Polskie Radio
Section05

filozofia

Franciszek Schubert – twórca pieśni, w których czai się śmierć

"Obok, ach obok/ Przejdź, szkielecie dziki!" - woła przestraszona Dziewczyna. "W ramionach mych błogo będziesz spać" - odpowiada Śmierć. Tak brzmią pierwsze zdania pieśni Śmierć i dziewczyna" Franciszka Schuberta, napisanej do słów niemieckiego poety Matthiasa Claudiusa. Jaka jest śmierć według austriackiego kompozytora?
Zobacz więcej na temat:  Franz Schubert Michał Nowak Anna Kowalczyk Tomasz Stawiszyński muzyka klasyczna śmierć przemijanie poezja romantyzm

"Matka opiekowała się chorą Niemką, zaraziła się i umarła". Czesław Miłosz o "nadziei żyjących"

Weronika Miłosz przeszła do historii zarówno jako matka znakomitego poety, jak i jako bohaterka dzieła swojego utalentowanego syna. Opowieść o niej jest zatem – zwłaszcza w Roku Czesława Miłosza – okazją do przyjrzenia się nie tylko sprawom biograficznym, lecz także i uniwersalnym, dotyczącym spraw najważniejszych. 
Zobacz więcej na temat:  Czesław Miłosz wspomnienie literatura poezja śmierć cmentarz

Filozof Tomasz Stawiszyński: zgubiliśmy przyszłość

Jak odnaleźć równowagę w czasach, gdy stabilność stała się towarem deficytowym? Gdzie szukać sensu, gdy zewsząd zalewają nas złe wiadomości? Jak myśleć racjonalnie w rozemocjonowanym świecie? Komu i czemu ufać, gdy w najlepsze trwa ogólnoświatowa wojna informacyjna, nadciąga kryzys ekonomiczny, a nasza planeta płonie? Gościem Jakuba Kukli był filozof Tomasz Stawiszyński, autor książki "Reguły na czas chaosu". 
Zobacz więcej na temat: 

Między dramatem a urodą życia. Roma Ligocka i jej "terapeutyczne opowieści"

– Mój czytelnik musi wiedzieć, że po przejmującej scenie, która mnie samą łapie wciąż za gardło, wyjdziemy na słoneczną ulicę, kupimy sobie czereśnie, zjemy je. Nie znoszę autorów, którzy poruszają się tylko w ramach czerni albo tylko w ramach bieli – mówiła w Polskim Radiu Roma Ligocka. Ta popularna pisarka, autorka słynnej "Dziewczynki w czerwonym płaszczyku", kończy dziś 86 lat.
Zobacz więcej na temat:  Roma Ligocka literatura wspomnienie II wojna światowa Żydzi psychologia

81. urodziny Krystiana Lupy. "Teatr jest miejscem, w którym można inaczej żyć"

– Artysta może stać się wyjątkowym wehikułem i zaprowadzić nas w podróż, której inaczej nie moglibyśmy odbyć – mówił w Polskim Radiu w 2014 roku Krystian Lupa. Ten ceniony reżyser teatralny i pedagog urodził się 81 lat temu, 7 listopada 1943 roku, w Jastrzębiu Zdroju.
Zobacz więcej na temat:  Krystian Lupa Stanisław Ignacy Witkiewicz literatura TEATR Thomas Bernhard psychologia wspomnienie

Bolesław Leśmian. "Stworzył język, którym można mówić o śmierci"

W twórczości tego poety - uznawanego za najbardziej oryginalną indywidualność artystyczną polskiej literatury XX wieku - tematyka nieistnienia należała do kwestii podstawowych i zarazem najtrudniejszych. - U niego wszystko jest bytem ku śmierci - mówił w archiwalnej audycji o Bolesławie Leśmianie prof. Michał Głowiński.
Zobacz więcej na temat:  Bolesław Leśmian literatura poezja śmierć Dwudziestolecie międzywojenne HISTORIA historia Polski

"Gdyby Francuzi mieli kogoś takiego, ogłosiliby go geniuszem". Karol Ludwik Koniński, zapomniany "religijny gwałtownik"

Jeśli chodzi o gwałtowność i radykalizm religijnej myśli porównywano go z Pascalem czy Kierkegaardem. Jego prowadzony podczas wojny dziennik był ważną lekturą dla Czesława Miłosza, Marii Janion czy Jarosława Marka Rymkiewicza. Karol Ludwik Koniński był postacią, która warta jest przypomnienia.
Zobacz więcej na temat:  chrześcijaństwo religia II wojna światowa literatura dziennik msn21-historia

Astrolożka, ksiądz i naukowiec z dziedziny AI. Filozoficzne pytanie o fatum

Dzieje człowieka wskazują, że część ludzkiego doświadczenia zawsze pozostanie poza naszą kontrolą. Czy to oznacza, że coś lub ktoś dyskretnie nad nami czuwa? "Powrót fatum" - taki tytuł nosi najnowsza książka Tomasza Stawiszyńskiego, filozofa i publicysty. Z autorem spotkaliśmy się w "Rozmowach po zmroku".
Zobacz więcej na temat:  Tomasz Stawiszyński Jakub Kukla KSIĄŻKA Dwójka psychologia astrologia

Maciej Kaziemierz Sarbiewski, ambasador historii Polski w Europie

Maciej Kazimierz Sarbiewski - zwany sarmackim Horacym - tworzył w epoce baroku, pisał po łacinie, jego dzieła tłumaczono na język angielski i wydawano w wysokich nakładach w Europie. Zaangażowane politycznie teksty kształtowały odbiór spraw polskich i aktualnej historii w krajach zachodnich. Filozof prof. Władysław Tatarkiewicz nazwał Sarbiewskiego "pierwszym Polakiem w dziejach estetyki". 
Zobacz więcej na temat:  Katarzyna Jankowska Maciej Kazimierz Sarbiewski Krzysztof Fordoński barok poezja

"Kogoś takiego jeszcze w Polsce nie było". Leszek Kołakowski o porażce życia

– Kultura europejska jest z chrześcijaństwem do tego stopnia zrośnięta, że nie możemy sobie wyobrazić, w jaki sposób mogłaby bez tradycji chrześcijańskiej istnieć – mówił Leszek Kołakowski w 1979 roku na antenie Polskiej Sekcji Radia BBC. W 97. rocznicę urodzin tego znakomitego filozofa przypominamy kilka jego myśli dotyczących spraw fundamentalnych: sensu życia i religijności. 
Zobacz więcej na temat:  chrześcijaństwo Leszek Kołakowski wspomnienie religia