Polskie Radio
Section05

Katarzyna Jankowska

Lina Bögli jak Phileas Fogg. Podróż, która zaczęła się pod Krakowem

- Jak to często się zdarza w przypadku takich przedsięwzięć, stała za tym nieszczęśliwa miłość. Lina Bögli zakochała się w Polaku, oficerze wojska austriackiego. Była to miłość odwzajemniona, ale żeby mógł odbyć się ślub, oficer musiał zapłacić bardzo dużą sumę pieniędzy. Nie było go na to stać. Lina Bögli postanowiła wtedy, że wyruszy w podróż dookoła świata - mówiła w Jedynce prof. Hanna Krajewska, dyrektor Archiwum PAN.
Zobacz więcej na temat:  podróże Polska Akademia Nauk Szwajcaria NAUKA

Jak wyglądały początki publicznego zwiedzania kopalni soli w Wieliczce?

Zorganizowany ruch turystyczny w Kopalni Soli "Wieliczka" trwa od końca XVIII wieku. Początkowo zwiedzanie odbywało się bezpłatnie i po znajomości, z czasem określono godziny i dni, natomiast płatny wstęp zaczął obowiązywać od 1868 roku. Wprowadzono anonsowane w prasie tzw. wielkie tury - dwa razy w roku - które liczyły jednorazowo nawet 500 osób.
Zobacz więcej na temat:  Wieliczka turystyka historia Polski Katarzyna Jankowska – PODCAST

Legendarny i kontrowersyjny dowódca - mjr Henryk Dobrzański

W Muzeum Niepodległości w Warszawie można oglądać wystawę "Hubal. Henryk Dobrzański 1897–1940" przygotowaną z okazji Roku majora Henryka Dobrzańskiego "Hubala" na Mazowszu. Ostatni "zagończyk", żołnierz, który nie złożył broni po kapitulacji armii polskiej w 1939 roku, do dziś przykuwa uwagę.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski wystawa Henryk Dobrzański Katarzyna Jankowska – PODCAST Muzeum Niepodległości w Warszawie II wojna światowa

Nowa wystawa w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

W Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie trwa przygotowywanie nowych wystaw stałych w wyremontowanych pomieszczeniach na piętrze pałacu. Trzy kameralne ekspozycje będą prezentowały efekty pasji kolekcjonerskich przedstawicieli rodu Potockich, do których należał Wilanów w latach 1799-1892. Mają być dostępne dla zwiedzających od 1 kwietnia.
Zobacz więcej na temat:  wystawa Wilanów Jan Zamoyski historia Polski Katarzyna Jankowska – PODCAST

"Byliśmy szaleńcami, nie bogami". Wspomnienie prof. Mariana Zembali

Odszedł jeden z najwybitniejszych polskich kardiochirurgów, który jako pierwszy w kraju przeszczepił choremu płucoserce. Wraz z prof. Zbigniewem Religą przeprowadzał najtrudniejsze operacje serca. Podkreślał siłę empatii jako podstawowego atrybutu zawodu lekarza. Studentom mówił: "Jeżeli nie masz w sobie empatii, to broń Boże nie wybieraj zawodu lekarza czy pielęgniarki".
Zobacz więcej na temat:  kardiologia Marian Zembala Zbigniew Religa medycyna NAUKA Katarzyna Jankowska – PODCAST

Płyn Lugola - dlaczego nie powinno się go stosować na własną rękę?

Płyn Lugola (łac. Iodi solutio aquosa) to wodny roztwór czystego jodu w jodku potasu, opracowany przez francuskiego lekarza Jeana Lugola w 1829 roku. Jest on dostępny w aptekach bez recepty. - Jod jest istotnym pierwiastkiem, natomiast zbyt duża podaż jodu do naszego organizmu może wywołać działanie niepożądane - powiedział w audycji "Eureka" dr Wojciech Szypowski, prezes Polskiego Towarzystwa Chorób Autoimmunologicznych.
Zobacz więcej na temat:  Katarzyna Jankowska – PODCAST zdrowie medycyna tarczyca

Historia kryptologii i działań wywiadów wojskowych podczas I i II wojny światowej

Nazwa pochodzi od greckich słów - "kryptos" i "logos", co w dosłownym tłumaczeniu znaczyć może "ukryte słowo". Postęp technologiczny przyniósł rewolucyjne rozwiązania w dziedzinie kryptoanalizy, która pokazuje, że o końcowe zwycięstwo walczyć można na zapleczu frontu, bez karabinów i czołgów. Czego uczy historia i jak jest obecnie?
Zobacz więcej na temat:  Katarzyna Jankowska – PODCAST Czarnobyl medycyna historia Polski Enigma

Marian Zyndram-Kościałkowski - sylwetka polityka okresu międzywojennego

Marian Zyndram-Kościałkowski - w młodości członek Związku Walki Czynnej i Polskiej Organizacji Wojskowej, żołnierz Legionów Polskich, polityk PSL "Wyzwolenie", Partii Pracy, Zjednoczenia Pracy Wsi i Miast oraz BBWR, poseł (1922-1939), wojewoda białostocki (1930-1934), komisaryczny prezydent Warszawy (od marca do lipca 1934), minister spraw wewnętrznych (1934-1935), premier Polski (1935-1936), minister pracy i opieki społecznej (1936-1939), wolnomularz - był bohaterem audycji "Eureka".
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Katarzyna Jankowska – PODCAST II RP

Guillaume de Beauplan - twórca map ziem Rzeczypospolitej

Francuski inżynier, pisarz i kartograf sporządzał mapy, budował mosty, szlaki komunikacyjne i wytyczał granice polsko-moskiewskie na życzenie kolejnych władców. Jest postacią szczególną w historii polskiej kartografii. Pracował sam, posługiwał się nowoczesnymi przyrządami pomiarowymi jak astrolabium, odometr, zegar czy busola, a większość jego map można uznać za aktualne współcześnie. 
Zobacz więcej na temat:  Katarzyna Jankowska – PODCAST mapy HISTORIA

Tadeusz Kościuszko w Szwajcarii. "Jadę, nie mogąc zdatnie usłużyć Ojczyźnie"

W 1815 roku Tadeusz Kościuszko - naczelnik insurekcji 1794 roku - napisał do księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego: "Jadę do Szwajcarii, nie mogąc zdatnie usłużyć Ojczyźnie". Wybrał życie uchodźcy i zamieszkał w kantonie Solura u zaprzyjaźnionej rodziny Zeltnerów. Tu spędził ostatnie lata swojego życia.
Zobacz więcej na temat:  Tadeusz Kościuszko HISTORIA Katarzyna Jankowska – PODCAST Szwajcaria

Elżbieta Sieniawska - królowa bez korony

Aktywność polityczna Elżbiety Sieniawskiej, kasztelanowej krakowskiej, u schyłku XVII i na początku wieku XVIII budziła powszechne zainteresowanie. Dla jednych była patronką i opiekunką, natomiast inni życzyli jej rychłego zejścia ze sceny. - Zaangażowana była w wiele różnorodnych intryg politycznych, przede wszystkim w okresie bezkrólewia po śmierci Jana III Sobieskiego - mówi w Programie 1 Polskiego Radia prof. Bożena Popiołek z Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.
Zobacz więcej na temat:  Katarzyna Jankowska – PODCAST Jan III Sobieski

Marszałek złotego środka. Maciej Rataj i jego pamiętniki

Maciej Rataj to jeden z czołowych polityków okresu międzywojennego. Działacz Polskiego Stronnictwa Ludowego "Piast", poseł na Sejm, pełnił obowiązki prezydenta RP po zabójstwie Gabriela Narutowicza, jednocześnie aktywnie uczestniczył w życiu społecznym jako publicysta. W czasie okupacji niemieckiej podczas II wojny światowej podjął działalność konspiracyjną, został zamordowany w Palmirach w czerwcu 1940 roku.
Zobacz więcej na temat:  historia Polski NAUKA polityka Sejm

Legenda prof. Józefa Mianowskiego. Lekarz, naukowiec, przedstawiciel polskiej inteligencji

Prof. Józef Mianowski swoim życiorysem mógłby obdzielić wiele innych osób. Był przecież pierwszym rektorem Warszawskiej Szkoły Głównej, jak również lekarzem, naukowcem i przedstawicielem polskiej inteligencji. - Zapisał się w pamięci nie tylko warszawiaków, ale też Królestwa Polskiego i całego zaboru rosyjskiego - mówi w Programie 1 Polskiego Radia prof. Leszek Zasztowt z Uniwersytetu Warszawskiego.
Zobacz więcej na temat:  Józef Mianowski historia Polski szkolnictwo wyższe Katarzyna Jankowska – PODCAST

Polacy w Wilnie. Jedno miasto, wiele historii

Historyczna stolica Wielkiego Księstwa Litewskiego była miejscem między innymi insurekcji kościuszkowskiej i powstania styczniowego, a w XIX wieku działały tu liczne organizacje patriotyczne, w tym filomatów i filaretów. Wilno z Warszawą łączyła kolej warszawsko-petersburska, kontakty społeczne, gospodarcze i polityczne.
Zobacz więcej na temat:  Katarzyna Jankowska – PODCAST historia Polski Wilno Melchior Wańkowicz Litwa Adam Mickiewicz Czesław Miłosz Józef Piłsudski