Polskie Radio
Section05

chłopi

Wincenty Witos trzy razy był premierem, choć ukończył dwie klasy szkoły ludowej. Jak wyglądała młodość lidera chłopów?

"Nie potrzebuję chyba udowadniać niczym, że pochodzę z tych, których losy przez długie wieki rzucały pod nogi i na pastwę drugim, tak pod względem politycznym, jak i materialnym, a więc z klasy chłopskiej. Gorzej jeszcze, bo w tej klasie należałem do wydziedziczonych i najwięcej upośledzonych, połykających gorzki chleb skrajnej nędzy", pisał o sobie Witos. Nie użalał się nad sobą. Droga życiowa jednego z Ojców Niepodległości, zwłaszcza na początku, wiodła - dosłownie - przez ugór. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Wincenty Witos Bartłomiej Makowski

Stanisław Młodożeniec. Futurysta spod chłopskiej strzechy

Stanisław Młodożeniec był talentem, który narodził się w sandomierskiej wsi. Spod chłopskiej strzechy dotarł do kanonu polskiej literatury, a po drodze nauczał języka polskiego w gimnazjum i liceum im. Stefana Batorego w Warszawie. Tym samym, do którego uczęszczał Krzysztof Kamil Baczyński.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Stanisław Młodożeniec literatura literatura polska poezja Dwudziestolecie międzywojenne wieś

"Halka" Stanisława Moniuszki. Drastyczne tematy i najpiękniejsza polska aria

- Opera ta często była przedstawiana jako sielski obrazek z życia, wycięty z historii. Zaciemniano przy tym kontekst, który dotyczył rzeczy brutalnych i groźnych – mówił w Polskim Radiu o słynnym dziele Stanisława Moniuszki reżyser Mariusz Treliński. 1 stycznia wspominamy podwójną, z 1848 i 1858 roku, premierę "Halki".
Zobacz więcej na temat:  Stanisław Moniuszko opera rozbiory Polski Podhale góralska muzyka kultura ludowa polityka

Żywiołowy kronikarz wiejskiego życia. Ponad 100 obrazów i rysunków Józefa Chełmońskiego

Z jednej strony żywiołowy kronikarz wiejskiego życia, z drugiej - religijny samotnik, zatrzymujący na obrazach chwile i dziką przyrodę. Józef Chełmoński uchodzi za jednego z twórców naszej ikonosfery i malarza, którego oczyma możemy oglądać polski pejzaż. Z czego zasłynął artysta?  
Zobacz więcej na temat:  Józef Chełmoński wystawa Muzeum Narodowe w Warszawie Aleksandra Łapkiewicz Dwójka malarstwo malarstwo polskie wieś SZTUKA

Biografie niezwykłe. Projekt "Życie pisane na konkurs"

Nie byli wybitnymi artystami, pierwszoplanowymi politykami, wynalazcami czy naukowcami. Jako osoby bezrobotne, gospodynie wiejskie, emigranci czy chłopi byli jednak świadkami, uczestnikami i beneficjentami lub ofiarami procesów historyczno-społeczno-obyczajowych epoki, w której żyli. Na czym polegały konkursy pamiętnikarskie? Kto brał w nich udział? 
Zobacz więcej na temat:  Dwójka Michał Nowak KULTURA społeczeństwo historia Polski konkurs emigracja emigracja zarobkowa Galicja wykluczenie społeczne

Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu. "Jakby ktoś na chwilę wyszedł z domu"

W Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu odbywa się jedna z kończących sezon imprez plenerowych, która gromadzi bardzo wielu turystów - Wykopki. Uczestnicy chcą przyjrzeć się zwyczajom i obrzędom, które były typowe dla wsi z przełomu XIX i XX wieku. W Polskim Radiu 24 o tym, jak wygląda życie muzeum, rozmawiały: Agnieszka Korolczuk i Justyna Cieszyńska z Działu Upowszechniania i Promocji Muzeum Wsi Mazowieckiej.
Zobacz więcej na temat:  POLSKA skansen wieś

Konkurs "Klasyka Żywa" rozstrzygnięty. "Chłopi" i "Wyzwolenie" z nagrodami głównymi

Znamy rozstrzygnięcia finału Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej "Klasyka Żywa" w ramach 48. Opolskich Konfrontacji Teatralnych. Jury podjęło decyzję o przyznaniu dwóch równorzędnych nagród: dla twórców "Wyzwolenia" w reżyserii Jana Klaty i dla twórców "Chłopów" w reżyserii Remigiusza Brzyka. 
Zobacz więcej na temat:  Martyna Podolska Konfrontacje Teatralne Władysław Reymont wieś równouprawnienie wykluczenie społeczne Remigiusz Brzyk

Po kole i za słońcem! Wiosenny festiwal Wszystkie Mazurki Świata

Od układu par tańczących w koło po dawnej izbie weselnej, od koła życia, zakreślanego przez obrzędy przejścia i ważne momenty, od chorwackiego tańca „kolo”, od wędrówki słońca po niebie i pieśni, które śpiewane są „do słońca”, od wędrówki Polaków z Galicji, którzy w czasach cesarstwa austro-węgierskiego wyemigrowali za chlebem do Chorwacji i Bośni...
Zobacz więcej na temat:  Chorwacja muzykolog mazurek chopin Aleksandra Faryńska kultura ludowa muzyka ludowa folklor folk

Wiesław Myśliwski. "Literatura broni nas przed bezsensem świata"

– Opowiadając, konstruujemy nasze życie. Układamy je w jakąś logiczną całość. Literatura jest próbą formowania życia w coś, co ma swoją harmonię i swój sens – mówił Wiesław Myśliwski na antenie Polskiego Radia. Znakomity pisarz, autor m.in. takich powieści, jak "Kamień na kamieniu" i "Widnokrąg", kończy 25 marca 2024 roku dziewięćdziesiąt dwa lata!
Zobacz więcej na temat:  Wiesław Myśliwski literatura wspomnienie kultura ludowa wieś filozofia

Teodor Tomasz Jeż. "Nie pisałbym, gdyby Polska była w normalnym stanie"

Kiedyś – jeden z najpopularniejszych polskich pisarzy, liczbą powieści (80!) ustępujący jedynie Józefowi I. Kraszewskiemu. Dziś zapomniany. Czemu zawdzięczał Teodor Tomasz Jeż (wł. Zygmunt Miłkowski) taką poczytność, co kryją półki z jego książkami i jak czasy, w których przyszło mu żyć, wpływały na jego pisanie?
Zobacz więcej na temat:  Zygmunt Miłkowski Teodor Tomasz Jeż romantyzm literatura prasa szlachta Bałkany wspomnienie powieść