HISTORIA w PolskieRadio.pl (25)

Jaremianka. Artystka, która "sama była awangardą"

- Była na pewno kobietą wyzwoloną. Ubierała się szokująco, chodziła w spodniach, uwielbiała ekscentryczne kapelusze i z dość dużą swobodą traktowała mężczyzn - tak o wyjątkowej artystce, rzeźbiarce, malarce i działaczce społecznej mówiła Magdalena Merta, prowadząca radiową audycję "Polki". Dziś wspominamy 116. rocznicę urodzin Marii Jaremy, zwanej Jaremianką.

"Astronauci". "Gruby pan" zamawia u Lema lot w kosmos

– Kiedy pisałem tę powieść, nie wierzyłem, że loty kosmiczne staną się rzeczywistością jeszcze za mojego życia. Pisałem bajkę, fantazjowałem na temat czegoś, co może się zdarzyć za sto lub za pięćdziesiąt lat – mówił o "Astronautach" Stanisław Lem w 1965 roku.

Wielki Głód na Ukrainie. Hołodomor pochłonął życie milionów ofiar

Sztuczna klęska wywołana z premedytacją przez centralę partii komunistycznej w Moskwie doprowadziła do depopulacji Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Zginęło od 4 do 8 mln ludzi. Od 2004 roku w każdą czwartą sobotę listopada na pamiątkę tego wydarzenia obchodzony jest na Ukrainie Dzień Pamięci Ofiar Wielkiego Głodu i Represji Politycznych.

Żyd zakochany w języku morderców. Życie, śmierć, poezja i milczenie Paula Celana

– Paul Celan stracił całą rodzinę podczas Holokaustu, ale jemu się udało przeżyć. I został mu język niemiecki, język morderców jego rodziny. Nie był w stanie i nie chciał się wyzwolić z tego języka – mówił w Polskim Radiu Zbigniew Herbert o twórcy, którego uważał "za jednego z największych poetów XX wieku". Zobacz więcej na temat: Holokaust Paul Celan literatura poezja Rumunia Niemcy Francja Czerniowce Żydzi Ryszard Krynicki Zbigniew Herbert ZSRR nazizm hitlerowskie obozy koncentracyjne niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne

Ogrodnik, przemytnik i twórca uszek. Nieznane oblicza Krzysztofa Pendereckiego

Mija rocznica 91. urodzin jednego z najsławniejszych polskich kompozytorów XX i XXI wieku. Na całym świecie znano i ceniono go jako twórcę muzyki, ale nie wszyscy wiedzieli o jego pozaartystycznych pasjach, rodzinnych tajemnicach czy o fortelu, który otworzył mu drogę do międzynarodowej kariery.

Generał Józef Dwernicki. Bohater spod Stoczka

Był utalentowanym wojskowym, który po raz pierwszy wsławił się męstwem podczas wojen napoleońskich. Do jego największych osiągnięć należy jednak zwycięskie starcie podczas powstania listopadowego. Wygrana ta miała wielkie znaczenie symboliczne - nie tylko podniosła Polaków na duchów, lecz także pokazała Rosjanom, że nie należy lekceważyć przeciwnika.

Karol Modzelewski. Historyk, który tworzył historię

Jako historyk pragnął poświęcić swoje życie badaniom średniowiecznej Europy, ale przez wyrażanie niezgody na rzeczywistość PRL musiał podzielić je także i na trudny żywot dysydenta. – Kiedy uważałem, że muszę, to byłem gotowy działać – mówił w audycji Polskiego Radia z 2014 roku.

Każde dziecko musi utracić Narnię. Clive Staples Lewis i jego opowieści

– Do "Opowieści z Narnii" możemy przykładać różne interpretacje, ale moim zdaniem to są opowieści o dzieciństwie, o tym, że trzeba opuścić Narnię i wejść w dorosłe życie. Strata Narnii jest bezpowrotna – mówił w Polskim Radiu literaturoznawca dr Grzegorz Leszczyński.

Stefania Wojtulanis-Karpińska. Królowa przestworzy

W dwudziestoleciu międzywojennym należała do ścisłej czołówki polskich pilotów sportowych. To doświadczenie zaprocentowało, gdy w czasie II wojny światowej, jako jedna z trzech Polek, latała w służbie pomocniczej RAF. 22 listopada przypada 112. rocznica jej urodzin.

Aldous Huxley. Twórca "Nowego wspaniałego świata"

Aldous Huxley, angielski filozof, poeta, pisarz i eseista, któremu legendarny zespół The Doors zawdzięcza swoją nazwę. Największą sławę przyniosła mu jednak antyutopijna powieść opublikowana na początku lat 30. XX wieku. Autor zawarł w niej koszmarną wizję społeczeństwa przyszłości zniewolonego przez rozrywkę i środki odurzające. Zmarł 22 listopada 1963 roku.

HISTORIA

Jaremianka. Artystka, która "sama była awangardą"

Więzienie przy Rakowieckiej. Stalinowskie wrota piekieł

Auschwitz. Pierwszy proces załogi obozu śmierci

Książę krakowski Leszek Biały. Ofiara mordu w Gąsawie

Lucy. Pierwsza dama paleoantropologii

Jakub Szela - zdrajca czy bohater? Historyk zabrał głos

Dorabiał, przygrywając na weselach, później zszokował muzyczny świat. 91 lat temu urodził się Krzysztof Penderecki