Polskie Radio
Section05

HISTORIA

Leszek Czarny i najgłośniejszy skandal obyczajowy piastowskiej Polski

Panowie, rycerstwo i damy sieradzkie musieli przeżyć szok, gdy na zjeździe w 1271 roku ich księżna, Gryfina Halicka, zdjęła małżeński czepiec. Kobieta oświadczyła tym gestem, że jej mąż, Leszek Czarny, jest impotentem, a małżeństwo od sześciu lat pozostaje nieskonsumowane. Zhańbiony książę nie zaprzeczał. Pierwszym obowiązkiem władcy było spłodzenie potomka, dlatego wystąpienie żony musiało być dla niego ciosem nie tylko prywatnym, ale też politycznym i rzutowało na całe panowanie władcy.
Zobacz więcej na temat:  średniowiecze Kraków władcy Polski

Truman Capote. "Śniadanie u Tiffany'ego" zmieniło wszystko

Truman Capote powiedział kiedyś, że jego kariera dzieli się na dwa okresy - przed i po "Śniadaniu u Tiffany'ego". Za tym sukcesem stał nie tylko talent pisarza, lecz także kultowa adaptacja z Audrey Hepburn. Co druga znajoma Capote'a uważała, że jest pierwowzorem głównej bohaterki. A pewna kobieta z Manhattanu wytoczyła mu w związku z tym proces.
Zobacz więcej na temat:  śniadanie tiffany literatura KSIĄŻKA książki proza Truman Capote USA Ameryka Północna Ameryka Audrey Hepburn Hollywood

Sejm Rozbiorowy i jego skutki dla Rzeczypospolitej

- Sejm od samego początku został uznany jako skonfederowany. Wykorzystano sytuację, że do takiego sejmu mogli dołączyć tylko Ci, którzy popierali konfederację, a więc zamierzenia organizatorów sejmu – mówił na antenie Polskiego Radia prof. Jacek Staszewski. 251 lat temu, 30 września 1773 roku, obradujący w Warszawie Sejm ratyfikował traktaty rozbiorowe. 
Zobacz więcej na temat:  Austria Prusy Rosja rozbiory Polski Rzeczpospolita Sejm Stanisław August Poniatowski Tadeusz Reytan

Dziewanna, Lem, Muminek, Zosiakaczmarek... Skąd się biorą nazwy planetoid?

Astronomowie odkryli już prawie milion planetoid. Ponad połowie z nich przypisano numer. Ponad 22 tysiące obiektów ma nazwę własną. Tych imion mogłoby zapewne być więcej - w końcu każdy odkrywca marzy o tym, by uwiecznić w kosmosie własne nazwisko, imię ukochanej, idola albo kotka. Ale nadawanie nazw planetoidom nie jest takie proste.
Zobacz więcej na temat:  kosmos astronomia asteroida Asterix i Obelix James Bond Freddie Mercury Muminki mitologia Stanisław Lem planetoida planety planeta układ słoneczny Monty Python tom hanks Bob Dylan The Beatles Frank Zappa J.R.R. Tolkien

Poranek z arcydziełem. Pierwszy odcinek "Lalki" Bolesława Prusa

29 września 1887 roku na pierwszej i drugiej stronie porannego dodatku "Kuriera Codziennego" wydrukowano początek nowej powieści Bolesława Prusa pod tytułem "Lalka". Wtedy nikt nie wiedział jeszcze, z czym ma do czynienia. Na uznanie "Lalka" musiała zresztą czekać bardzo długo, nawet po wydaniu książkowym.
Zobacz więcej na temat:  Bolesław Prus KSIĄŻKA książki literatura proza lalka pisarz historia Polski Stanisław Wokulski Ignacy Rzecki Eliza Orzeszkowa Henryk Sienkiewicz prasa drukowana prasa Gazeta Polska kurier

Bitwa pod Jaktorowem. Ostatni bój Grupy AK "Kampinos"

29 września 1944 roku doszło do bitwy pod Jaktorowem, w którym rozbite zostały siły Grupy Armii Krajowej "Kampinos". - Odwrót z Puszczy Kampinoskiej i bój pod Jaktorowem przypłaciło życiem ok. 200 żołnierzy, około 300 zostało rannych. Grupa AK "Kampinos" przestała istnieć – mówił Władysław Bartoszewski na antenie Radia Wolna Europa w audycji z cyklu "Dni Walczącej Stolicy".
Zobacz więcej na temat:  Armia Krajowa II wojna światowa Kampinos Powstanie Warszawskie Władysław Bartoszewski

Komunikat KOR. Jawna obrona robotników przed represjami władz PRL

29 września 1976 roku ukazał się pierwszy numer Komunikatu Komitetu Obrony Robotników - organu prasowego Komitetu Obrony Robotników. Poświęcony był represjom po wydarzeniach czerwcowych oraz pomocy dla rodzin prześladowanych robotników, jednak najważniejszymi informacjami były nazwiska, adresy i telefony członków KOR. 
Zobacz więcej na temat:  KOR Antoni Macierewicz Komitet Obrony Robotników Henryk Wujec Jacek Kuroń Piotr Naimski Radom robotnicy Czerwiec 1976

Gen. Stanisław Sosabowski do obrońców Warszawy: żołnierze obrony stolicy, dobrze spełniliście obowiązek

- Sytuacja była napięta, głębokie wzruszenie malowało się na twarzach wszystkich. Przemówiłem krótko: "Żołnierze obrony stolicy, dobrze spełniliście obowiązek żołnierski. Niech was nie złamie chwilowe niepowodzenie, zmienne są koleje wojny. Żołnierzami zostajecie, mimo że zrzucicie mundur i przywdziejecie ubranie cywilne - wspominał gen. Stanisław Sosabowski na antenie Radia Wolna Europa. 
Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa Warszawa skarby archiwum historia Stanisław Sosabowski

Bitwa pod Grunwaldem. Poznaj bohaterów obrazu Jana Matejki

28 września 1878 roku w Krakowie zaprezentowano publiczności obraz Jana Matejki "Bitwa pod Grunwaldem". Dzieło - upamiętniające jedno z największych zwycięstw w historii polskiego oręża 15 lipca 1410 roku - skrywa w sobie wiele tajemnic. Z tej okazji prezentujemy go w wersji, która pomoże rozszyfrować umieszczone na nim postacie.
Zobacz więcej na temat:  bitwa pod grunwaldem Krzyżacy Władysław Jagiełło magazyn wakacyjny wakacje 2021 historia Polski

Wrzesień '39. Aleksander Pragłowski: Niemcy przyznali, że postawa Warszawy była bohaterska

- Blaskowitz oświadczył na początek, że przyjmuje nas jako parlamentariuszy, ale jedynie dla potwierdzenia bezwarunkowej kapitulacji. Choć nie było to dla nas zaskoczeniem, zrobiliśmy długie miny, zdradzając konsternację. Nie czekając naszej reakcji podjął dalej, że waleczna postawa Warszawy zasługuje na pewne względy - wspominał Aleksander Pragłowski na antenie Radia Wolna Europa.
Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa Aleksander Pragłowski skarby archiwum historia Warszawa