Polskie Radio
Section05

tłumaczenie

"Kultura jest wspólna" - Czwórka na współKongresie Kultury

Ideą współKongresu Kultury jest rozmowa o obszarach kluczowych dla rozwoju polskiej kultury oraz porozumienie grup i środowisk z nią związanych. Polskie Radio jest patronem wydarzenia, a jego przebieg relacjonował Jakub Jamrozek. 
Zobacz więcej na temat:  Czwórka współKongres Kultury 2024 KULTURA Jakub Jamrozek sztuczna inteligencja technologia KSIĄŻKA Hanna Wróblewska Justyna Czechowska Aleksandra Tomaszewska Iwona Kurz Zofia Król

Tłumaczenie od kulis. Jak wygląda praca przy przekładzie książek?

Wydawałoby się, że tłumaczenie książek to proste zadanie: wystarczy znać dany język obcy i przełożyć treść wydawnictwa na język rodzimy. Okazuje się jednak, że kryje się za tym wiele więcej. - Praca tłumacza bywa prosta, ale niekoniecznie zawsze taka jest. Wbrew temu, co się mówi, podstawą jest znajomość własnego języka - mówi Anna Halbersztat, tłumaczka literacka z języka hebrajskiego i angielskiego oraz członkini Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury.
Zobacz więcej na temat:  Mateusz Adamczyk Trójka tłumacz literatura książki

ПОЕТИЧНІ ДІАЛОГИ. Артур Дронь: «Любов риє окопи»

«Це вірші з війни, але не про війну. Вони про людей, які люблять більше, ніж бояться», каже Артур Дронь — поет і військовослужбовець зі Львова. Саме він запрошує на черговий випуск нашої поетичної рубрики. У День захисників і захисниць України читаємо вірші з його поетичної збірки «Тут були ми» (Видавництво Старого Лева, 2023). «Любов могла б здатися, залишити все, але продовжує йти».
Zobacz więcej na temat:  поезія переклад література польська мова poezja literatura tłumacz війна

Chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi ocalają skarby starożytności. Szkoła Tłumaczy w Toledo

W pierwszej połowie XII wieku arcybiskup Rajmund I założył w Toledo ośrodek przekładowy, w którym chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi tłumaczyli z języka arabskiego m.in. antyczne dzieła. W Międzynarodowym Dniu Tłumacza warto przypomnieć to jedno z miejsc, dzięki któremu Europa uzyskała dostęp do skarbnicy dawnej wiedzy.  
Zobacz więcej na temat:  średniowiecze starożytność filozofia literatura Hiszpania islam chrześcijaństwo Żydzi

Międzynarodowy Dzień Tłumacza. "Dla mnie tłumaczenie to rodzaj przepływu"

- Obcuję z tekstem oryginału, stwarzam tekst przekładu, ale właściwie nie wiem do końca, jak to się dzieje. Im więcej czasu upływa od momentu mojego debiutu jako tłumaczki, tym mniej wiem na ten temat i tym jest mi trudniej prowadzić warsztaty dla początkujących tłumaczy, które od wielu lat odbywają się w Polskim Towarzystwie Wydawców Książek - mówiła w Dwójce Dorota Konowrocka-Sawa przed Międzynarodowym Dniem Tłumacza (27.09). 
Zobacz więcej na temat:  Dwójka tłumacz Katarzyna Hagmajer-Kwiatek literatura KULTURA KSIĄŻKA Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury

Василь Стус: «Колеса глухо стукотять»

«У мене загострене, може, навіть хворобливо загострене почуття справедливості, яку я завжди хотів бачити повною, ідеальною», — писав про самого себе Василь Стус. Поет помер уночі з 3 на 4 вересня 1985 року в карцері «учреждения ВС-389/36» у селі Кучино Чусовського району Пермської області Росії за досі нез'ясованих обставин
Zobacz więcej na temat:  поезія переклад література польська мова poezja literatura tłumacz Marcin Gaczkowski

Książki prof. Luigiego Marinelliego. "Przyjaciel poezji" - reportaż Antoniego Rokickiego

Prof. Luigi Marinelli to włoski literaturoznawca, wykładowca akademicki, tłumacz. Do Polski przyjechał jako student pod koniec lat 70. - Szare, piękne miasto, które miało swój melancholijny urok. Warszawa była dla mnie szkołą życia i szkołą przyjaźni - wspomina bohater reportażu Antoniego Rokickiego. Bał się latać samolotami, podróżował więc pociągami. Zawsze z książką w rękach. Nie wiedział wtedy jeszcze, że tak mocno zwiąże swoje życie z polską literaturą…
Zobacz więcej na temat:  reportaż Antoni Rokicki poezja literatura Luigi Marinelli reportaż w Jedynce tłumacz KSIĄŻKA książki

В’ячеслав Левицький: «Провокація та польська вигадка».

«Українсько-польські поетичні діалоги» не збавляють обертів. На черговий випуск передачі запрошує її герой — київський поет та літературознавець В’ячеслав Левицький. Читаємо вірші з його збірки «Unplugged» (видавництво «Anagram», Варшава 2023) — в авторському виконанні українською та в польських перекладах Ришарда Купідури. Послухайте обов’язково! Крім справжньої поезії та дружби вас чекають люмінесцентні собаки, дощовий карильйон та екскурсійне бюро, не подібне до жодного іншого у світі.
Zobacz więcej na temat:  поезія переклад література польська мова poezja literatura tłumacz Marcin Gaczkowski

«Кузина Бетта» Бальзака в перекладах Підмогильного й Боя

18 серпня відзначаємо роковини смерті Оноре де Бальзака, майстра реалістичної прози та батька європейського роману. Французький письменник помер у 1850 році в Парижі, йому був 51 рік. З цієї нагоди читаємо фрагменти «Кузини Бети» — соціально-психологічного роману, написаного у 1846 році. «Кузина Бета» — перша частина дилогії «Бідні родичі». В основу сюжету покладена історія помсти заздрісної старої діви, яка намагається зруйнувати сім'ю власної кузини. Вшановуючи Бальзака, ми звернулися до перекладів справжніх майстрів слова — Валер'яна Підмогильного (переклад українською) й Тадеуша Боя-Желенського (переклад на польську)
Zobacz więcej na temat:  переклад література польська мова literatura tłumacz Tadeusz Boy-Żeleński Honoriusz Balzak

«Пан Cogito i поет у певному віці». Згадуємо Герберта

«28 липня ми відзначали роковини смерті львів'янина Збіґнєва Герберта, польського поета та есеїста, без творчості якого неможливо уявити польську літературу другої половини XX століття». На черговий випуск «Українсько-польських поетичних діалогів» запросив Валерій Бутевич — прозаїк, працівник музею літератури імені Адама Міцкевича у Варшаві, український перекладач збірки «Pan Cogito» та дослідник творчості Герберта
Zobacz więcej na temat:  поезія переклад література польська мова poezja literatura tłumacz Zbigniew Herbert

«Красиве і корисне». Фрагменти роману «Мондеґрін»

«Габу ніхто не знав, ніхто не чекав, але ж ніхто і не виганяв із Києва, що, власне, він сприйняв як знак добрий. Переселенців тут не те щоб боялися, але вважали за чужинців, ставилися зневажливо». Читаємо фрагмент роману Володимира Рафєєнка «Мондеґрін. Пісні про смерть і любов». Письменник завершив цю книжку в 2018 році, наступного року її опублікувало видавництво Meridian Czernowitz. Це перший твір цього блискучого автора, написаний українською мовою
Zobacz więcej na temat:  переклад література польська мова literatura tłumacz війна Marcin Gaczkowski Донбас Київ

Олег Коцарев: «Зони бажання»

«Цей вірш було написано навесні 2024 року в місті Буча. Він ґрунтується на реальних подіях». На черговий випуск «Українсько-польських поетичних діалогів» запросив Олег Коцарев — український поет, прозаїк, перекладач та журналіст, член Українського ПЕН. Читаємо його вірш «Зони бажання» — в оригіналі та в перекладі польською мовою
Zobacz więcej na temat:  поезія переклад література польська мова poezja literatura tłumacz війна Marcin Gaczkowski

Krystyna Dąbrowska: ludzie traktują słowo "poetka" jako coś bardzo pretensjonalnego

Jaką rolę może pełnić w życiu człowieka poezja? Kiedy rodzi się wiersz? Jak bardzo inspirujące mogą być spotkania z twórczyniami i twórcami z innych części świata? Gdzie szukać źródeł własnego języka? I wreszcie – jak tłumaczy się wiersze innych poetów, w tym noblistki Louise Glück? A dodatkowo też – w jaki sposób reperuje się skrzydła motyli monarchów? O to wszystko Michał Nogaś w swojej audycji pytał Krystynę Dąbrowską, poetkę, tłumaczkę, laureatkę Nagrody im. Wisławy Szymborskiej.
Zobacz więcej na temat:  KULTURA literatura poezja Krystyna Dąbrowska Michał Nogaś Trójka

Олеся Мамчич: «Любов беззахисна як ніж»

«Поезія це дощ, що падає на поле полеглих» — пише українська поетка Олеся Мамчич. Читаємо її вірші часів повномасштабного вторгнення зі збірки «Любов беззахисна як ніж» (видавництво «Крок», Тернопіль 2023). Насичена болем, але й неймовірною енергією поезія звучить в оригіналі та в польських перекладах
Zobacz więcej na temat:  поезія переклад література польська мова poezja literatura tłumacz війна Marcin Gaczkowski

Za sukcesami polskiej literatury za granicą i zagranicznej w Polsce stoją tłumacze. Czy AI ich zastąpi?

W literaturze tłumacz okazuje się kimś niezwykle ważnym, chociaż wciąż często niedocenianym, niedostrzeganym wręcz. A przecież to właśnie za sprawą znakomitych, by nie powiedzieć: wybitnych, tłumaczeń wielki sukces w Polsce odniosły m.in. "Kubuś Puchatek", literatura iberoamerykańska czy seria o Harrym Potterze. Jednak ostatnio coraz częściej pojawia się kwestia używania AI do tłumaczeń. Czy sztuczna inteligencja zastąpi tłumaczy? O tym m.in. rozmawia się na Festiwalu Góry Literatury, którego Trójka jest patronem.
Zobacz więcej na temat:  KULTURA literatura KSIĄŻKA powieść tłumacz Festiwal Góry Literatury Józef Niewiarowski Robert Grzędowski Trójka

Carlos Marrodán Casas: nie przyszło mi do głowy, że dla tłumacza problemem może być nieznajomość realiów

Jeśli mówimy o prozie iberoamerykańskiej, to nie sposób nie wymienić nazwiska: Carlos Marrodán Casas. To jemu zawdzięczamy przekłady na język polski między innymi takich powieści i opowiadań jak: "Szczeniaki", "Zielony dom" czy "Pochwała macochy" Maria Vargasa Llosy, "Szarańcza", "Jesień patriarchy", "Kronika zapowiedzianej śmierci" czy "Miłość w czasach zarazy" Gabriela Garcii Marqueza, "Wokół kamienia słońca" Octavia Paza, "Serce tak białe" Javiera Mariasa czy wielu książek Carlosa Luisa Zafóna, a ostatnio świetnej powieści Alejandra Zambry "Chilijski poeta".
Zobacz więcej na temat:  Trójka Michał Nogaś literatura proza tłumacz Ameryka Łacińska KSIĄŻKA Julio Cortazar Mario Vargas Llosa Gabriel García Márquez