie trzecia wojna światowa. I oni stawiali sobie takie zadanie, żeby przetrwać do momentu, kiedy ta wojna się rozpocznie - mówił prof. Andrzej Paczkowski w rozmowie z Portalem Polskiego Radia w 2014 roku.

Prof. Krzysztof Szwagrzyk: "aż do upadku komunizmu władze dbały o to, żeby nie było informacji o tym miejscu"

"Naród, który traci pamięć, traci sumienie" – pisał Zbigniew Herbert. W ostatnich latach przywracana jest pamięć o Żołnierzach Wyklętych. Niezłomni doczekali się swego święta: 1 marca, w rocznicę wykonania wyroku śmierci na ostatnich dowódcach Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość".

Żołnierze NSZ bili się dzielnie i krwawo

– Narodowe Siły Zbrojne to potężna organizacja, bardzo ideowa i niebywale skrzywdzona. Organizacja, której kłamliwie przypisano współpracę z Niemcami. NSZ bił się z nimi dzielnie, bił się znakomicie, krwawo – mówił prof. Paweł Wieczorkiewicz na antenie Polskiego Radia.

Nagranie z procesu z 1950 roku! "Łupaszka" skazany na śmierć

Jesienią 1950 roku mjr Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka" i jego towarzysze broni, oskarżeni przez komunistów o współpracę z niemieckim okupantem i szpiegostwo na rzecz "anglosaskich imperialistów", zostali skazani na karę śmierci. Wyrok wykonano 8 lutego 1951 roku. W Archiwum Polskiego Radia zachowały się nagrania z ich pokazowego procesu. Zobacz więcej na temat: stalinizm procesy polityczne II wojna światowa Armia Czerwona Niemcy zbrodnie sowieckie zbrodnie wojenne Armia Krajowa Wileńszczyzna komunizm

Kazimierz Pużak i PPS przed stalinowskim sądem

19 listopada 1948 roku Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie ogłosił wyrok w sprawie przywódców PPS-WRN, którym zarzucono m.in. planowanie obalenia przemocą ustroju "ludowo-demokratycznego" i współpracę z wywiadami państw zachodnich. Oskarżonym wymierzono kary do 10 lat więzienia, utratę praw obywatelskich do lat 5 oraz przepadek mienia.

74 lata temu UB aresztowało generała Fieldorfa "Nila"

10 listopada 1950 roku funkcjonariusze UB aresztowali gen. Augusta Emila Fieldorfa "Nila", organizatora i szefa Kedywu Komendy Głównej AK, jednego z najbardziej zasłużonych żołnierzy Armii Krajowej i polskiego podziemia niepodległościowego. 16 kwietnia 1952 roku komuniści wydali na niego wyrok śmierci.

Żołnierze Wyklęci

Dlaczego temat partyzantki w Polsce budzi tyle kontrowersji?

Witold Pilecki przed stalinowskim sądem

Żołnierze Wyklęci. Skazani na zapomnienie

Procesy pokazowe podziemia antykomunistycznego. Na czym polegały?

Katownia w podziemiach bezpieki. "Tu działo się piekło"

Prof. Krzysztof Szwagrzyk: chodziło o fizyczną likwidację przeciwników politycznych

Łukasz Ciepliński "Pług". Niezłomny dowódca AK i WiN

"Byli kontynuacją ruchu oporu z II wojny światowej". Prof. Andrzej Paczkowski o Żołnierzach Wyklętych

Prof. Krzysztof Szwagrzyk: "aż do upadku komunizmu władze dbały o to, żeby nie było informacji o tym miejscu"

Amnestia 1947. Bierut obiecał im wolność

Żołnierze NSZ bili się dzielnie i krwawo

Nagranie z procesu z 1950 roku! "Łupaszka" skazany na śmierć

Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka". Walczył o wolną Polskę

Lidia Lwow-Eberle. Była symbolem walki o wolność. Posłuchaj jej wspomnień

Kazimierz Pużak i PPS przed stalinowskim sądem

74 lata temu UB aresztowało generała Fieldorfa "Nila"

Paweł Jasienica. "Nie jestem naukowcem, chcę opowiadać"

Płk Franciszek Niepokólczycki w rękach komunistycznych oprawców