Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

Żydzi

Synagoga Wielka w Katowicach. Zabytek, którego już nie ma

12 października 1900 roku odbyło się uroczyste otwarcie Synagogi Wielkiej w Katowicach. Przed II wojną światową była to największa bożnica w mieście, mogąca pomieścić ponad tysiąc wiernych i przykuwającą uwagę swoją zdobioną kopułą i wielkimi neogotyckimi oknami. Świątynia nie dotrwała do naszych czasów - została spalona przez Niemców na początku września 1939 roku.  Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski Katowice zabytki śląskie II wojna światowa

Chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi ocalają skarby starożytności. Szkoła Tłumaczy w Toledo

W pierwszej połowie XII wieku arcybiskup Rajmund I założył w Toledo ośrodek przekładowy, w którym chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi tłumaczyli z języka arabskiego m.in. antyczne dzieła. W Międzynarodowym Dniu Tłumacza warto przypomnieć to jedno z miejsc, dzięki któremu Europa uzyskała dostęp do skarbnicy dawnej wiedzy.   Zobacz więcej na temat:  średniowiecze starożytność filozofia literatura Hiszpania tłumaczenie islam chrześcijaństwo

"Biblio, ojczyzno moja". Roman Brandstaetter i opowieści oparte na Księdze

- Godziły się w nim dwie natury, wywodzące się z dwóch różnych kultur: stara kultura żydowska i tradycja grecko-rzymska, polska, franciszkańska – mówiła w 2001 roku Teresa Kalińska w audycji Polskiego Radia poświęconej Romanowi Brandstaetterowi. 28 września mija 36. rocznica śmierci tego znakomitego poety i tłumacza, autora monumentalnej powieści "Jezus z Nazaretu". Zobacz więcej na temat:  Roman Brandstaetter Biblia literatura poezja II wojna światowa Dwudziestolecie międzywojenne chrześcijaństwo HISTORIA

Słowo "Żegota" oznaczało życie dla skazanych na Zagładę

27 września 1942 roku powstał Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom. Założono go z inicjatywy Zofii Kossak-Szczuckiej, znanej pisarki, współzałożycielki konspiracyjnego Frontu Odrodzenia Polski. Członkowie "Żegoty" zostali upamiętnieni w Izraelu zasadzeniem drzewka w Alei Sprawiedliwych wśród Narodów Świata w Instytucie Pamięci Yad Vashem w Jerozolimie. Zobacz więcej na temat:  Europa getto warszawskie II wojna światowa Irena Sendlerowa Jerozolima Władysław Bartoszewski

Wielka Synagoga na Tłomackiem. Jedyna taka świątynia w przedwojennej Warszawie

Była jedyną tak monumentalną synagogą w Warszawie i wyróżniała się spośród innych żydowskich miejsc kultu, często schowanych w głębi podwórek lub w mieszkaniach. Synagoga została zniszczona przez zaślepionych antysemityzmem Niemców po stłumieniu powstania w getcie warszawskim. 146 lat temu, 26 września 1878 roku, otwarto Wielką Synagogę na Tłomackiem. Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Warszawa utracona stolica

10 lat Muzeum POLIN - "Jesteśmy tu. Mir zenen do"

Koncerty, autorskie oprowadzania, noc filmowa, debata i warsztaty. - Tak swoje dziesięciolecie świętować będzie Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie. O tym co przygotowano opowiedziały w Dwójce Marta Dziewulska, rzeczniczka muzeum POLIN oraz Zofia Bojańczyk, koordynatorka programu urodzin. Zobacz więcej na temat:  Dwójka Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN Warszawa Aldona Łaniewska-Wołłk KULTURA koncert Orkiestra Polskiego Radia w Warszawie

"Rozstrzelano ich na oczach dzieci". Świadkowie i historycy o rodzinie Ulmów [POSŁUCHAJ]

–  Wiedzieli dobrze, co jest za przechowywanie Żydów. Że jest śmierć – wspominał w Polskim Radiu Roman Kluz, krewny rodziny Ulmów. Rodziny, która – zamordowana w 1944 roku przez niemieckich żandarmów za ukrywanie żydowskich sąsiadów – 10 września 2023 roku została  beatyfikowana w rodzinnej wsi, w Markowej na Podkarpaciu. Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa beatyfikacja Ulmowie Niemcy zbrodnie wojenne

"Mama urodziła mnie po raz drugi". Jerzy Ficowski o wojennym cudzie i długu wobec zmarłych

– Mama postanowiła mnie ratować. Ale jak dotarła do tego Niemca? Nie wiadomo. Gdzie były straże? Gdzie były rolki drutu kolczastego przed wejściem? – opowiadał w archiwalnym radiowym nagraniu Jerzy Ficowski, przywołując dramatyczny epizod z czasów II wojny. We wspomnieniach tego poety zachowały się historie o niezwykłym ocaleniu, ale i o tych, których zgładzono, a którym nie można było pomóc.    Zobacz więcej na temat:  Jerzy Ficowski literatura II wojna światowa poezja wspomnienie Powstanie Warszawskie