Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

historia Polski

Pistolet ostatniego żołnierza podziemia trafił na muzealną wystawę

Należał do ostatniego żołnierza niezłomnego, teraz trafił na muzealną wystawę. Mowa o pistolecie sierżanta Józefa Franczaka "Lalusia". Dokładnie 61 lat temu zginął on w walce z funkcjonariuszami komunistycznej bezpieki. Odnalezioną rok temu broń zaprezentowano na wystawie w Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w Warszawie. To węgierski pistolet FEG 37, kalibru 7,65 milimetra. Zobacz więcej na temat:  PRL komunizm Żołnierze Wyklęci Muzeum Żołnierzy Wyklętych Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PR

"Vivat Carolus Gustavus Rex". Co zrobił, a czego nie zrobił Janusz Radziwiłł w 1655 roku

"Niech diabeł wyklnie mi duszę, jeślim się kiedy o to znosił dawniej" - pisał hetman Janusz Radziwiłł do swojego stryjecznego brata Bogusława po rozpoczęciu rozmów ze Szwedami latem 1655 roku. Już wówczas nieprzychylni zarzucali mu zdradę i przygotowywanie antykrólewskiego spisku. Jaką w rzeczywistości rolę odegrał Janusz Radziwiłł w czasie potopu szwedzkiego? Zobacz więcej na temat:  Janusz Radziwiłł potop szwedzki Litwa Henryk Sienkiewicz zdrada Moskwa

Aleksander Janowski. "Przez poznanie kraju do jego ukochania"

Podróże krajoznawcze pociągiem, samochodem, rowerem lub na piechotę to dziś jeden z najpopularniejszych sposobów spędzania wolnego czasu. Jednak nie zawsze tak było. Polski ruch turystyczny rozwinął się za sprawą Aleksandra Janowskiego, który dostrzegł w nim nie tylko możliwość zwiedzania różnych regionów kraju, ale także drogę krzewienia miłości do ojczyzny. Zobacz więcej na temat:  HISTORIA niepodległość turystyka

Ksiądz Jerzy Popiełuszko – Kapelan "Solidarności" i Symbol Oporu

19 października 1984 roku, funkcjonariusze IV Departamentu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych zamordowali ks. Jerzego Popiełuszkę – duszpasterza ludzi pracy i "Solidarności". Ta brutalna zbrodnia wstrząsnęła całą Polską, stając się jednym z najważniejszych i najbardziej dramatycznych wydarzeń w historii oporu przeciwko komunistycznemu reżimowi. Ksiądz Popiełuszko nie był jedynie duchownym, ale także symbolem walki o wolność, godność człowieka oraz moralną odnowę narodu. Zobacz więcej na temat:  Jerzy Popiełuszko komunizm PRL bezpieka

"Cywilizacja i kultura - na śmietnik!". Anatol Stern i bunt futurystów

– To była epoka rewolucji poetyckiej. Podjęliśmy tę walkę w imię unowocześnienia naszej poezji, postawienia przed nią wielkich problemów, nurtujących wówczas Europę – mówił o początkach polskiego futuryzmu Anatol Stern w 1956 roku. Zobacz więcej na temat:  Anatol Stern Aleksander Wat Jarosław Iwaszkiewicz futuryzm poezja proza 1919 II Rzeczpospolita II RP Dwudziestolecie międzywojenne historia PRL HISTORIA komunizm PRL II wojna światowa awangarda książki KSIĄŻKA KULTURA Bruno Jasieński Tytus Czyżewski Stanisław Młodożeniec policja areszt Tadeusz Peiper

Igor Newerly. "Trzeba pisać o tym, co się zna"

37 lat temu, 19 października 1987, zmarł Igor Newerly – pisarz, pedagog, społecznik. Autor m.in. "Chłopca z Salskich Stepów" i "Pamiątka z celulozy". W swojej prozie opierał na życiowych doświadczeniach - czasami tych, które przyniósł mu los, czasami natomiast specjalnie zaaranżowanych.  Zobacz więcej na temat:  Igor Newerly II wojna światowa Janusz Korczak niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne proza HISTORIA literatura literatura polska KSIĄŻKA

"Brunet wieczorową porą" Barei. Morderstwo w gęstym sosie absurdu

48 lat temu na ekranach polskich kin pojawiła się komedia kryminalna "Brunet wieczorową porą", dla Stanisława Barei dzieło przełomowe. Nie tylko zapowiadało nowy styl, z którym reżyser do dziś jest kojarzony, lecz także przełamało wcześniejszą niechęć krytyki do "bareizmów". Zobacz więcej na temat:  Stanisław Bareja Stanisław Tym Krzysztof Kowalewski Wiesław Gołas Jan Kobuszewski Jan Himilsbach Jonasz Kofta Anna Jantar Jacek Fedorowicz historia PRL HISTORIA PRL Edward Gierek komunizm lata 70 1976 komedia kryminał film polski kino premiera

Traktat w Buczaczu - hańba dla skłóconej Rzeczypospolitej

252 lata temu w obozie sułtańskim pod Buczaczem podpisany został traktat, w którym Rzeczpospolita zrzekła się na rzecz Turcji części terytorium wraz ze słynnym Kamieńcem Podolskim oraz zobowiązała się do płacenia sułtanowi rocznego trybutu. Układ nie został ratyfikowany przez sejm i stał się impulsem do wytężenia wysiłków w walce z nieprzyjacielem. Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Jan III Sobieski Tatarzy Turcja Kamieniec Podolski Podole

"Od ludzi oczekiwał człowieczeństwa". 40. rocznica śmierci ks. Popiełuszki

- Ksiądz Jerzy szanował wszystkich, wierzących i niewierzących, komunistów i ateistów, bo tak głęboko postrzegał ludzi. W ludziach widział Boga i nie oczekiwał od nich wyznania wiary, tylko człowieczeństwa - mówił w Polskim Radiu 24 Paweł Kęska, przewodniczący Społecznego Komitetu Upamiętnienia 40. Rocznicy Porwania i Męczeńskiej Śmierci Błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki. Zobacz więcej na temat:  Jerzy Popiełuszko PRL komunizm Kościół katolicki Polskie Radio 24

Lucjan Żeligowski - żołnierz, polityk, zdobywca Wilna

17 października 1865 roku w Oszmianie urodził się Lucjan Żeligowski - żołnierz I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej. Zasłynął jednak buntem, który - na polecenie Józefa Piłsudskiego - wywołał w Wilnie w 1920 roku. Rewolta doprowadziła do powstania nowego państwa - Litwy Środkowej, a w konsekwencji do przyłączenia Wileńszczyzny do Polski.  Zobacz więcej na temat:  Józef Piłsudski II Rzeczpospolita wojna polsko-bolszewicka wojna 1920 bitwa warszawska I wojna światowa Wilno Litwa HISTORIA

"Pielęgniarka nie ma prawa się bać". Zmarła Wanda Bortkiewicz, sanitariuszka oddziału "Kmicica"

"Z głębokim żalem przyjęliśmy informację, że w wieku 101 lat zmarła Wanda Bortkiewicz, sanitariuszka pierwszego partyzanckiego oddziału Armii Krajowej na Wileńszczyźnie" – napisał w mediach społecznościowych Instytut Pamięci Narodowej. Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa HISTORIA Wileńszczyzna komunizm Niemcy nazizm Żołnierze Wyklęci Armia Krajowa Instytut Pamięci Narodowej

"Hanna i Dorota". Wyjątkowe kobiety, które połączyła przyjaźń i miłość do sztuki

W ramach Bruno Schulz. Festiwal 2024 odbędzie się spotkanie poświęcone dwóm wyjątkowym kobietom, które, jak pisze Małgorzata Omilanowska-Kiljańczyk, połączyła przyjaźń, ale też miłość do sztuki, ambicje, dążenie do wolności i niezależności. Mowa o malarkach Hannie Rudzkiej-Cybisowej i Dorocie Seydenman. Ich historię w książce "Hanna i Dorota" opowiada Ewa Mańkowska.  Zobacz więcej na temat:  Martyna Podolska literatura malarstwo