Polskie Radio
Section05

II RP

Władysław Raczkiewicz. Pierwszy prezydent na uchodźstwie

Był prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1939-1947. Przez prawie 8 lat sprawował najwyższy urząd w państwie, będąc z dala od ojczyzny. Przed objęciem prezydentury był jednym z prominentnych polityków II Rzeczpospolitej – trzykrotnie zajmował stanowisko ministra spraw wewnętrznych, był wojewodą i marszałkiem senatu. Przyszedł na świat 140 lat temu.
Zobacz więcej na temat:  Władysław Raczkiewicz II wojna światowa Władysław Sikorski Bolesław Wieniawa-Długoszowski

Wincenty Witos przed mikrofonem. Unikatowe nagranie z 1938 r

To jeden z największych skarbów znajdujących się w Archiwum Polskiego Radia. Niewiele ponad dwuminutowe nagranie przemówienia Wincentego Witosa to jeden z zaledwie trzech zachowanych do dziś głosów Ojców Niepodległości. Pokazuje też, że lider ludowców był pionierem alternatywnych technik dotarcia do odbiorców. 
Zobacz więcej na temat:  Wincenty Witos Czechosłowacja II Rzeczpospolita niepodległość Bartłomiej Makowski

"Mam silną wiarę w odrodzenie ludu". Wincenty Witos o sobie i swojej walce

– Widziałem Witosa po raz pierwszy we Lwowie w 1912 na wiecu. Słuchałem jego przemówienia. Inteligenckie, rzeczowe, bez demagogii – mówił w archiwalnym radiowym nagraniu gen. Marian Kukiel. Teksty, które napisał czy wygłosił Wincenty Witos, są bez wątpienia intrygującymi świadectwami czasu. Mogą stać się przewodnikiem po życiu tego słynnego działacza i polityka.
Zobacz więcej na temat:  Wincenty Witos biografia przemówienie wspomnienie

Wanda Wiłkomirska. "Ikona polskiej kultury muzycznej"

- Ojciec zaplanował, że mój starszy brat Józef będzie wiolonczelistą i nim został. Ja byłam przeznaczona na skrzypaczkę i nikt się mnie nie pytał, czy ja tego chcę, czy nie – tak w audycji Polskiego Radia o wyborze swojej drogi życiowej opowiadała Wanda Wiłkomirska, jedna z najwybitniejszych polskich wirtuozek skrzypiec.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski Wanda Wiłkomirska skrzypce II wojna światowa PRL stan wojenny filharmonia narodowa

Wątki kryminalne w powieściach Tadeusza Dołęgi-Mostowicza

Jeden z najpopularniejszych autorów książek w dwudziestoleciu międzywojennym. Napisał m.in. "Karierę Nikodema Dyzmy" i "Znachora". Tadeusza Dołęga-Mostowicza był prawdziwą gwiazdą przedwojennej kultury masowej w Polsce, a część jego powieści została zekranizowana jeszcze w latach 30. XX wieku. - Można go też nazwać pisarzem sensacyjno-kryminalnym, bo wolumen jego twórczości był bardzo szeroki - mówił w Polskim Radiu 24 pisarz i dziennikarz Paweł Rzewuski.
Zobacz więcej na temat:  literatura książki kryminał

Pogrzeb Romana Dmowskiego. Wielka manifestacja narodowców i bojkot obozu sanacji

Zdaniem organizatorów w uroczystościach udział wzięło 200 tysięcy ludzi, 1000 pocztów sztandarowych i 300 delegacji z wieńcami. W pogrzebie nie uczestniczył jednak żaden przedstawiciel obozu rządzącego. 86 lat temu, 7 stycznia 1939 roku, na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie pochowany został Roman Dmowski. 
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski Roman Dmowski II Rzeczpospolita Stronnictwo Narodowe Narodowa Demokracja Józef Piłsudski

W towarzystwie kochanki i… w eskorcie niszczyciela, czyli Piłsudski na Maderze

Na swój najdłuższy w ciągu sprawowania funkcji publicznych urlop Marszałek wybrał się na atlantycką wyspę. Na Maderę przybył 21 grudnia 1930 roku. Odpoczywał tam w towarzystwie atrakcyjnej młodej lekarki. Ale sielanka nie trwała długo - Piłsudski wrócił z urlopu 23 marca 1931, a epilog podróży okazał się tragiczny.
Zobacz więcej na temat:  Józef Piłsudski Madera wakacje urlop Portugalia historia Polski II Rzeczpospolita Dwudziestolecie międzywojenne

"Nie pragnąłem stanowisk". 101 lat temu urodził się Wiesław Chrzanowski

- Uważam, że najciekawsze moje czasy, nie mówiąc o wojnie, to był okres "Solidarności", bo wtedy byłem czynny ponad wyobrażalne możliwości. Funkcje, stanowiska to nie jest taka atrakcyjna rzecz - mówił w audycji Polskiego Radia Wiesław Chrzanowski, związany z środowiskiem narodowym żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, represjonowany w okresie stalinizmu, członek opozycji demokratycznej, prawnik, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, polityk III RP.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski Wiesław Chrzanowski II wojna światowa Powstanie Warszawskie PRL Młodzież Wszechpolska Kościół katolicki