"Grona gniewu". Film o gorszym obliczu Ameryki 85 lata temu, 24 stycznia 1940 roku, odbyła się premiera filmu Johna Forda pt. "Grona gniewu" na podstawie powieści Johna Steinbecka. Niezwykły pośpiech w realizacji filmu, ukończonego niecały rok po premierze książki, świadczy o doskonałym wyczuciu tematu przez reżysera i producentów. Zobacz więcej na temat: FILM USA kino KULTURA kryzys gospodarczy John Steinbeck
NAUKA Historyczny test AI. Sztuczny umysł zawodzi Sztuczna inteligencja nie radzi sobie z pytaniami z historii. - Jednym z zaskakujących wniosków naszych badań było to, że sprawdzone przez nas modele AI bardzo słabe - mówi prof. Peter Turchin, autor badań. Mimo obszernych zasobów informacji AI nie umie interpretować faktów. Zobacz więcej na temat: sztuczna inteligencja NAUKA wiedza społeczeństwo ŚWIAT
Kolejny półksiężyc i dalszy ciąg gry. Google Doodle uczy, czym jest cykl Księżyca To już czwarta odsłona gry Google Doodle, która prócz dostarczania rozrywki ma ambicje edukacyjne. Od października 2024 roku w czasie trzeciej kwadry Księżyca w grze na stronie popularnej wyszukiwarki można sprawdzić swoją wiedzę o fazach ziemskiego satelity. Zobacz więcej na temat: astronomia księżyc satelita google obserwacje gry internet wyszukiwarka wyszukiwarki
Awantury, bale i sędziowski dzwonek. Trudne początki Konkursu Chopinowskiego Przed wybuchem II wojny światowej odbyły się trzy edycje Konkursu Chopinowskiego, które zgromadziły blisko czterystu muzyków, ponad stu jurorów i tłumy widzów. Taka frekwencja powodowała, że turnieje nie obyły się bez komplikacji - raz występ uczestnika został nawet przerwany przez... szczekającego psa. Zobacz więcej na temat: historia Polski historia warszawy Fryderyk Chopin konkurs chopinowski MUZYKA Zobacz także
Wielka głębia – podbój dna Rowu Mariańskiego Don Walsh i Jacques Piccard jako pierwsi ludzie zeszli tak nisko. 65 lat temu dwóch śmiałków osiągnęło dno Rowu Mariańskiego, na głębokości niemal 11 kilometrów. – Badanie Rowu Mariańskiego jest dużo trudniejsze od eksploracji kosmosu – komentował na antenie Polskiego Radia w 2011 roku nurek Marcin Jamkowski. Zobacz więcej na temat: morza oceany odkrywcy odkrycia i ciekawostki
Zajęcie Śląska Cieszyńskiego. Początek wojny z Czechosłowacją o granicę 106 lat temu wojska czechosłowackie zajęły Śląsk Cieszyński, rozpoczynając tym aktem polsko-czechosłowacki konflikt zbrojny o granicę. Były ofiary śmiertelne. Do niewoli dostało się ponad tysiąc Polaków biorących udział w walkach. Zobacz więcej na temat: historia Polski śląsk Cieszyński Czechosłowacja Dwudziestolecie międzywojenne
Karol Irzykowski. Autor zapomnianego arcydzieła, "przykry wróg" i "słoń wśród porcelany" – Irzykowski był postacią niezwykle indywidualną i bogatą, o wiele bogatszą niż ci, którzy nawet dziś twierdzą, że był to stary nudziarz, że był to pisarz, który tkwił niezmiennie w swoich przekonaniach, który wciąż, że tak powiem, dłubał w oku swoim przeciwnikom literackim – mówił prof. Kazimierz Wyka w Polskim Radiu w 1974 roku. Zobacz więcej na temat: historia Polski literatura kino film polski książki
Helmuth James von Moltke i Krąg z Krzyżowej Helmuth James von Moltke to niemiecki arystokrata, który jako jeden z nielicznych członków swojego narodu zdobył się na odwagę sprzeciwienia się złu totalitarnego reżimu nazistowskiego. Za swój opór zapłacił najwyższą cenę. Historia przyznała mu jednak rację, a powojenna Europa została zbudowana na wyznawanych przez niego wartościach pokojowej współpracy pomiędzy narodami. Zobacz więcej na temat: Krzyżowa nazizm totalitaryzm III Rzesza II wojna światowa
Otton III i marzenia o zjednoczonej Europie Młodziutki cesarz był niezwykłym wizjonerem, który marzył o zjednoczeniu Starego Kontynentu już w X wieku. Idealista wierzył, że nowe imperium będzie oparte na współpracy czterech równoprawnych królestw. Jednym z nich miało być państwo Bolesława Chrobrego. Zobacz więcej na temat: Bolesław Chrobry Europa Rzym Marek Barański Andrzej Sowa
Ignacy Domeyko. Polak czczony w Chile Po jego śmierci urzędowy organ chilijski pisał: "Domeyko był więcej niż profesorem, był apostołem nauki w Chile. Jego zasługi zdobyły mu niezmierną wdzięczność narodu". Zobacz więcej na temat: Adam Mickiewicz Chile górnictwo Ignacy Domeyko geologia
Powstanie styczniowe. Kto był kim w zrywie z 1863 roku Dyktatorzy, działacze polityczni, dowódcy wojskowi. Z drugiej strony bezwzględni rosyjscy gubernatorzy. W dziejach powstania styczniowego, które wybuchło 162 lata temu, zapisało się wielu bohaterów, również tych negatywnych. Przedstawiamy Państwu przewodnik po postaciach, które miały największy wpływ na przebieg powstania z 1863 roku. Zobacz więcej na temat: historia Polski Powstanie Styczniowe Ludwik Mierosławski
Czułość, realizm, dynastia. Tylko raz w renesansie namalowano takiego dziadka Stary człowiek obejmuje chłopca, malec zaś wpatruje się z miłością w jego twarz, mimo że szpeci ją chorobliwie zniekształcony nos. "Starzec z wnukiem" Ghirlandaia przedstawia scenę, jakiej nie znajdziemy na żadnym innym obrazie renesansowym. Zobacz więcej na temat: malarstwo Włochy renesans Florencja SZTUKA malarstwo europejskie Leonardo da Vinci Michał Anioł Domenico Ghirlandaio
"Ciche bohaterki", "niewiasty z bronią w ręku". Kobiety w powstaniu styczniowym Opiekowały się rannymi. Służyły jako kurierki. Zajmowały się dostarczaniem walczącym żywności i ubrań. Co więcej: uczestniczyły w krwawych bitwach. W 162. rocznicę wybuchu powstania styczniowego warto przypomnieć o znaczącej roli, jaką w tym powstańczym zrywie odegrały kobiety. Zobacz więcej na temat: Powstanie Styczniowe kobieta Rosja wspomnienie dokumenty
Orzeszkowa ratuje Traugutta, czyli pisarze wobec powstania styczniowego Wielu polskich literatów – tych największych, ale i tych nieco już zapomnianych – miało bezpośredni lub pośredni związek z powstańczym zrywem 1863 roku. Walczyli w bitwach, należeli do Rządu Narodowego, pomagali ukrywać się generałom albo starali się, mocą swojego talentu, świadczyć o tym, co wówczas się wydarzyło. Zobacz więcej na temat: Powstanie Styczniowe 160. rocznica powstania styczniowego Adam Asnyk Eliza Orzeszkowa literatura Romuald Traugutt Stefan Żeromski wspomnienie
Ursula K. Le Guin. Odważne eksperymenty w fantastycznych światach - Twórczość Ursuli Le Guin to dla mnie przestrzeń, w której umiejscawia ona bardzo istotne problemy społeczne, filozoficzne i psychologicznie - podkreślała w Polskim Radiu dr Marzena Adamiak. 22 stycznia 2018 roku zmarła Ursula K. Le Guin, popularna amerykańska pisarka spod znaku science fiction i fantasy, autorka m.in. cyklu "Ziemiomorze", a także poetka. Zobacz więcej na temat: fantastyka fantasy science-fiction literatura poezja USA filozofia psychologia
Bolesław Leśmian. "Stworzył język, którym można mówić o śmierci" W twórczości tego poety - uznawanego za najbardziej oryginalną indywidualność artystyczną polskiej literatury XX wieku - tematyka nieistnienia należała do kwestii podstawowych i zarazem najtrudniejszych. - U niego wszystko jest bytem ku śmierci - mówił w archiwalnej audycji o Bolesławie Leśmianie prof. Michał Głowiński. Zobacz więcej na temat: Bolesław Leśmian filozofia literatura poezja śmierć Dwudziestolecie międzywojenne historia Polski
Wincenty Witos trzy razy był premierem, choć ukończył dwie klasy szkoły ludowej. Jak wyglądała młodość lidera chłopów? "Nie potrzebuję chyba udowadniać niczym, że pochodzę z tych, których losy przez długie wieki rzucały pod nogi i na pastwę drugim, tak pod względem politycznym, jak i materialnym, a więc z klasy chłopskiej. Gorzej jeszcze, bo w tej klasie należałem do wydziedziczonych i najwięcej upośledzonych, połykających gorzki chleb skrajnej nędzy", pisał o sobie Witos. Nie użalał się nad sobą. Droga życiowa jednego z Ojców Niepodległości, zwłaszcza na początku, wiodła - dosłownie - przez ugór. Zobacz więcej na temat: Wincenty Witos chłopi Bartłomiej Makowski
Powstańcy styczniowi. Wzór patriotyzmu w II Rzeczpospolitej 106 lat temu, 21 stycznia 1919 roku, Naczelny Wódz Józef Piłsudski wydał rozkaz o zaliczeniu do szeregów Wojska Polskiego wszystkich weteranów powstania styczniowego. Niedługo później Sejm RP uchwalił stałą pensję dla żyjących uczestników walki. Zobacz więcej na temat: Romuald Traugutt Powstanie Styczniowe 1905 Polskie Państwo Podziemne 160. rocznica powstania styczniowego