12 myśli z poradnika życia wszech czasów "Rozmyślania" Marka Aureliusza – filozofa i rzymskiego cesarza – należą do światowego kanonu książek o poznaniu samego siebie, o sztuce życia. W rocznicę śmierci autora "Rozmyślań" przedstawiamy dwanaście fragmentów tego niezwykłego dzieła, które jest dla wielu źródłem stoickiej mądrości, wciąż aktualnej, mimo że liczącej prawie 2 tysiące lat. Zobacz więcej na temat: Marek Aureliusz starożytny Rzym stoicyzm
Perfekcjonizm - dążenie do doskonałości czy destrukcji? Jedni widzą w nim ideał, zasadę regulującą ludzkie działanie. Inni rodzaj dewiacji lub natręctwa uprzykrzającego życie. Pierwsi uważają, że zawsze jest świadomym wyborem. Drudzy - nieuświadomionym nakazem uwewnętrznionym w toku wychowania. Zobacz więcej na temat: Michał Nowak Jan Hartman
"Wsparcie uniwersyteckich górali". Ks. Józef Tischner o swoim życiu O rodzinnej Łopusznej, o studiach w Krakowie, o pracy duszpasterskiej i pisarskiej. Między innymi o tym opowiadał ks. Józef Tischner w barwnych radiowych gawędach nagranych w 1994 roku. 12 marca wspominamy 94. rocznicę urodzin tego filozofa, duszpasterza, kapelana Solidarności, profesora Papieskiej Akademii Teologicznej, laureata najważniejszej nagrody Polskiego Radia: Złotego Mikrofonu. Zobacz więcej na temat: Józef Tischner religia literatura góry HISTORIA
Michał Heller. "Ksiądz dla inteligencji" - Wzrastałem w podwójnej atmosferze: religijnej i przepojonej kultem do nauki, zwłaszcza nauk ścisłych. Często słyszałem z ust ojca zdanie, że "nie ma księży dla inteligencji, że kazania nie są do nich adresowane". We mnie to jakoś zakiełkowało – mówił w Polskim Radiu ks. prof. Michał Heller, światowej sławy kosmolog, fizyk, filozof i teolog. Zobacz więcej na temat: Michał Heller chrześcijaństwo religia fizyka astronomia
Pięć ważnych myśli od wielkich kobiet Pewnie większość z nas słyszała o takich filozofach, jak Sokrates, Platon czy Arystoteles. Ale filozofia ma również twarz kobiety. Czego możemy nauczyć się od filozofek? Przy okazji Dnia Kobiet prezentujemy krótki przegląd wybranych myśli kilku dwudziestowiecznych myślicielek. Zobacz więcej na temat: Simone Weil Hannah Arendt chrześcijaństwo Barbara Skarga Czesław Miłosz dzień kobiet
Prof. Klemens Szaniawski. Wybitny filozof i intelektualista XX wieku Prof. Klemens Szaniawski był wybitnym znawcą filozofii współczesnej, propagatorem modeli matematycznych w naukach społecznych oraz aktywnym działaczem opozycji. Jako uczestnik otwarcia obrad Okrągłego Stołu w 1989 roku zapisał się w historii Polski. – To postać, do której nauczyciele odwołują się na zajęciach z logiki i epistemologii – podkreśla prof. Paweł Łuków z Uniwersytetu Warszawskiego. Zobacz więcej na temat: Zobacz także NAUKA Klemens Szaniawski Katarzyna Jankowska
Środa Popielcowa. Proch i popiół mówią więcej, niż myślisz Posypanie głowy popiołem – wraz z przypomnieniem, że w "proch się obrócimy" – jest obrzędem przejmującym i działającym na wyobraźnię. Ten rytuał Kościoła katolickiego otwierający Wielki Post przywołuje symbolikę zakorzenioną głęboko w Biblii. Ale "proch" i "popiół" odsyłają również do starszych tradycji. Zobacz więcej na temat: Kościół katolicki religia chrześcijaństwo Biblia
Chwile, które są jak wyrwa w codzienności W "Rachunku myśli" przyjrzeliśmy się świętowaniu. Gościem audycji był prof. Piotr Domeracki, filozof z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zobacz więcej na temat: Piotr Domeracki Michał Nowak Dwójka
Stanisław Ignacy Witkiewicz. Rozpacz pod maską błazna Był jednym z najoryginalniejszych twórców kultury polskiej. Malarz, pisarz, dramaturg, filozof, fotograf, twórca słynnych portretów, a także główny teoretyk awangardowej grupy malarzy formistów. Założył w Zakopanem Teatr Niezależny, w którym objął kierownictwo artystyczne. 24 lutego 1885 roku urodził się Stanisław Ignacy Witkiewicz "Witkacy". Zobacz więcej na temat: pisarz fotografia malarstwo literatura literatura polska rewolucja październikowa 1917
Julian Ochorowicz. "Niewiele mamy takich umysłów w naszej historii" Był zwany szalonym profesorem filozofii, twórcą wielu wynalazków. Dla Bolesława Prusa stał się inspiracją dla stworzenia postaci Ochockiego, nietuzinkowego fantasty z "Lalki". Zobacz więcej na temat: psychologia wynalazcy
Prawda o człowieku wg Józefa Tischnera. "Przemoc jest znowu blisko nas" Ks. prof. Józef Tischner został ogłoszony jednym z patronów 2025 roku. Ten niezwykły kapłan i filozof w swojej pracy podejmował rozważania na temat miłości, dobra, relacji międzyludzkich, życia społecznego i miejsca człowieka. Mówił, że kluczowe dla człowieka są czasy, w których żyje. - Wydaje się, że to element przeszłości, ale przemoc jest znowu bardzo blisko nas. Jest częścią naszego własnego doświadczenia - ocenił w Dwójce Wojciech Bonowicz. Wraz ze Stefanem Szarym pochylili się nad prawdą o człowieku według ks. prof. Józefa Tischnera. Zobacz więcej na temat: Józef Tischner Michał Nowak Wojciech Bonowicz Dwójka Zobacz także KULTURA człowiek
Czy dzieci powinny się uczyć filozofii? Odpowiedzi na te pytania mogą zmienić ich życie - Filozofia jest próbą zrozumienia rzeczywistości i zgłębianiem świata. Tak naprawdę dzieci są w tym niezastąpione - mówi w Programie 1 Polskiego Radia Przemysław Staroń, nauczyciel filozofii, etyki, wiedzy o kulturze oraz historii sztuki, Nauczyciel Roku 2018. W jaki sposób pokazać uczniom, czym jest sztuka argumentacji i krytycznego myślenia? Na które pytania muszą koniecznie znać odpowiedzi? Zobacz więcej na temat: Roman Czejarek Zobacz także Cezary Domagała Przemysław Staroń Agnieszka Ciecierska Teatr Rampa
Rozmowy o indywidualizmie Jego oceny są ambiwalentne, choć współcześnie zdaje się mieć więcej przeciwników niż sojuszników. Z jednej strony wskazuje na wyjątkowość i niepowtarzalność jednostki, z drugiej na jej rzekomo nieusuwalny egocentryzm. Zobacz więcej na temat: Michał Nowak Dwójka Andrzej Szahaj
Sokrates. Filozofia, podważanie autorytetów i droga ku śmierci W jednym z dzieł Platona Sokrates mówił, że nabrał wprawy w umieraniu. Że uczył się tego przez całe życie. Co wiemy o tym tajemniczym filozofie (znanym zresztą z powiedzenia "Wiem, że nic nie wiem"), który 15 lutego 399 roku p.n.e. został skazany na karę śmierci? Zobacz więcej na temat: Sokrates starożytność Ateny Grecja literatura śmierć
Pamięć zaklęta w muzyce Długotrwała, krótkotrwała, sensoryczna. Świadoma i nieświadoma. Ciała i umysłu. U Johna Locke’a wraz ze świadomością tworzyła tożsamość. Przez Sokratesa porównywana była do tabliczki woskowej, w której nasze spostrzeżenia i myśli tworzą wyciski pamięci. Władysława Kopalińskiego frapowało, że „to, co usiłujemy sobie przypomnieć, objawia nam się dopiero wtedy, gdy zajęliśmy się już zgoła czym innym”. Zobacz więcej na temat: world music folklor folk Dwójka Hanna Szczęśniak muzyka współczesna muzyka elektroniczna muzyka eksperymentalna pamięć psychologia socjologia
"Zemsta wyobraźni". Nowe spojrzenie na surrealizm "Droga wyobraźnio, najbardziej w tobie kocham to, że nie przebaczasz" - do tej frazy André Bretona zawartej w słynnym manifeście surrealizmu odnosi się w swojej najnowszej książce "Zemsta wyobraźni" Jerzy Franczak. Badacz podejmuje rozważania nad dziedzictwem nadrealizmu. Teoria ta jest jednak tylko punktem odniesienia. Zobacz więcej na temat: surrealizm Katarzyna Hagmajer-Kwiatek wyobraźnia Dwójka Jerzy Franczak KULTURA
"Jedźmy z tym do papieża". Krzysztof Michalski i miejsce spotkań mistrzów – Gdy Michalskiemu przyszedł do głowy pomysł o Instytucie Nauk o Człowieku, podzielił się tym z Tischnerem. Ten powiedział: "Jedźmy z tym do papieża". Okazało się, że to był dobry pomysł – wspominał w Polskim Radiu eseista Wojciech Bonowicz. 11 lutego br. mija 12 lat od śmierci Krzysztofa Michalskiego, cenionego filozofa, twórcy jednego z najważniejszych europejskich centrów naukowych. Zobacz więcej na temat: Józef Tischner Jan Paweł II Andrzej Seweryn Krzysztof Król Wojciech Bonowicz Leszek Kołakowski chrześcijaństwo Aleksander Smolar
Jan z Głogowa. Średniowieczny erudyta, nauczyciel Kopernika Uczony ten, zmarły 11 lutego 1507 roku w Krakowie, był jednym z najtęższych umysłów przełomu średniowiecza i renesansu w Europie. W obrębie jego zainteresowań znajdowało się wiele dziedzin nauki. Poglądy Jana wpłynęły na jednego z uczniów - Mikołaja Kopernika. Zobacz więcej na temat: średniowiecze Uniwersytet Jagielloński astronomia